Tuje na żywopłot - odmiany, rodzaje, jak sadzić, cena

Tuje na żywopłot to obecnie najczęściej sadzone rośliny, tworzące zwarte i zimozielone żywopłoty. Dzięki łatwej pielęgnacji i niewielkim wymaganiom są naprawdę niezastąpione w naszych ogrodach. Zobacz najlepsze odmiany i rodzaje tui na żywopłot i policz jaka będzie cena żywopłotu z tui, w zależności od wybranej odmiany, jej wysokości i gęstości sadzenia.

Tuje to doskonałe rośliny na żywopłot

Dlaczego sadzi się tuje na żywopłot?

Tuja, której prawidłowa nazwa to żywotnik (Thuja sp.), obecnie jest u nas najpopularniejszą rośliną iglastą sadzoną na żywopłot. Tuje nie są naszymi rodzimymi roślinami, jednak z drobną pomocą bardzo dobrze radzą sobie w polskim klimacie. Jako rośliny na żywopłot tuje cenione są głównie ze względu na szybki wzrost, gęste rozgałęzienie, wyraźne wybarwienie łusek, tworzenie zielonego tła dla innych roślin. Tuje wydzielają również przyjemny aromat i nie kłują przy dotykaniu.

Żywotniki przede wszystkim lubią wilgotne powietrze, a najlepiej służy im morski klimat. Preferują łagodne zimy, ale rzadko zdarza im się przemarzać. Ze względu na płytkie ukorzenienie nie lubią dużych upałów, które wysuszają wierzchnie warstwy gleby. W związku z tym należy zawsze pamiętać o dodatkowym podlewaniu żywotników w czasie upalnego lata oraz (uwaga!) także zimą, podczas odwilży.

Tuje sadzone na żywopłot lubią dużo światła. Dzięki równomiernemu nasłonecznieniu są ugałęzione od samej ziemi i pięknie wybarwione. Warto pamiętać, że przed zimą wiele rodzajów i odmian tui brązowieje, szczególnie od strony najmocniej nasłonecznionej i od wnętrza krzewów (dotyczy to m.in. popularnej tui 'Brabant'). Jest to naturalne zjawisko. Z nadejściem wiosny tuje te (o ile nie zostały uszkodzone przez mróz) powinny się na nowo zazielenić.

• Czy tuja jest trująca?
• Czym nawozić tuje, żeby szybko rosły i nie brązowiały?
• Jak zrobić sadzonki tui

Tuje na żywopłot - odmiany

Tuje na żywopłot najczęściej pochodzą od gatunku żywotnik zachodni Thuja occidentalis. Gatunek ten posiada niewielkie wymagania i szybko rośnie, dlatego jest najpopularniejszy. Ten rodzaj tui posiada najwięcej różnych odmian, które doskonale radzą sobie sadzone w żywopłocie. Oto kilka sztandarowych odmian żywotnika zachodniego wykorzystywanych na żywopłoty.

Żywotnik zachodni 'Aurescens' - ta odmiana tui na żywopłot charakteryzuje się żółtym wybarwieniem łusek i jest najbardziej popularna wśród tui o żółtym kolorze. Jest to duży krzew, dorastający do 10 m wysokości. Zachowuje zwarty i kolumnowy pokrój. Doskonale znosi cięcie. Najlepsze dla niej są gleby przeciętne, lecz wilgotne. Te tuje na żywopłot potrzebują słońca aby pięknie się wybarwić na żółto. Im więcej słońca tym piękniej wybarwiony będzie żywopłot, im mniej słońca tym żółty kolor będzie mniej intensywny. Na niekorzystne warunki reaguje słabszym wzrostem oraz ogołacaniem się od dołu.

Żywopłot z tui
Fot. depositphotos

Żywotnik zachodni 'Sunkist' - to odmiana, która również wybarwia się na żółto, późnym latem lekko brązowieje. Posiada szeroko stożkowy pokrój i znacznie słabiej rośnie niż odmiana 'Aurescens'. Osiąga maksymalnie 5 m wysokości i 1-2 m szerokości.

Żywotnik zachodni 'Brabant' - ta odmiana żywotnika zachodniego nie wybarwia się na żółto. Posiada jasno zielony kolor łusek oraz stożkowaty, gęsty pokrój. Jest idealna do tworzenia ciętego żywopłotu. Bardzo szybko rośnie, roczne przyrosty to 30 cm. Dorasta do kilkunastu metrów. Tuja Brabant aby zachować zwarty pokrój wymaga jednak cięcia, jej wadą jest też brązowienie łusek na okres zimy.

Żywotnik zachodni 'Fastigiata' / 'Columna' - klasyczna i kolumnowa odmiana tui, o zielonej barwie. Rośnie wąsko ale wysoko, dlatego jest niezastąpiona wśród na żywopłoty, które mają rosnąć wysoko ale nie rozszerzać się za bardzo. Jeżeli nie będzie się jej cięło może dorosnąć do 10 m wysokości. Ograniczyć wzrost można poprzez cięcie. Ciekawie wygląda w zestawieniu z odmianą 'Aurescens'.

Żywotnik zachodni 'Holmstrup' - odmiana stożkowata o dość powolnym wzroście i niezwykle gęsto wyrastających gałązkach. Osiąga 3-4 m wysokości. Ta tuja jest doskonała do nieformowanych żywopłotów. Dodatkowo jest bardzo odporna na mróz.

