Choroby fikusa sprężystego. Dlaczego fikus sprężysty gubi liście

Fikus sprężysty jest rośliną dość odporną i łatwą w uprawie. Zdarza się jednak, że fikus sprężysty gubi liście, pojawiają się plamy lub przebarwienia a cała roślina więdnie lub usycha. Większość problemów z fikusem sprężystym wynika z niewłaściwej pielęgnacji ale zdarzają się też choroby infekcyjne oraz ataki szkodników. Zobacz jak rozpoznawać oraz zwalczać choroby fikusa sprężystego, jakie są przyczyny chorób i jak im zapobiegać.

Oprysk liści fikusa sprężystego
Fot. depositphotos

Choroby nieinfekcyjne i błędy w pielęgnacji fikusa

Fikus sprężysty nie jest wymagający w pielęgnacji, ale na każdą większą zmianę lub odstępstwo od normy szybko reaguje pogorszeniem się kondycji, żółknięciem, więdnięciem i opadaniem liści. Poniżęj omawiamy odstawowe błędy popełniane w uprawie fikusa sprężystego oraz ich konsekwencje.

Zmiana miejsca uprawy fikusa

Najczęstszą przyczyną pogarszania się kondycji fikusa jest zmiana warunków, w których przebywa. Odpowiedzią na stres jest żółknięcie i gubienie liści. Żeby zapobiec tym problemom, staraj się utrzymywać środowisko fikusa na jak najbardziej stabilnym poziomie. Trzymaj roślinę z dala od okien i drzwi, klimatyzatorów i grzejników. Ponadto po umieszczeniu figowca w jednym miejscu staraj się go już nie przestawiać.

Niewłaściwe podlewanie fikusa

Zarówno zbyt skąpe, jak i nadmierne podlewanie może sprawiać, że fikus sprężysty gubi liście. Pamiętaj, żeby doniczka miała otwory odpływowe, a na jej spodzie wysyp warstwę drenażu. Mogą go tworzyć drobne kamyczki lub keramzyt. Dzięki temu nadmiar wody odpłynie, a korzenie fikusa będą miały możliwość oddychania.

Podlewaj roślinę oszczędnie i tylko wtedy, gdy wierzchnia warstwa podłoża jest sucha. Latem nieco obfitsze podlewanie nie stanowi takiego dużego problemu jak zimą. Jeśli podłoże fikusa jest zbyt ciężkie i mokre, często dochodzi do gnicia korzeni i odratowanie takiej przelanej rośliny może nie być możliwe.

Dbając o właściwe podlewanie fikusa sprężystego nie można zapomnieć o tym, by używać wyłącznie wody odstałej, miękkiej, o temperaturze pokojowej.

Nieprawidłowe oświetlenie

Jasne, rozproszone światło jest niezbędne do prawidłowego wzrostu rośliny. Najczęściej fikus sprężysty, który otrzymuje zbyt mało światła jest słabo rozgałęziony, a jego międzywęźla stają się nadmiernie wyciągnięte i wiotkie. Młode liście bledną lub pokrywają się żółtawymi plamami, zwłaszcza gdy w pomieszczeniu panuje wysoka wilgotność powietrza. Niedobory światła przy jednoczesnym przelewaniu roślin prowadzą do gnicia korzeni i zamierania fikusa. Zimą, gdy fikus sprężysty cierpi na niedobory światła dziennego, można go doświetlać lampami LED.

Za niska temperatura powietrza

W hodowli fikusa sprężystego nie należy dopuszczać do spadku temperatury powietrza poniżej 12°C. Zbyt niska temperatura spowoduje żółknięcie liści i osłabienia zdrowotności fikusa sprężystego.

Czyszczenie liści fikusa
Fot. depositphotos

Zbyt niska wilgotność powietrza

Fikus sprężysty nie wymaga wysokiej wilgotności powietrza do prawidłowego rozwoju. Jednak w przypadku zbyt suchego otoczenia (wilgotność poniżej 40%) zaleca się ustawienie doniczki na tacy z wilgotnymi kamykami lub umieszczenie w sąsiedztwie nawilżacza. W ten sposób możemy zapobiec brązowieniu końcówek liści wysychających w niesprzyjających warunkach. W skrajnych przypadkach, gdy fikus umieszczony jest w pobliżu grzejników, może zareagować nie tylko podsychaniem liści, ale też ich gubieniem.

Choroby grzybowe fikusa sprężystego

Antraknoza - choroba objawiająca się występowaniem wodnistych plam na liściach, które szybko się rozlewają. Z czasem plamy zasychają, a na ich powierzchni można dostrzec czarne skupiska zarodników grzyba. Na porażonych pędach plamy zasychają i zapadają się. W efekcie liście zainfekowanej rośliny żółkną, brązowieją i opadają, a pędy się załamują. Brązowe plamy na liściach fikusa pojawiają się szczególnie szybko przy wysokiej wilgotności powietrza oraz temperaturze.

