Skrętnik, Streptocarpus - odmiany, uprawa, rozmnażanie

Skrętnik (Streptocarpus) to niewielka roślina doniczkowa ceniona za obfite i długie kwitnienie oraz duży wybór różnorodnych odmian. Uprawa skrętnika w domu jest stosunkowo łatwa i mało kłopotliwa. Poznaj zasady pielęgnacji oraz najciekawsze odmiany skrętnika polecane do uprawy doniczkowej. Podpowiadamy też najlepsze sposoby na rozmnażanie skrętnika w warunkach hodowli domowej.

Skrętnik - Streptocarpus
Fot. depositphotos

Skrętnik, Streptocarpus - opis wyglądu

Skrętnik (Streptocarpus) to niewielka, obficie kwitnąca roślina z rodziny ostrojowatych (Gesneriaceae), pochodząca z Afryki Południowej. W sprzedaży dostępne jest całe mnóstwo ciekawych, mieszańcowych odmian skrętnika o wzniesionym lub płożącym pokroju.

Roślina tworzy rozetę długich zielonych liści, z pomiędzy których wyrastają kielichowate kwiaty w bogatej palecie kolorów. Kwiaty skrętnika wyrastają na długich łodygach i często zebrane są w luźne grona. Gardziele kielichów bywają pokryte kontrastowymi plamkami lub rysunkami. Kwiaty mogą być pojedyncze i pełne, bardzo często w nietypowej kolorystyce. Czasem przypominają kwiaty storczyków.

Przy odpowiedniej pielęgnacji skrętnik kwitnie przez większą część roku, z wyjątkiem miesięcy zimowych. Po przekwitnięciu miejsce kwiatów zajmują skręcone torebki nasienne. To od nich właśnie wywodzi się polska nazwa skrętnik.

Skrętnik, Streptocarpus - odmiany

Ten bardzo popularny gatunek doczekał się niezliczonej ilości odmian występujących pod wspólną nazwą Streptocarpus x hybridus. Oto niektóre z ciekawych odmian skrętnika o dekoracyjnych kwiatach lub liściach.

Skrętnik 'Pretty Turtle' - to jedna z nielicznych odmian skrętnika ozdobna z liści. Są one duże i pokryte miękkimi włoskami. Na ciemnozielonej powierzchni występuje jasny rysunek, który upodabnia liść do skorupy żółwia.

Skrętnik 'Złotko' - to odmiana o kremowych kwiatach, wydłużonych z mocno pofalowanymi brzegami.

Skrętnik - Streptocarpus
Fot. depositphotos

Skrętnik 'DS-Muszkieter' - wyjątkowej urody kwiaty mają mocno pofałdowane brzegi i są dwubarwne - fioletowo-różowe z gardzielą pokrytą kontrastowym rysunkiem.

Skrętnik 'DS-Roksolana' - o białych, pełnych kwiatach z filetowym rysunkiem.

Skrętnik 'Gina' - ma niewielkie kwiaty o mocno pofałdowanych brzegach. Mają kremowy odcień oraz różowofioletowy rysunek.

Skrętnik 'Roulette Azur' - to odmiana skrętnika o pojedynczych, białych kwiatach z szeroką, fioletową obwódką na końcach płatków.

Skrętnik 'Samba' - odmiana o pojedynczych kwiatach i płatkach o karbowanych brzegach, ciemnofioletowa z ciemniejszymi nerwami i białym środkiem.

Skrętnik 'Catania' - ma duże kwiaty różowe z ciemniejszą gardzielą.

Skrętnik, Streptocarpus - uprawa

Łatwy w uprawie skrętnik, jak na roślinę tropikalną przystało, preferuje jasne lub lekko rozproszone oświetlenie. Bezpośrednie światło słoneczne może popalić roślinę, która żółknie i wysycha.

Optymalna dla rozwoju skrętnika jest przeciętna temperatura pokojowa 18-22°C. Ponieważ roślina intensywnie kwitnie przez ponad pół roku, w miesiącach zimowych należy umożliwić jej przejście w fazę spoczynku, obniżając temperaturę do 12-15°C. W fazie spoczynku ograniczamy nawożenie oraz podlewanie, nie pozwalając jednak podłożu całkowicie wyschnąć.

Szczególną cechą skrętnika jest to, że nie boi się przeciągów. Do prawidłowego rozwoju potrzebuje dobrej cyrkulacji powietrza. Bardzo dobrze rozwija się przy otwartych oknach, a latem świetnie czuje się wyniesiony na zewnątrz, na taras lub balkon.

Skrętnik preferuje podłoże torfowe lub mieszankę ziemi liściowej i wrzosowej z dodatkiem piasku. Gleba powinna być żyzna, przepuszczalna o lekko kwaśnym odczynie (pH 5,5-6,0).

Skrętnik - Streptocarpus
Fot. depositphotos

Jak podlewać skrętnika?

