Promocja STIHL Wiosna 2025

Złotooki, czyli małe zielone muszki w domu. Co to za owady, czy są szkodliwe, jak się ich pozbyć?

Złotooki (Chrysopa) to niewielkie owady o charakterystycznych, długich, zielonych skrzydłach oraz czułkach. Mimo małych rozmiarów, potrafią zjadać szkodniki roślin, takie jak np. mszyce. Są to zatem owady pożyteczne w ogrodzie. Mogą jednak być denerwujące, gdy wchodzą do naszych domów. W tym artykule wyjaśniamy, co jedzą złotooki, czy gryzą lub w inny sposób mogą być szkodliwe dla ludzi oraz jak pozbyć się złotooków z domu.

Złotooki, małe zielone muszki w domu
Złotook drapieżny - Chrysopa carnea
Fot. depositphotos

Złotook - co to jest, jaki to owad

Złotooki należą do rodziny złotookowatych (Chrysopidae). W Polsce występuje tylko 20 gatunków złotooków a najpowszechniejszym jest złotook pospolity (Chrysopa perla).

Złotooki są niewielkimi owadami długości około 1 cm i seledynowych, przezroczystych skrzydłach o rozpiętości 2-5 cm. Na głowie mają długie i cienkie czułki. Możemy je rozpoznać także po złociście połyskujących oczach, czemu zawdzięczają swoją nazwę.

Wiosną można spotkać złotooki na kwitnących roślinach, na których żywią się pyłkiem kwiatowym. Następnie samice składają jaja na długich, połyskujących nitkach. Z jaj wylegają się drapieżne larwy złotooka wyposażone w duże, wygięte żuwaczki. W ciągu sezonu złotooki wydają 3-4 pokolenia więc w ogrodzie możemy je spotykać przez cały sezon wegetacyjny.

Jesienią, wraz z nadejściem chłodów, te niewielkie owady szukają ciepłych miejsc do przezimowania wlatując do altan ogrodowych oraz mieszkań. Złotooki znajdują schronienie w szparach i zakamarkach pomieszczeń, gdzie bytują aż do wiosny.

Złotooki, małe zielone muszki w domu
Złotook pospolity - Chrysopa perla
Fot. Kees, CC0, Wikimedia Commons

Złotooki - czy są szkodliwe i czy gryzą

Ugryzienie złotooka nam nie grozi. Owady te nie gryzą i nie stanowią zagrożenia ani dla ludzi, ani dla zwierząt domowych. Polubmy te zielone muszki, które czasem pojawiają się pod sufitem oraz na oknie, ponieważ są niezwykle skuteczne w zwalczaniu szkodników roślin w ogrodzie, mieszkaniu i na balkonie.

Prowadzone są nawet specjalne hodowle złotooków wykorzystywane do zwalczania szkodników roślin pod osłonami.

Co jedzą złotooki?

Dorosłe osobniki złotooka odżywiają się pyłkiem kwiatów oraz spadzią mszyc. Pokarmem drapieżnych larw złotooków są mszyce i przędziorki, larwy zwójek, roztocza, a także jaja owadów, np. stonki ziemniaczanej.

Złotooki, małe zielone muszki w domu
Złotooki - małe zielone muszki w domu
Fot. Manuspanicker, CC0, Wikimedia Commons

Złotooki - jak się pozbyć

Jeżeli zauważymy zielone muszki na oknie lub parapecie nie starajmy się ich niszczyć. Zamiast tego pomóżmy tym pożytecznym owadom przetrwać zimę. Możemy to zrobić ustawiając w altanach ogrodowych lub na okiennym parapecie kartonowe pudełka, w których umieścimy ścinki lub warstwy falistego papieru. W ten sposób zapewnimy owadom bezpieczne miejsce do przezimowania. Utrzymujmy odpowiednią wilgotność w pomieszczeniach, szczególnie w miejscach, gdzie się schroniły. Możemy w tym celu użyć nawilżacza powietrza lub po prostu ustawić w kilku miejscach spodki z wodą.

Jeżeli obecność złotooków w domu jest dla nas wyjątkowo nieprzyjemna, możemy użyć naturalnych repelentów, żeby odstraszyć owady. Zielonych muszek na oknach i parapecie pozbędziesz się przecierając wszystko wodą z octem, a rozpylenie w mieszkaniu olejków eterycznych, takich jak np. olejek miętowy sprawi, że owady nie będą próbowały dostawać się do pomieszczeń mieszkalnych.

Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie:
1. A. i S. Bruns, Ogród naturalny, Wydawnictwo KOS, Katowice 2009, s. 142-144;
2. K. Wiech, Ekologiczna ochrona roślin na działce, Wydawnictwo Działkowiec, Warszawa 2015, s. 38-39;
3. K. Wiech, Złotooki i inne sieciarki w Działkowiec 6/2013, s. 67.