Zimowit jesienny - uprawa, odmiany, rozmnażanie

Zimowit jesienny (Colchicum autumnale) to jeden z najpóźniej kwitnących kwiatów cebulowych. Posadzony w sierpniu, zakwitnie już we wrześniu lub październiku tego samego roku, stanowiąc atrakcyjną ozdobę jesiennego ogrodu. Zobacz jakie odmiany zimowitów warto posadzić na ogrodowej rabacie, poznaj sekrety uprawy zimowitów, a także przekonaj się jak łatwe jest rozmnażanie zimowita jesiennego we własnym zakresie.

Zimowit jesienny

Zimowit jesienny - odmiany ogrodowe

Zimowit jesienny to roślina należąca do rodziny zimowitowatych (Colchicaceae). Naturalne siedliska tego gatunku znajdują się w Europie, a w Polsce najczęściej w niższych partiach gór, na wilgotnych łąkach oraz w widnych lasach. Zimowit jest u nas gatunkiem chronionym, a jego liczebność stale się zmniejsza na skutek zbierania do celów leczniczych, a także osuszania i zaorywania łąk. Dlatego też w żadnym wypadku bulw zimowitów do ogrodu nie wolno pozyskiwać z siedlisk naturalnych. W sprzedaży zaś można spotkać ciekawe ogrodowe odmiany zimowitów o różnym zabarwieniu kwiatów.

Kwiaty zimowitów są lejkowate, złożone z 6 listków okwiatu o długości do 6 cm, z długą wąską rurką, wydłużającą się w miarę kwitnienia. W sprzedaży można spotkać ogrodowe odmiany zimowitów o kwiatach białych (np. odmiana zimowita 'Album' o kwiatach drobnych oraz pełnokwiatowa odmiana 'Albiplenum'), a także odmiany zimowitów kwitnące na różowo, fioletowo i purpurowo (są to np. odmiany 'Lilac Wonder', 'Herald', 'Plenum', 'Rubrum').

Wyglądem zimowity nieco przypominają kwiaty krokusów i są często z nimi mylone. Jednak cykl życiowy tych roslin jest zupełnie inny. Zimowity zakwitają jesienią, w naszym klimacie zazwyczaj we wrześniu. Czasem zdarza się też kwitnienie wiosenne, jest ono jednak rzadkością. Liście zaś pojawiają się wiosną i zasychają z początkiem lata. Z jednej bulwy wyrasta od 3 do 8 szerokolancetowatych, ciemnozielonych liści.

Uprawa zimowita jesiennego

Bulwy zimowita jesiennego są zazwyczaj oferowane jako kwiaty cebulowe do sadzenia jesienią. Jednak o ich zakupie i posadzeniu warto pomyśleć nieco wcześniej niż we wrześniu czy październiku. Otóż warunki uprawy zimowitów w ogrodzie są ściśle związane z cyklem życiowym tej rośliny, a ten jest nieco inny niż większości roślin cebulowych sadzonych jesienią.

Jak wspomniałem, w naszym klimacie zimowit jesienny zakwita we wrześniu i wówczas pojawiają się jedynie łodygi i kwiaty tej rośliny. Liście zaś pojawiają się wiosną i można je obserwować do początków lata. Sadzenie bulw zimowita powinno zaś się przeprowadzić na około miesiąc przed terminem kwitnienia, czyli najlepiej w sierpniu. Bulwy zimowitów kupujmy zatem jak najwcześniej, gdy tylko w sklepach ogrodniczych pojawi się jesienna oferta kwiatów cebulowych, a z ich sadzeniem nie zwlekajmy.

Bulwy zimowitów są owalne, pokryte suchą, brązową łuską, dość duże. Sadzi się je na głębokości równej trzykrotności średnicy cebuli, co zazwyczaj wypada na głębokości kilkunastu centymetrów.

