Żmijowiec babkowaty - miododajność, właściwości, uprawa
Żmijowiec babkowaty jest rośliną miododajną o cennych właściwościach zdrowotnych i kosmetycznych. Jednocześnie ten mało wymagający gatunek obficie i efektownie kwitnie przez długi czas. Poznaj właściwości żmijowca babkowatego oraz dowiedz się, jak wygląda uprawa żmijowca w ogrodzie. Oto wszystko, co warto wiedzieć o żmijowcu babkowatym!
Żmijowiec babkowaty - Echium plantagineum
Fot. pixabay
Jak wygląda żmijowiec babkowaty
Żmijowiec babkowaty (Echium plantagineum) to roślina zielna z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Jej nazwa wywodzi się od zastosowania - dawniej była wykorzystywania jako panaceum przy ukąszeniach przez żmiję. Występuje naturalnie w zachodniej Azji oraz krajach basenu Morza Śródziemnego, zwłaszcza w Hiszpanii i na południu Francji. W naszych warunkach klimatycznych ten gatunek żmijowca jest uprawiany jako jednoroczny.
Wzniesione lub pokładające się łodygi żmijowca osiągają do 60 cm długości. Liście odziomkowe są jajowate a łodygowe bardziej wydłużone z sercowatą nasadą, która obejmuje łodygę.
Żmijowiec kwitnie bardzo długo, bo od czerwca aż do października. Kielichowate, duże kwiaty żmijowca babkowatego zebrane na szczytach łodyg w niewielkie kwiatostany, mogą mieć kolor: niebieski, fioletowy, purpurowy lub biały. Ze środka wyłania się para dłuższych, purpurowych pręcików.
Żmijowiec babkowaty jest wybitnie miododajny. Jego kwiaty przyciągają motyle, pszczoły i trzmiele. Owocem żmijowca jest brązowa rozłupnia.
Żmijowiec babkowaty - Echium plantagineum
Fot. pixabay
Żmijowiec babkowaty - miododajność
Żmijowiec babkowaty to roślina miododajna, która przyciąga pszczoły i inne zapylacze dzięki dużej ilości nektaru. Miododajność żmijowca zależy od warunków wzrostu, takich jak gleba, nasłonecznienie i wilgotność. Intensywnie kwitnący żmijowiec babkowaty ma dużą wydajność miodową wynoszącą średnio 400-500 kg/ha.
Warto także dodać, że miód z kwiatów żmijowca ma specyficzny, lekko kwaskowy smak oraz ciekawe właściwości zdrowotne - regularnie spożywany wzmacnia system nerwowy oraz uspokaja i wycisza organizm.
Miododajność żmijowca wynosi 400-500 kg/ha
Fot. pixabay
Żmijowiec babkowaty - właściwości
Żmijowiec babkowaty jest polecany do ogrodów wiejskich i naturalistycznych. Doskonale prezentuje się na rabatach jednorocznych, skalniakach lub jako roślina na obwódki. Można go także uprawiać w pojemnikach. Ze względu na długi okres kwitnienia i miododajność kwiatów jest cenną rośliną ogrodową urozmaicającą lokalny ekosystem. Żmijowiec babkowaty wchodzi także w skład mieszanek nasion miododajnych oraz łąkowych.
Właściwości żmijowca babkowatego wykorzystuje się w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz spożywczym z uwagi na zawartość w oleju nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), a szczególnie rzadko spotykanego kwasu stearidonowego.
Żmijowiec babkowaty - Echium plantagineum
Fot. Phil41, Public domain, Wikimedia Commons
Olejek żmijowy tłoczony z nasion żmijowca ze względu na swój unikalny skład wykazuje lecznicze działanie na trądzik i egzemę, pomaga także odbudowywać barierę ochronną skóry. Te właściwości olejku ze żmijowca wykorzystują czasami producenci kremów do cery suchej, łuszczącej i tracącej elastyczność. Jest on polecany w okresie rekonwalescencji po agresywnych zabiegach kosmetycznych takich jak peelingi, oczyszczanie mechaniczne czy dermabrazja.
Olejek ze żmijowca wchodzi także w skład kosmetyków do pielęgnacji paznokci oraz włosów, gdyż pomaga zwalczać łojotok oraz łuszczycę skóry głowy.
Żmijowiec babkowaty - Echium plantagineum
Fot. Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons
W celach leczniczych można także wykorzystywać żmijowca na ocet, który stosujemy zewnętrznie do robienia okładów przy oparzeniach, stłuczeniach, opuchniętych stawach oraz egzemach skórnych.
Żmijowiec babkowaty - uprawa
Żmijowiec babkowaty najlepiej rośnie w pełnym słońcu na glebach przepuszczalnych, umiarkowanie żyznych, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Dobrze sobie poradzi na większości gleb, byłe były dostatecznie przepuszczalne. W podłożach próchnicznych i bogatych w składniki odżywcze kwitnienie żmijowca jest słabsze.
Żmijowiec babkowaty - Echium plantagineum
Fot. Alvesgaspar, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Nasiona żmijowca wysiewa się wiosną, w kwietniu lub na początku maja. Można też siać je wczesną wiosną do pojemników w jasnych, chłodnych pomieszczeniach. W takim przypadku sadzonki żmijowca sadzi się na rabacie, gdy minie ryzyko wystąpienia wiosennych przymrozków.
Żmijowiec jest stosunkowo odporny na suszę, ale w okresach długotrwałego braku opadów warto go co kilka dni podlewać. Zwykle nie wymaga intensywnego nawożenia - można stosować nawożenie organiczne, aby pobudzić rośliny do kwitnienia.
Przeczytaj również:
- Kwiaty jednoroczne kwitnące całe lato
- Kwiaty jednoroczne na słoneczne i suche stanowiska
- Kwiaty na skalniak długo kwitnące
Opracowano na podstawie:
1. B. Król, Wpływ stosowania wybranych nawozów dolistnych na plonowanie żmijowca babkowatego (Echium plantagineum L.) w Annale Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin vol. LXIII, Lublin 2008, s. 42-47;
2. M. Lipiński, Pożytki pszczele, PWRiL, Warszawa 1982, s. 247-249;
3. E. Osińska, E. Pióro-Jabrucka, Uprawa i przetwórstwo roślin zielarskich, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Brwinów 2022, s. 35.
