Nawożenie roślin jesienią

Późną jesienią z działek znikają letnie i wczesnojesienne plony. Warto rozpocząć przygotowywanie się do następnego sezonu wegetacyjnego i pomyśleć o nawożeniu roślin jesienią. Zobacz jakie korzyści przynosi nawożenie roślin jesienią, kiedy najlepiej zastosować nawozy jesienne, jak dawkować nawozy jesienią oraz które nawozy są najlepsze do nawożenia roślin jesienią.

Nawożenie roślin jesienią
Fot. depositphotos

Jesienna pora nawożenia przynosi wiele korzyści. Po pierwsze unikniemy możliwości wypalenia roślin, do którego może dojść w wyniku zbyt intensywnego użycia nawozu wiosną. W czasie zimy składniki nawozu ulegną korzystnym przemianom, elementy balastowe zostaną wypłukane, a nawóz dobrze rozprowadzi się w glebie. Możemy również użyć tańszych form nawozów, takich których użycie wiosną byłoby nieskuteczne lub nawet szkodliwe dla roślin. Kolejnym argumentem przemawiającym za wykonaniem nawożenia jesienią jest zmniejszenie natężenia prac w ogrodzie o tej porze roku. Wiosną będziemy mogli zatem swoje siły, poświęcić na inne prace ogrodowe.

Czym nawozić rośliny jesienią

Jesień to dobra pora aby glebę nawieźć potasem i fosforem. Możemy również zastosować wapnowanie. Nie stosujemy natomiast azotu, gdyż zostanie on wypłukany z gleby podczas zimy. Poza tym azot podany jesienią wprost pod rośliny, pobudza je do wzrostu i utrudnia wejście w stan spoczynku zimowego.

Wyjątkiem jest zastosowanie dawki azotu w postaci mocznika pod drzewka owocowe, które jednak wykonuje się dopiero, gdy rośliny zakończyły już wzrost, a jego głównym celem nie jest nawożenie azotem, a walka z groźną chorobą drzew owocowych, jaką jest parch jabłoni (opryskuje się opadłe liście celem przyspieszenia ich rozkładu i zniszczenia grzybni parcha).

Opryski drzew owocowych mocznikiem. Jak i kiedy stosować mocznik do oprysku drzew?
Oprysk drzew owocowych mocznikiem jest ważnym zabiegiem, który niesie ze sobą wiele korzyści. Przede wszystkim ogranicza występowanie groźnej choroby grzybowej jabłoni i gruszy, jaką jest parch. Zobacz jak i kiedy stosować mocznik do oprysku drzew aby uzyskać najlepsze rezultaty. Więcej...

Zasadą zatem jest, że nawozy stosowane jesienią powinny być ubogie w azot lub w ogóle go nie zawierać. Dobrym przykładem takiego nawozu jest popiół drzewny, bogaty w potrzebne roślinom makro- i mikroelementy, z wyjątkiem właśnie azotu, który w procesie spalania ulatnia się do atmosfery.

Jako nawóz niezawierający azotu doskonałym nawozem jesiennym jest mączka bazaltowa. Jest to nawóz mineralny pochodzenia naturalnego powstały ze zmielenia skały wulkanicznej. Mączka bazaltowa jest bogata w wiele makro- i mikroelementów, a przy tym nie zawiera azotu i nie stwarza ryzyka przenawożenia (minerały są uwalniane bardzo wolno, w miarę potrzeb roślin). Mączka bazaltowa sprzyja użyźnianiu i napowietrzaniu gleb (wspiera rozwój mikroorganizmów tlenowych), a zawarty w niej krzem uodparnia rośliny na choroby.

Dawkowanie nawozów jesienią

Przed zastosowaniem nawozów jesienią, warto pobrać próbki gleby i poddać je badaniu w jednej ze stacji chemiczno-rolniczych lub w innym laboratorium ogrodniczym. Takie testy warto wykonać przynajmniej raz na 3 lata. Stosując nawozy "na oko" ryzykujemy, iż zastosujemy niewłaściwe dawki poszczególnych nawozów, co może okazać się bardzo niekorzystne dla naszych upraw. Różnice w zawartości składników pokarmowych w poszczególnych nawozach stosowanych jesienią przedstawia tabela poniżej.

