Ziarnopłon wiosenny - właściwości, zastosowanie, uprawa, odmiany
Kwitnący w połowie marca ziarnopłon wiosenny to niewielka i skromna roślina. Zwraca na siebie uwagę pięknymi, choć niewielkimi kwiatami w kolorze złoto-żółtym oraz soczyście zielonymi, błyszczącymi liśćmi. Jednak prawdziwy urok pokazują ziarnopłony rosnące w dużej grupie, tworzące prawdziwie piękne żywe dywany, ozdobione całą masą kwiatów.
Ziarnopłon wiosenny - Ficaria verna
Fot. pixabay
Jak wygląda ziarnopłon wiosenny
Ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna), nazywany także jaskrem wonnym, to bylina należąca do rodziny jaskrowatych (Ranunculacea) występująca w naturze w zachodniej Azji oraz w Europie. W Polsce rośnie pospolicie na terenie całego kraju głównie na wilgotnych łąkach, w lasach i zaroślach. Ziarnopłon wiosenny w naturze porasta skraje lasów, zarośla przydrożne oraz mokradła czyli miejsca, gdzie jest w stanie znaleźć dla siebie wystarczająco dużo wilgoci w okresie wiosny.
Niepozornie wyglądający ziarnopłon dorasta do 20 cm wysokości. Wiosną z korzeniowych bulwek wyłania się wzniesiona pojedyncza lub rozgałęziona łodyga. Liście ziarnopłonu są mięsiste, błyszczące, okrągłosercowate. Ciemnozielone liście o powcinanych brzegach mają jaśniejsze i ciemniejsze plamki.
Złociste kwiaty ziarnopłonu wiosennego są niewielkie, pojedyncze, mają 3 działki kielicha i 8-12 płatków. Ta ładna bylina kwitnąca wczesną wiosną rozjaśnia swoimi kwiatami ogród od końca marca aż do maja. Po przekwitnięciu miejsce kwiatów zajmują owoce - omszone niełupki.
Ziarnopłon wiosenny - Ficaria verna
Fot. pixabay
Ziarnopłon wiosenny - właściwości lecznicze
Ziarnopłon wiosenny właściwości lecznicze zawdzięcza wysokiej zawartości: witaminy C, garbników, flawonoidów i saponin.
Ze względu na obecność w kwiatach i łodygach, charakterystycznego dla roślin jaskrowatych alkaloidu ranunkuliny, ziarnopłon w okresie kwitnienia i później staje się toksyczny. Nie jest to wprawdzie trująca roślina ogrodowa, ma jednak drażniące działanie zwłaszcza na skórę i błony śluzowe. Rozkład toksyny następuje w procesie suszenia lub podczas obróbki cieplnej.
Właściwości lecznicze ziarnopłonu były wykorzystywane w medycynie ludowej do leczenia hemoroidów, a okłady stosowano w przypadku brodawek i świerzbu. Spożywanie młodych liści ziarnopłonu chroniło przed szkorbutem i awitaminozą.
Ziarnopłon wiosenny - Ficaria verna
Fot. pixabay
Ziarnopłon wiosenny - zastosowanie
Ziarnopłon wiosenny sprawdza się pod koronami drzew liściastych, na cienistych rabatach i trawnikach. Doskonale prezentuje się także na skalniakach i obrzeżach rabat. Jest jednym z pierwszych kwiatów, które pojawiają się po zimie i jest dobrym źródłem nektaru dla wczesnych zapylaczy, w tym trzmieli.
Ziarnopłon wiosenny ma również zastosowanie kulinarne - niewielkie bulwy można spożywać gotowane lub pieczone a młode liście dodawać do sałatek lub przyrządzać podobnie jak szpinak.
Ziarnopłon wiosenny - uprawa w ogrodzie
Jeśli chcemy aby ziarnopłon wiosenny zagościł na stałe w naszym ogrodzie, to w lipcu, gdy liście już zaschną, a rośliny przejdą w stan spoczynku (trwający do wiosny przyszłego roku), wystarczy zebrać dwie, trzy garście ziemi z miejsca, gdzie rosły ziarnopłony i przenieść na ogrodową rabatę. W takiej objętości podłoża będzie cała masa bulwiastych korzonków, dzięki którym rośliny wiosną pojawią się także u nas.
