Irezyna Herbsta - odmiany, uprawa, rozmnażanie

Irezyna Herbsta to roślina doniczkowa popularna dzięki jaskrawo wybarwionym liściom i niewielkim wymaganiom. Ze względu na brak mrozoodporności, całoroczna uprawa irezyny Herbsta może być prowadzona wyłącznie w mieszkaniach, a jedynie na lato roślinę wynosi się na zewnątrz. Przedstawiamy najpiękniejsze odmiany irezyny Herbsta, zasady jej pielęgnacji oraz najlepsze sposoby na rozmnażanie irezyny w uprawie domowej.

Irezyna herbsta - Iresine Herbstii
Fot. depositphotos

Jak wygląda irezyna Herbsta?

Irezyna Herbsta (Iresine Herbstii) należy do rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae) i pochodzi z Ameryki Południowej. Hodowana jest ze względu na wyjątkowej urody liście i barwne łodygi. Ma krzaczasty, rozgałęziony pokrój i dorasta do 60 cm wysokości. Wzniesione łodygi porośnięte są przez jajowato-lancetowate liście o długości 5-6 cm. W zależności od odmiany liście irezyny mogą być zielone lub ciemnokarmazynowe z wyraźnymi kontrastowym unerwieniem. Irezyna Herbsta kwitnie drobnymi, niepozornymi kwiatami, które należy usuwać, gdyż hamują rozwój ulistnienia.

Irezyna Herbsta - odmiany

W sklepach ogrodniczych i kwiaciarniach dostęne są odmiany irezyny Herbsta o liściach zielonych, czerwonych, różowych lub dwubarwnych. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich.

Irezyna Herbsta 'Acuminata' - dorasta do 40 cm wysokości. Wyróżnia się ciemno fioletowymi liśćmi z intensywnie różowym unerwieniem.

Irezyna Herbsta 'Aureoreticulata' - odmiana ta dorasta do 60 cm wysokości. Jasnozielone liście w kształcie serca pokryte są siatką żółtych nerwów. Z liśćmi wspaniale kontrastują wybarwione na wiśniowo pędy oraz ogonki liściowe.

Irezyna herbsta 'Aureoreticulata'
Fot. David E Mead, Public Domain, Wikimedia Commons

Irezyna Herbsta 'Blazin Lime' - bujne ulistnienie w żywo zielonym kolorze kontrastuje z żółtym unerwieniem.

Irezyna Herbsta 'Blazin Rose' - starsze liście brązowe mają kolor brązowy, a młodsze są różowe. Jasne unerwienie ma kolor kremowy do jasnoróżowego.

Irezyna Herbsta 'Brilliantissima' - wyróżnia się amarantowymi liśćmi z wyraźną siatką jaśniejszego, różowego unerwienia.

Irezyna Herbsta 'Neon Pink' - karłowa odmiana irezyny o drobnych liściach w kolorze różowym z ciemniejszym unerwieniem.

Irezyna Herbsta 'Purple Lady' - ciekawa odmiana o kaskadowym, zwisającym pokroju, o niewielkich, purpurowofioletowych liściach.

Irezyna Herbsta 'Ruby Glow' - wiśniowe liście irezyny ładnie kontrastują z różowym unerwieniem.

Irezyna herbsta - Iresine Herbstii
Fot. Chhe, Public Domain, Wikimedia Commons

Irezyna Herbsta - uprawa

Uprawa irezyny Herbsta w domu nie stwarza większych problemów. Przede wszystkim należy zapewnić roślinie dużą ilość rozproszonego światła przez cały rok. Z dala od światła słonecznego te rośliny doniczkowe o kolorowych liściach tracą swoje atrakcyjne wybarwienie, a ich pędy wyciągają się nadmiernie, przez co rośliny tracą zwarty pokrój.

Irezyna Herbsta jest gatunkiem ciepłolubnym, najlepiej rośnie w temperaturze 16-25°C. Rośliny uprawiane w doniczkach warto latem wynieść na zewnątrz. Wraz z nadejściem ciepłych dni możemy także posadzić irezynę Herbsta w skrzynkach balkonowych lub na klombie w ogrodzie. Po sezonie rośliny ogrodowe traktujemy jak jednoroczne i wyrzucamy lub wykopujemy, umieszczamy w skrzynkach i przenosimy pod dach. Zimę muszą spędzić w chłodniejszym pomieszczeniu, gdzie temperatura oscyluje w przedziale 13-18°C.