Ponieważ jednak większość osób w uprawach amatorskich stosuje nawozy intuicyjnie, postaramy się poniżej wskazać, jakie objawy mogą świadczyć o braku poszczególnych składników w glebie. W sytuacji amatorskiego nawożenia "na oko" proponujemy też wybrać nawozy bezpieczne i niestwarzające ryzyka przenawożenia, jak np. wspomniana wyżej mączka bazaltowa.

Właściwości gleby - jak zbadać glebę w ogrodzie
W zależności od potrzeb roślin, które chcemy uprawiać, możemy wpływać na jakość i żyzność gleby w naszym ogrodzie, m. in. stosując odpowiednie nawozy i metody uprawy. Zobacz jak zbadać glebę w ogrodzie aby ocenić jej właściwości i przydatność do uprawy roślin, a nastęnie dobrać odpowiednie metody uprawy i nawożenia. Więcej...

Nawożenie jesienią potasem

Potas jest szczególnie potrzebny młodym roślinom, dlatego też warto wprowadzić go do gleby już jesienią. Jeżeli w ziemi na naszej działce brakowało potasu - wzrost roślin był zahamowany, pędy stawały się wiotkie i cienkie, a na liściach mogły występować przebarwienia.

Aby uzupełnić braki potasu w glebie, podczas nawożenia roślin jesienią możemy stosować sole potasowe (siarczanowe i chlorkowe), które łatwo rozpuszczają się w wodzie i są pobierane przez rośliny. Na glebach cięższych nawozy potasowe w całości stosujemy jesienią. Na glebach lżejszych wskazane jest wykonanie częściowego nawożenia jesienią (np. 50% dawki), oraz częściowego wiosną, ze względu na możliwość wypłukiwania potasu przez wodę. Nawóz należy dobrze wymieszać z ziemią.

Nawożenie jesienią fosforem

Brak fosforu w glebie objawia się fioletowym lub czerwonawym przebarwieniem liści. Liście mają brunatne czubki i wyginają się ku dołowi. Spośród nawozów fosforowych do użucia jesienią nadają się superfosforaty, oraz mączki fosforytowe i kostne. Mączki są nawozami wolnodziałającymi (nawet do kilku lat). Należy je używać na glebach kwaśnych i wilgotnych. Stosowanie mączek na glebach zasadowych i suchych jest nieefektywne. Aby zwiększyć dostępność składnika możemy nawóz fosforowy zmieszać z nawozem organicznym, obornikiem lub kompostem, oraz na wiosnę zastosować nawóz zakwaszający podłoże.

Uwaga!
Aby zapewnić dobrą przysfajalność nawozów fosforowych przez rośliny, nie wolno mieszać tych nawozów z nawozami zawierającymi wapń.

Nawozy jesienne
Wybór nawozów w sklepach ogrodniczych jest coraz większy. Pragnąc zainteresować nas swoją ofertą, producenci nawozów oferują coraz bardziej wymyślne mieszkanki nawozowe, dostosowane nie tylko do potrzeb poszczególnych grup roślin ale również do pory nawożenia. Ostatnio coraz częściej na sklepowych półkach możemy spotkać nawozy jesienne. Czy warto stosować je w ogrodzie? Więcej...

Wapnowanie gleby jesieniÄ…

Wapnowanie gleby podnosi jej odczyn pH. Jest zatem oczywiste, iż wapnowanie należy wykonać tylko gdy nasza gleba jest zbyt kwaśna. Gleba obojętna ma odczyn pH = 7. Niższe pH oznacza iż gleba jest kwaśna, wyższe - iż mamy do czynienia z glebą zasadową. Wapnując, stosujemy nawozy zawierające magnez, gdyż w polskich glebach często brakuje tego składnika. Najlepiej zastosować zatem dolomit lub wapno magnezowe. Pamiętajmy aby nawóz wapniowy rozsypywać tylko podczas bezwietrznych dni, a oczy zabezpieczyć okularami ochronnymi.