Plamistość obwódkowa liści figowca - na spodniej stronie liścia można dostrzec niewielkie plamy. W miejscu porażenia na górnej stronie blaszki liściowej skórka liścia nabrzmiewa i wybrzusza się. Silnie zainfekowane liście żółkną i opadają. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza i temperatura około 27°C.

Gnicie korzeni figowca – to choroba wywoływana przez grzyby z rodzaju Pythium sp., która poraża przed wszystkim system korzeniowy rośliny. Pod wpływem choroby korzenie figowca gniją i zostają mocno zredukowane. Fikus wolniej rośnie, a liście żółkną i opadają. Chorobie sprzyja zbyt ciężkie podłoże i przelewanie roślin.

Guzowatość figowca - to choroba wywoływana przez patogen Agrobacterium tumefaciens. Objawia się białymi, następnie brązowiejącymi naroślami pojawiającymi się w miejscach uszkodzeń, szczególnie na pędach, ogonkach liściowych i liściach.

We wszystkich tych przypadkach należy najpierw usunąć zainfekowane liście i pędy, a następnie opryskać całą roślinę środkiem grzybobójczym. Skuteczny może być oprysk naturalnym preparatem Biosept Active Spray. Jest to środek bezpieczny w użyciu, bazujący na naturalnym wyciągu z pestek grejpfruta.

Jeżeli ten naturalny preparat okaże się niewystarczająco skuteczny, polecamy gotowe środki grzybobójcze w pojemniku z opryskiwaczem, które są wygodne do użycia w uprawie doniczkowej. Są to: Fungimat AL oraz Saprol Spray 750 ml.

Jeżeli zmiany chorobowe widoczne są na korzeniach fikusa, rośliny prawdopodobnie nie uda już się uratować. Jeśli jednak chcemy spróbować, warto przyciąć gnijące gragmenty korzeni i przesadzić roślinę do nowej ziemi. Następnie podlać co najmniej dwukrotnie środkiem grzybobójczym Proplant 722 SL lub Magnicur Energy.

Szkodniki fikusa sprężystego

Najczęściej spotykanym szkodnikiem fikusa sprężystego jest przędziorek. Wysysa on soki z rośliny powodując jej osłabienie i stopniowe zamieranie. Pojawiające się drobne przebarwienia liści oraz niewielkie pajęczynki są oznaką obecności tego szkodnika.

Gdy na spodniej stronie liści, wzdłuż głównego nerwu dostrzeżemy skupiska niewielkich, ciemnych tarczek to oznaka żerowania tarczników. Natomiast kępki białych, przypominających wełnę, kłaczków to znak, że roślinę zaatakowały wełnowce.

Do zwalczania tych szkodników na roślinach doniczkowych najlepiej używać bezpiecznych, naturalnych preparatów takich jak Agrocover Spray, Substral Multi-Insekt, Emulpar Spray lub Spruzit Spray. W przypadku konieczności zastosowania silniejszego środka owadobójczego do upraw doniczkowych polecamy Karate Spray.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. J. Courtier, G. Clarke G., Kwiaty w domu, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa, 1998, s. 212-215;
2. G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe. Choroby i szkodniki, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa, 2011, s. 81-85;
3. B. Banaszek-Przybylska, Pielęgnacja roślin doniczkowych, Wydawnictwo MAK, Wrocław, 1995, s. 18-22.

Przeczytaj również:

Fikus, figowiec sprężysty - pielęgnacja, przycinanie, rozmnażanie
Z tego artykułu dowiesz się jak wygląda pielęgnacja figowca uprawianego w doniczce, czy konieczne jest przycinanie fikusa sprężystego, a także jaki jest najlepszy sposób na rozmnażanie tej rośliny w warunkach domowych. Więcej...

Dlaczego fikus Benjamina gubi liście?
Często zdarza się, że listki fikusa zaczynają opadać i każdego dnia znajdujemy ich coraz więcej wokół doniczki. Oto najczęściej występujące przyczyny opadania liści fikusa i sprawdzone sposoby aby temu zapobiec. Więcej...

Choroby roślin doniczkowych
Często spotykanie objawy chorób roślin doniczkowych to przebarwienia lub plamy na liściach, opadanie kwiatów czy więdnięcie. Oto jak rozpoznawać najczęściej występujące choroby kwiatów doniczkowych i jak pomóc niedomagającym roślinom. Więcej...