Stanowisko uprawy zimowita powinno być w pełni słoneczne do bardzo lekko półcienistego, zaś ziemia do uprawy zimowitów powinna być żyzna i przepuszczalna. Należy jednak dbać aby nadmiernie nie przesychała (w środowisku naturalnym roślina występuje na glebach wilgotnych). Zimowit jesienny najlepiej rośnie na glebach o odczynie obojętnym do lekko zasadowego. Nawożenie zimowitów przeprowadza się w okresie rozwoju liści, czyli wiosną. Najlepiej wybrać nawóz wieloskładnikowy, uniwersalny lub naturalnego pochodzenia kompost.

Zimowity najlepiej prezentują się posadzone w grupach. Rozstawa pomiędzy bulwami zimowitów powinna wynosić od kilkunastu do maksymalnie 20 cm. Najlepiej rośliny te sadzić na tle trawnika, na obrzeżu rabaty, na skalniaku lub wśród krzewów płożących. Ładnie prezentują się pomiędzy kępkami traw ozdobnych.

Rozmnażanie zimowitów

Zimowity rozmnaża się głównie poprzez oddzielenie bulw przybyszowych od bulwy matecznej. W tym celu bulwy wykopuje się gdy liście zaschną, co zazwyczaj ma miejsce w czerwcu lub lipcu. Można je też rozmnażać z nasion, co jednak jest trudne i w uprawie amatorskiej raczej się tego nie praktykuje.

Zimowit jest trujący

Trzeba jednak dodać, że tylko po spożyciu. Uprawiany wyłącznie jako roślina ozdobna jest oczywiście całkowicie bezpieczny :-)

Cała roślina jak i jej nasiona są trujące za sprawą zawartej w nich kolchicyny. Po kilku godzinach od spożycia pojawiają się takie objawy jak drętwienie i pieczenie w ustach, wymioty, biegunka oraz trudności w przełykaniu i oddychaniu, prowadzące stopniowo do paraliżu i śmierci. Spożycie już kilku gram nasion zimowita jesiennego może być dla człowieka śmiertelne. Dlatego z uprawy zimowitów lepiej zrezygnować gdy mamy małe dzieci lub z ogrodu korzystają zwierzęta domowe.

Przeczytaj również:

Kwiaty cebulowe sadzone jesienią
Kwiaty cebulowe sadzone jesienią to grupa wspaniałych roślin ogrodowych, które swoimi kwiatami ubarwią nasz ogród już od wczesnej wiosny. Są wśród nich jednak wyjątki, które zakwitną już tej samej jesieni! Zobacz jak przygotować się do sadzenia kwiatów cebulowych, jak wykonać sadzenie i na jakiej głębokości oraz jakie są wymagania poszczególnych gatunków kwiatów cebulowych sadzonych jesienią. Więcej...

Sadzenie roślin cebulowych
Podczas urządzania ogrodu, koniecznie uwzględnijmy rabatę z roślinami cebulowymi. Pod pojęciem roślin cebulowych kryją się nie tylko rośliny, których częścią podziemną jest cebula, ale też rośliny posiadające bulwy korzeniowe i kłącza. Wybór rozmaitych odmian i gatunków jest tu bardzo duży i do każdego typu ogrodu, znajdzie się coś odpowiedniego. Zobacz jak wykonać sadzenie roślin cebulowych i kiedy należy sadzić cebulki. Więcej...

Krokusy jesienne - uprawa, sadzenie, odmiany
Krokusy zakwitające wczesną wiosną cieszą oczy w wielu ogrodach. Ale nie każdy wie, że kwiaty tych wspaniałych roślin cebulowych można podziwiać też jesienią. Krokusy jesienne, choć mniej popularne, są równie ciekawe jak gatunki wiosenne. Zobacz jak wygląda uprawa i sadzenie krokusów jesiennych oraz poznaj najciekawsze odmiany tych kwiatów. Więcej...

Fot. © Jolanta Wójcicka , depositphotos