Jeżeli nie czujemy się na siłach aby samodzielnie dobierać dawki w/w nawozów mineralnych, możemy zastosować gotowe jesienne mieszanki nawozowe uniwerslane lub przeznaczone dla konkretnych grup roślin.

Nawożenie obornikiem i kompostem

Do nawożenia roślin jesienią warto zastosować nawozy organiczne, takie jak obornik i kompost. Nawożenie organiczne stosujemy w momencie jesiennego przekopywania gleby - dzięki temu składniki nawozów umieścimy odpowiednio głęboko w glebie, w miejscu rozwoju głównej masy korzeni, a zawarte w nich związki mineralne będą najlepiej przyswajalne wiosną.

Jeżeli nawozy organiczne i mineralne porównamy wagowo, to okaże się że nawozy organiczne zawierają o wiele mniej składników mineralnych (zawartość składników w poszczególnych nawozach pokazuje tabela na końcu tekstu). Jednakże nawozy organiczne są cenione w uprawie ekologicznej, a ponadto zawierają one inne składniki (materię organiczną) mające pozytywny wpływ na rośliny. Obornik jest zasobny w wiele mikroelementów i stanowi trwałe źródło azotu. Jego dodatek poprawia strukturę gleby i utrzymywanie przez nią wody.

Zapamiętaj!
Jesienne nawożenie roślin kompostem i obornikiem, które są nawozami pochodzenia naturalnego, powinno być podstawowym nawożeniem stosowanym w uprawach amatorskich na terenie ogrodów przydomowych i działkowych. W przypadku nadmiernego zakwaszenia gleby warto zastosować także naturalny nawóz wapniowy, jak. np. Dolomit, powstający w wyniku przemiału skał dolomitowych.

Opracowano na podstawie: Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 530 - 533 oraz artykułów umieszczonych w Działkowiec, nr 10/95, s. 33 i nr 10/2003, s. 56 - 58.

Przeczytaj również:

Nawożenie drzew owocowych jesienią
Nawożenie drzew owocowych jesienią jest bardzo ważnym zabiegiem wykonywanych w ogrodach działkowych i przydomowych sadach po zakończeniu zbioru owoców. Gwarantuje dokładne rozpuszczenie nawozu i równomierne rozprowadzenie go w glebie. Nie zawsze jednak ten zabieg jest polecany. Zobacz kiedy warto wykonać nawożenie drzew owocowych jesienią oraz jakie nawozy są najlepsze do nawożenia jesiennego drzew owocowych. Więcej...

Jak usuwać jesienne liście?
Pozbywanie się opadłych liści większości ogrodników kojarzy z przykrym obowiązkiem. Zasypane przez jesienne liście chodniki, podjazdy i ścieżki mogą być zdradliwie śliskie i niebezpiecznie. Ponadto przykryte liśćmi źdźbła trawy szybko gniją, pozostawiając szpetne żółte smugi na powierzchni trawnika. GARDENA wyciąga pomocną dłoń do domowych ogrodników i pomaga bez wysiłku pozbyć się zalegających stert pożółkłych liści. Więcej...

Kora ogrodowa - zastosowanie, rodzaje, cena
Kora ogrodowa to obecnie szeroko stosowany materiał organiczny do ściółkowania ziemi pod roślinami. Dzięki tak dużej popularności producenci proponują dużo rodzajów kory ogrodowej. Cena kory nie jest wysoka co sprawia, że ogrodnicy jeszcze chętniej ją wykorzystują w swoich ogrodach. Oto wszystko o korze ogrodowej, jej rodzajach i możliwościach wykorzystania w ogrodzie. Więcej...