Jaka ziemia dla irezyny Herbsta?

Irezyna Herbsta preferuje podłoże dość ciężkie, żyzne o odczynie zbliżonym do obojętnego albo lekko kwaśnym (pH 5,5-6,7). Mieszanka doniczkowa powinna składać się z ziemi darniowej, ziemi liściowej, humusu, piasku i torfu w proporcji 4:4:2:1:1.

Irezyna herbsta - Iresine Herbstii
Fot. Stan Shebs, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons, Wikimedia Commons

Irezyna Herbsta - podlewanie i zraszanie

W uprawie irezyny Herbsta ważne jest właściwe podlewanie. W okresie aktywnego wzrostu należy ją podlewać często i obficie oraz zraszać. Jednak nie wolno dopuścić do przelania, ponieważ jej korzenie szybko zaczynają gnić. Zimą ograniczamy podlewanie. Jeśli w pomieszczeniu jest chłodno (ok. 15°C) należy podlewać rośliny tylko od czasu do czasu, tak by nie dopuścić do wyschnięcia podłoża. Woda do podlewania irezyny musi być odstała.

Irezyna nie jest wymagająca pod względem wilgotności powietrza, ale dobrze reaguje na zraszanie liści. Woda do zraszania powinna być odstała, podobnie jak ta do podlewania.

Irezyna Herbsta - nawożenie

Nawożenie irezyny Herbsta prowadzimy od marca do października. Warto roślinę zasilać dwa razy w miesiącu nawozem dla roślin o ozdobnych liściach.

Irezyna Herbsta - przycinanie

Irezyna Herbsta charakteryzuje się szybkim wzrostem więc by zachować piękny, krzewiasty pokrój należy regularnie przycinać lub uszczykiwać wierzchołki pędów. Jeśli roślina nie zostanie przycięta w odpowiednim czasie, młode pędy zrzucą liście.

Irezyna Herbsta - przycinanie

Młode egzemplarze przesadzamy co roku. System korzeniowy irezyny intensywnie przyrasta przez koło 3 lata uprawy, więc starsze rośliny możemy przesadzać co kilka lat. Co roku wystarczy natomiast wymienić wierzchnią warstwę ziemi na świeżą.

Irezyna Herbsta - rozmnażanie

Irezynę Herbsta rozmnażamy przez sadzonki pędowe o długości około 10 cm. Najlepiej pobrać je w lutym i marcu, kiedy roślina budzi się z zimowego spoczynku i przygotowuje się do aktywnego wzrostu. Sadzonki umieszczamy w podłożu do sadzonkowania i utrzymujemy w temperaturze około 20°C. Pędy irezyny dobrze ukorzeniają się nawet w samej wodzie.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. J. Courtier, G. Clarke G., Kwiaty w domu, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 1998, s. 100;
2. C. Brickell, Wielka encyklopedia roślin, Świat Książki, Warszawa 1996, s. 518.

Przeczytaj również:

Rośliny doniczkowe o ozdobnych kwiatach
Najciekawsze rośliny doniczkowe o ozdobnych kwiatach, które możesz uprawiać w domu. Dowiedz się w jaki sposób o nie dbać by bujnie rosły oraz obficie kwitły! Więcej...

Rośliny doniczkowe o ozdobnych owocach
10 najciekawszych roślin o ozdobnych owocach, które możesz uprawiać w domu. Niektóre z ich owoców są też jadalne! Omawiamy wymagania co do uprawy oraz najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne. Więcej...

Rośliny doniczkowe o ozdobnych liściach
Rośliny doniczkowe potrafią zachwycić nietypowym pokrojem i kształtem liści, ale także wieloma odcieniami zieleni. Poznaj najpopularniejsze rośliny doniczkowe o zielonych liściach, doskonałe do dekorowania mieszkań. Więcej...