W uprawie skrętnika ważną rolę odgrywa prawidłowe podlewanie. Wymaga on obfitego i regularnego podlewania, podczas letnich upałów nawet codziennego. Pomimo dużego zapotrzebowania na wodę skrętnik bardzo źle reaguje na przelanie. Korzenie szybko zaczynają zagniwać, a roślina słabnie i więdnie. Rdzawe plamy na liściach lub ich zasychanie w połączeniu z wilgotnym podłożem sygnalizują przelanie rośliny. W takiej sytuacji można spróbować wymienić podłoże i okresowo znacznie ograniczyć podlewanie.

Skrętnik łatwo ulega porażeniu przez choroby grzybowe więc powinniśmy unikać moczenia rośliny. Najlepiej podlewać Streptocarpus metodą podsiąkową, wstawiając doniczkę do naczynia z wodą na 15 min. Po tym czasie pozwalamy odpłynąć nadmiarowi wody przez otwory drenażowe.

Bardzo ważne!
Woda używana do podlewania skrętnika powinna być ciepła i mieć temperaturę nieco wyższą niż temperatura pokojowa.

Skrętnika nie wolno zraszać

Skrętnik wymaga dość wysokiej wilgotności powietrza, ale zraszanie rośliny jest niewskazane. Żeby zapewnić odpowiedni mikroklimat należy umieścić doniczkę ze skrętnikiem na podstawce z wilgotnymi kamyczkami lub mchem torfowcem. Można też w sąsiedztwie postawić nawilżacz powietrza.

Skrętnik, Streptocarpus - nawożenie

Równie ważne w uprawie skrętnika jest nawożenie i powinno być ono przeprowadzane bardzo ostrożne. Co dwa tygodnie dokarmiamy roślinę nawozami bogatymi w fosfor i potas. Można stosować nawozy dla kwitnących roślin doniczkowych. Istotne jest zmniejszone dawkowanie nawozu - używamy tylko 1/3 dawki zalecanej przez producenta.

Skrętnik, Streptocarpus - rozmnażanie

Decydując się na uprawę skrętnika musimy liczyć się z tym, że nie jest rośliną długowieczną. Po kilku latach hodowli traci ładny wygląd i słabiej kwitnie. Należy go regularnie odmładzać dzieląc roślinę na kilka części. Zabieg te najlepiej połączyć z rozmnażaniem skrętnika.

Rozmnażanie skrętnika przez podział

Wiosną wyjmujemy dojrzałą roślinę z doniczki i delikatnie dzielimy na 2-3 części. Każda z nich powinna mieć przynajmniej jeden liść oraz zdrowe korzenie. Sadzonki umieszczamy w podłożu do sadzonkowania oraz osłaniamy folią lub szkłem. Gdy system korzeniowy sadzonek się wzmocni, można je przesadzić do docelowych doniczek.

Rozmnażanie skrętnika przez sadzonki liściowe

Skrętnik łatwo da się rozmnożyć poprzez sadzonki wykonane ze zdrowych, sprężystych liści. W tym celu dzielimy liść w poprzek na odcinki o długości 3-5 cm. Sadzonki zagłębiamy na kilka mm (ciętą krawędzią) w podłożu do sadzonkowania, a następnie pojemnik osłaniamy folią lub szkłem. Regularnie podlewamy i wietrzymy rośliny. Ukorzenianie następuje po około dwóch tygodniach. W czasie kolejnych dwóch tygodni u podstawy liścia wyrastają młode rośliny. Gdy osiągną wysokość 5-8 cm, każdą z nich przesadzamy do oddzielnej doniczki.

Można także spróbować rozmnożyć skrętnika umieszczając cały liść w naczyniu z wodą, tak by nasada liścia była zanurzona na 2-3 cm. Ustawiamy naczynie w słonecznym miejscu i regularnie wymieniamy wodę. Liść powinien ukorzenić się po 3-4 tygodniach.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. J. Courtier, G. Clarke G., Kwiaty w domu, Reader’s Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 1998, s. 139;
2. K. Mynett, Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Wydawnictwo Chemil, Warszawa, 1998, s. 138;
3. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Świat Książki, Warszawa, 1998, s. 130-131.

Przeczytaj również:

Rośliny doniczkowe o ozdobnych kwiatach
Najciekawsze rośliny doniczkowe o ozdobnych kwiatach, które możesz uprawiać w domu. Dowiedz się w jaki sposób o nie dbać by bujnie rosły oraz obficie kwitły! Więcej...

Rośliny doniczkowe o ozdobnych owocach
10 najciekawszych roślin o ozdobnych owocach, które możesz uprawiać w domu. Niektóre z ich owoców są też jadalne! Omawiamy wymagania co do uprawy oraz najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne. Więcej...

Rośliny doniczkowe o kolorowych liściach
Różowo nakrapiane liście aglonemy, cętkowane begonii koralowej czy impresjonistyczne krotona nadadzą energii i oryginalności każdemu wnętrzu. Do tego piękne i kolorowe są przez cały rok, nie tylko wówczas gdy kwitną. Więcej...