Ziarnopłon wiosenny - Ficaria verna
Fot. pixabay
W ogrodzie pod uprawę ziarnopłonu wosennego należy wybrać miejsce z glebą wilgotną w ciągu całej wiosny oraz zasobną w próchnicę i składniki pokarmowe. W takich warunkach rośliny nie tylko będą cieszyły nas pięknymi kwiatami, ale również szybko się rozrosną tworząc efektowne dywany. Ziarnopłony znakomicie spisują się na skalnikach, na rabatach kwiatowych, w półcieniu wzdłuż żywopłotów, ale także doskonale dadzą sobie radę w cieniu pod większymi drzewami.
Musimy pamiętać, że już w czerwcu część nadziemna ziarnopłonu zamiera. Dobrym pomysłem uzupełnienia pustych miejsc jest dosadzenie niewielkich roślin jednorocznych, które będą zdobić rabatę przez resztę sezonu. W moim ogrodzie ziarnopłony rosną wokół podstawy wyższych krzewów zrzucających liście na zimę. Dzięki temu mają dużo światła wiosną, a więc w okresie wzrostu, a w maju, gdy słońce zaczyna mocniej przygrzewać zyskują przed nim osłonę w postaci świeżo rozwiniętych liści na krzewach.
Ziarnopłon wiosenny - odmiany ogrodowe
Oprócz podstawowego gatunku, uprawia się także kilkanaście odmian ogrodowych tej filigranowej rośliny. Coraz częściej w ofercie specjalistycznych szkółek produkujących byliny można spotkać kilka bardzo ciekawych odmian. Wszystkie one posiadają niewielkie kwiaty, ale liczba i kolor płatków są już inne niż u gatunku wyjściowego. Kilka z nich posiada również bardzo ciekawy rysunek na powierzchni liści, a niektóre odmiany ziarnopłonów charakteryzują się brązową lub bordową barwą całych blaszek liściowych.
Najpopularniejsze z nich to:
- Ziarnopłon wiosenny 'E.A. Bowles' - o pięknych kanarkowo-żółtych, pełnych kwiatach nieco większych niż u gatunku podstawowego;
- Ziarnopłon wiosenny 'Colarette' - również o żółtych, pełnych kwiatach, ale o silnie skróconych płatkach, które tworzą piękne pomponiki z zielonym centrum. Dodatkowo wzdłuż głównego nerwu widoczny jest bardzo ozdobny, bordowy rysunek ciągnący się aż do 2/3 długości liścia;
- Ziarnopłon wiosenny 'Brazzen Hussy' - o bordowo-brązowych liściach stanowiących piękne tło dla rozwoju kwiatów o soczyście żółtych barwach. Odmiana trudna do zdobycia, ale warto o nią pytać podczas wiosennych zakupów w centrum ogrodniczym, bo stanowi ona jeden z najpiękniejszych wiosennych akcentów w każdym ogrodzie.
Zobacz również:
Śnieżyczka przebiśnieg - opis, zdjęcia, sadzenie i uprawa
Byliny cebulowe to jedne z najwcześniejszych kwiatów przedwiośnia. Wśród nich jako pierwsza zakwita śnieżyczka przebiśnieg, często już w lutym przebijając się przez topniejący śnieg. Warto mieć tę roślinę w ogrodzie, gdyż zwiastuje przedwiośnie i stanowi jeden z najwcześniejszych pożytków dla pszczół. Zobacz wszystkie potrzebne informacje o przebiśniegach - opis jak wygląda przebiśnieg, zdjęcia przebiśniegów i jak uprawiać przebiśniegi w ogrodzie. Więcej...
Miłek wiosenny, amurski i letni - uprawa, rozmnażanie
Miłki to pełne uroku rośliny zielne. Wiosną w ogrodach zakwitają miłek amurski i miłek wiosenny, nieco później zaś kwitnie miłek letni. Gatunki te zyskują coraz więcej sympatyków gdyż są łatwe w uprawie i potrafią zauroczyć swoimi żółto-złotymi kwiatami. Zobacz jakich warunków uprawy wymagają miłki oraz jak rozmnażać te rośliny i powiększyć ich kolekcję na ogrodowej rabacie. Więcej...
Żeniszek meksykański, Ageratum houstonianum - uprawa z nasion
Żeniszek meksykański to niewysoka roślina, pochodząca z Meksyku i Ameryki Południowej, u nas uprawiana jako jednoroczna z siewu nasion w terminie zimowym. Żeniszki charakteryzują się ładnym, krzaczastym pokrojem. Największą ozdobą tych roślin są jednak kwiaty zebrane na szczytach pędów w luźne wiechy lub baldachogrona, barwy niebieskiej, purpurowej, fioletowej lub białej. Więcej...
