Odmiany marchwi do uprawy amatorskiej

Marchew to warzywo chętnie uprawiane w przydomowych ogródkach i na działkach. Istnieje wiele odmian marchwi różniących się porą zbiorów oraz smakiem i wyglądem korzeni. Do uprawy amatorskiej, w której unikamy oprysków środkami ochrony roślin, warto wybierać odmiany marchwi odporne i mało podatne na choroby i szkodniki. Sprawdź, jaka jest najlepsza marchew na sok oraz które odmiany mają nietypowy kształt korzeni lub barwę. Oto najlepsze odmiany marchwi do uprawy amatorskiej.

Które odmiany marchwi wybrać do uprawy amatorskiej?
Fot. pixabay

Rodzaje marchwi

Wyszukanie odpowiedniej odmiany marchwi do uprawy w ogrodzie ułatwia ich podział ze względu na różne kryteria.

Ze względu na długość okresu wegetacyjnego odmiany marchwi dzieli się na:

• odmiany wczesne - wyróżniają się krótkim okresem wegetacji (80-110 dni), szybkim wzrostem i korzeniem o wadze do 100 g,
• odmiany średnio wczesne - okres wegetacji do 110 -120 dni;
• odmiany średnio późne - okres wegetacji 120-140 dni, korzenie duże;
• odmiany późne - okres wegetacji do 140 dni, korzenie duże, dobre do przechowywania.

Wyróżnia się kilka typów korzeni marchwi ale w Polsce najczęściej uprawia się:

• typ Nantejski - charakteryzuje go wysoka odporność na mączniaka prawdziwego, duża tolerancja na wysokie temperatury i małe ilości opadów;
• typ Flakkee - korzenie są gładkie i stożkowate, odmiany te nadają się do przetwórstwa;
• typ Berlikum - średnica korzeni na całej długości jest wyrównana.

Choć korzenie marchwi osiągają do około 30 cm długości, system korzeniowy może sięgać na głębokość ponad 75 cm. Uprawiając marchew w pojemnikach czy skrzyniach, warto wziąć tę informację pod uwagę. Odpowiednie podłoże oraz głębokość przygotowanych grządek przyczynią się do lepszego pobierania składników pokarmowych z gleby i wpłyną na lepsze plonowanie.

Najlepsza marchew na sok to marchew typu "karotka"
Fot. pixabay

Szukając z kolei najlepszej marchwi na sok, należy zwrócić uwagę czy jest to odmiana słodka i soczysta, często określana jako typ karotka.

Zapamiętaj!
Symbol F1 na opakowaniu z nasionami oznacza, że są to nasiona odmian mieszańcowych (tzw. heterozyjnych). Charakteryzują się większą żywotnością, dobrym plonowaniem i lepszą odpornością na choroby.

Odmiany marchwi wczesne

Marchew 'Kalina' F1 - odmiana marchwi słodka i soczysta, bardzo wczesna, plenna i odporna. Korzenie pomarańczowe, walcowate o długości do 20 cm, typ Nantejski. Dzięki dużej zawartości karotenu i cukrów marchew ta nadaje się do bezpośredniego spożycia, na soki i przetwory. Siew od końca marca, okres wegetacji 100 dni.

Marchew 'Kamila' F1 - bardzo smaczna, wczesna odmiana typu karotka. Bogaty w cukry, pomarańczowy korzeń o gładkiej skórce jest bardzo smaczny i pozbawiony goryczy, do 18 cm długości. Typ Nantejski. Nadaje się do bezpośredniego spożycia, na soki i surówki. Siew od końca marca, okres wegetacji 100 dni. Zbiór pęczkowy można przeprowadzić w czerwcu.

Marchew 'Ambrosia' - wczesna i smaczna odmiana o korzeniach lekko stożkowatych i długości do 28 cm. Czerwonopomarańczową barwę zachowuje także podczas gotowania. Dobra do mrożenia i na przetwory. Siew od połowy marca, okres wegetacji bardzo krótki, bo wynoszący zaledwie 70 dni.

Marchew 'Amsterdamska NOE' - wczesna odmiana o walcowatych korzeniach w kolorze ciemnopomarańczowym i długości do 15 cm. Miąższ soczysty, kruchy. Można uprawiać także pod osłonami. Siew od połowy marca, zbiór po ok. 3 miesiącach od wysiewu.

