Frizea lśniąca - uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie

Frizea lśniąca to atrakcyjna roślina z charakterystycznym, jaskrawo wybarwionym kwiatostanem w kształcie kłosa oraz rozetą naznaczonych paskami liści. Często wręczana jest jako kwitnąca, egzotyczna roślina doniczkowa na prezent. Poznaj sekrety pielęgnacji frizei lśniącej aby cieszyć się jej pięknem w uprawie doniczkowej. Podpowiadamy też najlepsze sposoby na rozmnażanie frizei lśniącej w domowych warunkach i radzimy jak pokonać atakujące frizeę szkodniki.

Frizea lśniąca - Vriesea splendens
Fot. depositphotos

Frizea lśniąca - charakterystyka i opis wyglądu

Frizea lśniąca (Vriesea splendens) swoją nazwę zawdzięcza Willemowi Hendrikowi de Vriese, holenderskiemu botanikowi i lekarzowi, który żył w XIX wieku. Roślina ta należy do rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae), podobnie jak popularny ananas. Pochodzi z obszarów Ameryki Środkowej i Południowej, występuje przede wszystkim na terenie Brazylii.

Frizea jest epifitem, co oznacza, że w naturze rośnie na innych roślinach. Konary lub gałęzie drzew są dla niej podporą ale odżywia się samodzielnie. W domowych warunkach, zamiast w doniczce, również można ją uprawiać przymocowaną do kawałka kory, pnia lub korzenia.

Frizea lśniąca tworzy rozetę lekko wygiętych, ostro zakończonych liści ozdobionych brunatnymi poprzecznymi paskami. Z jej środka wyrasta pęd kwiatostanowy w pomarańczowo-czerwonych barwach, przypominający kształtem kłos. Kwiatostan frizei lśniącej składa się ze ściśle ułożonych przykwiatków, między którymi pojawiają się żółte, nieduże kwiaty. W sprzyjających warunkach, kwiatostan może wyrosnąć aż do ok. 50 cm wysokości. Okres kwitnienia frizei lśniącej przypada zazwyczaj na lato.

Frizea lśniąca 'Flammendes Schwert' to jedna z najbardziej popularnych odmian frizei, posiadająca spłaszczony kwiatostan w kolorze pomarańczowo-czerwonym oraz liście w brunatno-czerwone poprzeczne paski.

Podobnie, jak u innych ananasowatych, roślina mateczna ginie po kwitnieniu, jednak wcześniej wytwarza boczne odrosty, z których można uzyskać nowe sadzonki. Cykl życiowy frizei lśniącej, począwszy od oddzielenia małych odrostów, aż do kwitnienia i wydania kolejnego pokolenia trwa 2-2,5 roku.

Frizea lśniąca - Vriesea splendens
Fot. depositphotos

Frizea lśniąca - uprawa i pielęgnacja

Frizea lśniąca preferuje miejsca jasne lub półcieniste, należy jednak chronić ją przed bezpośrednim nasłonecznieniem. Optymalna temperatura otoczenia zimą, kiedy roślina przechodzi okres spoczynku, wynosi 18-21°C, natomiast latem frizea dobrze rośnie w temperaturze pokojowej. Idealne byłoby dla niej ogrzewane okno kwiatowe.

Frizea lśniąca - podlewanie i nawożenie

Frizea lubi wilgotną glebę oraz dużą wilgotność powietrza. W okresie letnim podlewamy roślinę 3 razy w tygodniu, zimą zaś 1-2 razy. Woda powinna być miękka i letnia. W okresie wegetacji (od wiosny do jesieni) należy utrzymywać stale wilgotną glebę oraz wlewać wodę do środka rozety do poziomu 2-3 cm. Woda powinna być zmieniana na świeżą co 3 tyg. Wlewania wody do rozety zaprzestajemy jednak, gdy zaczyna wyrastać kwiatostan, ponieważ mógłby on zacząć gnić od nadmiaru wilgoci.

Jeśli zimą, w okresie spoczynku, temperatura otoczenia spadnie poniżej zalecanej, wody do środka rozety nie wlewamy.

Warto wiedzieć!
Aby zapewnić stałą wilgotność powietrza wokół frizei lśniącej, doniczkę z rośliną ustaw na podstawce wypełnionej kamykami z wodą. Wilgotny mikroklimat powstanie również wtedy, gdy frizeę ustawimy w kompozycji razem z innymi roślinami o podobnych wymaganiach.

W okresie wzrostu (od wiosny do jesieni) co 2 tygodnie zasilamy frizeę słabym roztworem nawozu (połową zalecanej dawki).