Marchew 'Lunar White' - odmiana wczesna. Jej biały, podłużny korzeń dorasta do 25 cm, ma delikatny, słodki smak. Polecany do bezpośredniej konsumpcji. Okres wegetacji ok. 90 dni.

Różnokolorowe odmiany marchwi do uprawy amatorskiej
Fot. pixabay

Marchew 'Pariser Markt 5' - wczesna odmiana marchwi, której korzenie mają kulisty kształt. Ciekawie będzie się prezentowała w potrawach czy przetworach. Bogaty w cukier i karoten miąższ ma kolor intensywnie pomarańczowy. Okres wegetacji – do 80 dni, siew od marca do maja. Można uprawiać pod osłonami.

Marchew 'Pierwszy zbiór' - bardzo wczesna i łatwa w uprawie odmiana o smacznych i soczystych korzeniach. Są nieduże, osiągają do 13 cm długości i mają jasnopomarańczową barwę. Okres wegetacji do 110 dni, pierwsze zbiory można przeprowadzić w czerwcu.

Marchew 'Karotina' - odmiana wczesna, chętnie uprawiana w przydomowych ogrodach. Korzenie mają cylindryczny kształt o długości do 20 cm. Zawierają dużo cukru i karotenu, są chrupiące, słodkie i soczyste. Nadają się do jedzenia na surowo, na soki i inne przetwory. Zbiór od czerwca do sierpnia.

Odmiany marchwi średnio wczesne

Marchew 'Galicja' - odmiana marchwi średnio wczesna, przeznaczona na zbiór letni i jesienny. Ma cylindryczne korzenie typu Nantejski/Flakkee o intensywnie pomarańczowej barwie i długości do 20 cm. Zawiera dużo karotenu. Dobrze znosi przechowywanie. Siew od końca kwietnia, okres wegetacji do 120 dni.

Marchew 'Rumba' - średnio wczesna, tradycyjna odmiana merchwi o pomarańczowych, cylindrycznych korzeniach, typ Nantejski. Mają do 22 cm długości i gładką skórkę. Bogaty w cukry miąższ jest słodki i zawiera dużo karotenu. Siew od końca kwietnia, okres wegetacji do 120 dni. Korzenie dobrze się przechowują.

Marchew 'Katrin' - odmiana polecana do najwcześniejszych upraw, łatwa w uprawie. Smaczne, stożkowate korzenie o dużej zawartości karotenu mają ciemnopomarańczową barwę. Nasiona wysiewane w marcu okrywa się włókniną, by chronić je przed przymrozkami. Pierwsze zbiory pęczkowe przeprowadza się już w maju. Od listopada do grudnia siew na zbiór wiosenny. Okres wegetacji do 130 dni.

Marchew 'Nantejska' - odmiana średnio wczesna o walcowatych korzeniach osiągających ok. 15 cm długości. Są smaczne i kruche. Siew od marca do maja, zbiór od lipca do października. Wysiewana w późniejszym terminie nadaje się do przechowywania.

Marchew 'Purple Haze F1' - odmiana średnio wczesna o purpurowej, prążkowanej skórce i pomarańczowym miąższu. Po ugotowaniu kolor purpurowy staje się bledszy. Korzenie dorastają do 25 cm długości. Siew od końca marca, okres wegetacji 110 dni.

Marchew zebrana z działki
Fot. pixabay

Marchew 'Nantaise 2' - odmiana średnio wczesna o ciemnopomarańczowych, stożkowatych korzeniach, do 22 cm długości. Smaczny miąższ jest kruchy i soczysty. Korzenie zawierają dużo karotenu i cukru. Odmiana nadaje się do krótkotrwałego przechowywania. Siew od marca.

Marchew 'Tauchon' - odmiana średnio wczesna o walcowatych korzeniach w kolorze intensywnie pomarańczowym. Miąższ jest słodki i soczysty. Odmianę Tauchon można uprawiać także w głębszych pojemnikach i skrzyniach na balkonach. Zbiór od lipca do października. Młode marchewki na wczesny zbiór pęczkowy zbiera się na początku lata.

Marchew 'Jagna' - odmiana średnio wczesna, typ karotka - doskonała na soki i przetwory ale również do bezpośredniego spożycia. Pomarańczowe korzenie są proste, do 22 cm długości. Miąższ smaczny, soczysty i chrupiący. Okres wegetacji - 115 dni. Można uprawiać na zbiór pęczkowy. Nadaje się do niezbyt długiego przechowywania.