Frizea lśniąca - inne zabiegi pielęgnacyjne

Frizea lśniąca najlepiej rośnie w lekkiej ziemi torfowej z dobrym drenażem. Rośliny przesadzamy, gdy przerastają doniczkę. Nie wolno przesadzać roślin w okresie ich kwitnienia.

Liście frizei co 2 tygodnie przecieramy wilgotną ściereczką. Nie należy stosować nabłyszczacza.

Frizea lśniąca - co zrobić z suchym kwiatem?

Kwiatostan frizei po kwitnieniu usycha, to naturalne zjawisko. Należy go wyciąć u podstawy sekatorem. Po tym zabiegu można rozmnożyć roślinę za pomocą odrostów.

Frizea lśniąca - rozmnażanie

W warunkach domowych frizeę lśniącą rozmnaża się za pomocą bocznych odrostów, które pojawiają się po kwitnieniu. Gdy liście rośliny matecznej zaczynają zamierać, należy poczekać aż odrosty osiągną co najmniej połowę jej wielkości.

Frizea lśniąca - Vriesea splendens
Fot. Eric Bajart, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Odrosty muszą posiadać własne korzenie. Ostrożnie oddzielamy je i sadzimy do niedużych doniczek z lekką i przepuszczalną ziemią torfową. Istotny jest również dobry drenaż. Młode rośliny ukorzeniają się w temperaturze 24°C, przy wysokiej wilgotności powietrza. Rozmnażanie frizei lśniącej najlepiej wykonywać wiosną lub latem.

Frizeę lśniącą można rozmnażać także z nasion, lecz wymagane są sterylne, laboratoryjne wręcz warunki. Rośliny uprawiane z nasion zakwitają dopiero po 10-15 latach. W uprawie domowej zatem taki sposób rozmnażania nie ma raczej sensu.

Frizea lśniąca - choroby i szkodniki

Szkodniki na frizei lśniącej prawie nie występują. Czasami mogą pojawić się przędziorki. Należy wtedy zwiększyć wilgotność powietrza i wykonać opryski jednym z preparatów: Emulpar Spray, Spruzit Spray na szkodniki AL, Karate Spray lub Polysect Długo Działający Hobby spray na szkodniki.

Te same preparaty będą pomocne, jeśli na frizei pojawią się tarczniki (drobne, ciemne, owalne, wypukłe tarczki na liściach rośliny) lub wełnowce (drobne owady pokryte białą, lepką wydzieliną, przypominającą kłaczki waty). Przed wykonaniem oprysku warto widoczne owady usunąć za pomocą wacika nasączonego spirytusem.

Gdy końcówki liści frizei brązowieją i zasychają oznacza to, że roślina ma zbyt sucho. Należy wówczas zwiększyć wilgotność otoczenia, więcej podlewać i spryskiwać roślinę.

Bardzo szkodliwy dla frizei jest nadmiar wody przy zbyt niskiej temperaturze otoczenia. Jeśli kwiatostan wyrósł ale gnije, należy wylać wodę z rozety i postawić roślinę w cieplejsze miejsce.

Monika Chwała

Opracowano na podstawie:
1. D. Longman, Pielęgnowanie roślin pokojowych, Multico i Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1992, s. 184-185;
2. H.Heitz, Jak kwitną i owocują najpiękniejsze rośliny doniczkowe, Wiedza i Życie, Warszawa 1992, s. 135;
3. M. Schubert, R. Herwig, Mieszkamy wśród kwiatów, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984, s. 352-353.

Przeczytaj również:

Guzmania - uprawa, podlewanie, rozmnażanie
Guzmania ma specyficzne wymagania, a sukces w uprawie guzmanii zależy od właściwej pielęgnacji. W tym szczególną rolę pełni prawidłowe podlewanie guzmanii. Poznaj sekrety uprawy guzmanii oraz sposób na jej rozmnażanie w warunkach domowych! Więcej...

Echmea wstęgowata - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Echmea wstęgowata to piękna roślina blisko spokrewniona z ananasem. Kwitną dopiero kilkuletnie okazy, ale gdy to już się stanie, niezwykły kwiatostan można podziwiać nawet przez kilka miesięcy. Zobacz jak wygląda pielęgnacja echmei w doniczce. Więcej...

Ciekawe rośliny egzotyczne
Bezkolczasty kaktus, z którego produkowano narkotyki, bambus, który urósł ponad 1 m w ciągu doby i owoce, które smakują jak lody. To tylko niektóre ciekawe rośliny egzotyczne, które warto poznać. Więcej...