Marchew 'Rubrovitamina' - średnio wczesna odmiana typu karotka polecana na soki i przetwory. Ciemnopomarańczowe korzenie o stożkowatym kształcie i długości do 20 cm są smaczne, kruche i odporne na pękanie. Okres wegetacji do 120 dni.

Odmiany marchwi późne

Marchew Berlikumer 2 'Perfekcja' - późna odmiana marchwi, o czerwonopomarańczowych korzeniach w typie Berlikum i długości do 20 cm. Są smaczne i soczyste, z dużą zawartością cukru i karotenu, nie pękają. Nadają się do bezpośredniego spożycia, na soki i do przechowywania zimowego. Siew od kwietnia, okres wegetacyjny 150 dni.

Marchew 'Askona' F1 - odmiana późna, plena i bez tendencji do pękania. Ciemnopomarańczowe korzenie typu Berlikum o stożkowym kształcie, do 20 cm długości. Polecana jest do spożycia na surowo, przetworów, mrożonki i przechowywanie. Siew od końca maja, zbiór do września.

Marchew 'Lange Rote Stumpfe' - odmiana późna, odporna na choroby, nadająca się do uprawy jesienno-zimowej. Walcowate korzenie mają gładką, pomarańczową skórkę i długość do 20 cm. Miąższ jest słodki i soczysty. Odmiana dobra na przetwory i do przechowywania. Siew od marca do maja.

Marchew 'Flakkese 2' - odmiana późna, plenna, wykształcająca wysokiej jakości korzenie do 30 cm długości. Mają stożkowaty kształt, intensywnie pomarańczowy kolor i są odporne na pękanie. Miąższ jest soczysty i smaczny, doskonale sprawdzi się w przetworach i mrożonkach. Siew od kwietnia, do zimowego przechowywania wysiewa się od połowy maja.

Marchew 'Delta' - odmiana późna o smacznych, bogatych w cukier ciemnopomarańczowych korzeniach. Mają lekko stożkowaty kształt. Nadają się do długiego przechowywania oraz na przetwory. Siew od kwietnia, okres wegetacji do 150 dni.

Marchew 'Flamanka' - odmiana późna doceniana za jakość, plenność i odporność na choroby marchwi. Posiada długie, lekko stożkowate korzenie o intensywnie pomarańczowej barwie. Nadaje się do przechowywania. Siew od kwietnia, okres wegetacji do 150 dni.

Różnobarwne odmiany marchwi
Fot. pixabay

Marchew 'Imperator' - odmiana późna i bardzo smaczna, polecana do uprawy amatorskiej, typ karotka. Posiada długie, soczyste korzenie o pomarańczowej barwie i cylindrycznym kształcie. Dobra na soki i do długiego przechowywania. Siew od kwietnia.

Marchew 'Finezja' - odmiana późna, typ karotka, odporna na choroby i dobrze plonująca. Walcowate pomarańczowoczerwone korzenie osiągają długość do 28 cm. Siew od maja, okres wegetacji do 150 dni.

Marchew 'Fatima' - odmiana późna, bardzo smaczna. Korzenie typu Flakkee mają gładką skórkę i dorastają do 30 cm. Są dobre na soki, inne przetwory, mrożonki i do przechowywania. Siew od maja, okres wegetacji do 150 dni.

Odmiany marchwi zimowej

Odmiany marchwi późnej, których zbiór przypada na jesień (nawet do października) zwykle dobrze znoszą długotrwałe przechowywanie. W odpowiednich warunkach, przy temperaturze poniżej 5°C i dużej wilgotności powietrza, mogą zachować swoje właściwości odżywcze nawet przez kilka miesięcy.

Zimowe odmiany marchwi dobrze znoszące przechowywanie to m.in.: Fatima, Imperator, Flamanka, Delta, Flakkese, Perfekcja, Askona F1, Rote Riesen 2, Olympus, Karlena, Koral czy Finezja.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Jak przechowywać marchew na zimę. W domu czy w piwnicy?
• Dlaczego marchew jest gorzka?
• Co sadzić obok marchwi?
• Połyśnica marchwianka - opis, zdjęcia, zwalczanie ekologiczne

Opracowano na podstawie:
1. T. Sabat, Marchew na każdą porę roku, Działkowiec 3/2022, s. 46-47;
2. M. Biggs, Warzywa, Muza SA, Warszawa 1998, s. 104-105;
3. B. Dyki, Głębokość korzenienia się warzyw, Działkowiec 12/2020, s. 47-48.