Żywotnik zachodni 'Smaragd' - obecnie jest to najpopularniejszy rodzaj tui na żywopłot znajdujący się w handlu. Zawdzięcza to soczystej, zielono – szmaragdowej, barwie łusek. Tuja Szmaragd, bo tak powszechnie określa się tego żywotnika, nie brązowieje nawet przy dużych mrozach. Dorasta do 4-6 m wysokości, cały czas zachowując regularny, stożkowaty i zwarty pokrój. Nadaje się na wszelkiego rodzaju żywopłoty.

Żywotnik zachodni 'Europe Gold' - nowa, niezbyt silnie rosnąca odmiana tui. Charakteryzuje się złocistym zabarwieniem przy stożkowatym wzroście. Żółte zabarwienie uwidacznia się jedynie na słonecznym stanowisku.

Kolumnowe odmiany tui na żywopłot
Fot. depositphotos

Nieco większe wymagania pod względem wilgotności gleby i powietrza posiada żywotnik olbrzymi (Thuja plicata). Ta tuja na żywopłot posiada silniejszy wzrost i zwykle rośnie dość szeroko. Posiada sztywne, ciemnozielone i błyszczące łuski, które są wyjątkowo dekoracyjne. Nie brązowieje na zimę. Ta tuja jest jednak nieco wrażliwsza na mrozy dlatego należy sadzić ją na miejscach osłoniętych. Dobrze znosi zacienienie. Spośród ciekawych odmian na żywopłot można wymienić:

Żywotnik olbrzymi 'Atrovirens' - ta odmiana tui posiada wyjątkowe, ciemnozielone łuski. Jest to najpopularniejsza odmiana żywotnika olbrzymiego.

Żywotnik olbrzymi 'Kórnik' - polska odmiana, charakteryzująca się żółtymi młodymi przyrostami.

Jak sadzić tuje na żywopłot

Sadzenie tui na żywopłot przy istniejącym już ogrodzeniu jest dość łatwe. Jeżeli jednak żywopłot z tui dopiero wyznaczy granicę działki, warto linię sadzenia roślin oznaczyć poprzez rozciągnięcie sznurka przywiązanego do palików wbitych w ziemię. Szpaler z roślin sadzonych wzdłuż sznurka będzie równy.

Przed sadzeniem tui na żywopłot glebę warto dokładnie oczyścić z chwastów, aby niechciane rośliny nie osłabiały wzrostu tui. Następnie wykopujemy dołki co najmniej dwa razy szersze i dwa razy głębsze niż rozmiary bryły korzeniowej sadzonej tui. Dołki zaprawiamy świeżą ziemią do iglaków lub kwaśnym torfem wymieszanym z kompostem. Korzystny może być też dodatek dobrze rozłożonego obornika lub dostępnego w sklepach ogrodniczych obornika granulowanego.

Sadzenie tui na żywopłot
Fot. depositphotos

Tuje umieszczamy na takiej samej głębokości, na jakie rosły w szkółce i zasypujemy dołki ziemią. Następnie ziemię wokół tui ubijamy (można np. udeptać) aby rośliny ustabilizować i obficie podlewamy. Nawadnianie tui posadzonych na żywopłot jest niezmiernie ważne w pierwszych miesiącach po posadzeniu.

Następnie rośliny ściółkujemy korą sosnową lub drobnymi kamykami (np. gresem ozdobnym), co ograniczy wyrastanie chwastów i może stanowić efekt dekoracyjny. Tuje można też ściółkować agrowłókniną antychwastową. W takim wypadku agrowłókninę rozkłada się przed posadzeniem roślin i wykonuje w niej nacięcia w miejscu sadzenia tui. Po posadzeniu roślin agrowłókninę przysypujemy również korą lub kamykami.

Jak gęsto sadzić tuje na żywopłot

Odstępy pomiędzy tujami sadzonymi na żywopłot zależą od siły wzrostu i szerokości danej odmiany. Tuje posadzone zbyt gęsto będą niedożywione, mogą łatwo zapadać na choroby i nie będą mogły osiągnąć swojego naturalnego pokroju. Z kolei w przypadku sadzenia roślin zbyt daleko od siebie, żywopłot będzie przerzedzony z wyraźnie widocznymi przerwami pomiędzy roślinami.

Jak gęsto sadzić tuję Szmaragd?

Najczęściej wybierane na żywopłoty tuje Szmaragd sadzi się w odległościach co 50 - 70 cm. Tak gęsto posadzone rośliny nie będą sobie nawzajem przeszkadzać ale po kilku latach utworzą zwartą ścianę żywopłotu.

Jak gęsto sadzić tuję Brabant?

W nieco większych odległościach, bo co 60-80 cm możemy sadzić tuje Brabant, które utworzą gęstą ścianę żywopłotu formowanego. Niecięte mocno się rozrastają na boki, a ich pokrój staje się luźny. Dlatego wymagają regularnego przycinania.

Kiedy sadzić tuje na żywopłot

Tuje sprzedawane w doniczkach można sadzić w zasadzie przez cały okres wegetacyjny - od wiosny do jesieni. W przypadku sadzenia dużej liczby roślin, mających utworzyć żywopłot, zależy nam jednak na jak najniższej cenie sadzonek. Dlatego na żywopłoty wybierane są zazwyczaj rośliny z odkrytym korzeniem lub bryłą korzeniową bez doniczki, zabezpieczoną jedynie balotem. Takie rośliny możemy sadzić wyłącznie wiosną lub jesienią. W tych terminach tuje posadzone na żywopłot mają największe szanse na przyjęcie się na nowym stanowisku.

W jakiej odległości sadzić tuje od płotu sąsiada

Prawo w jasny sposób nie określa odległości sadzenia roślin żywopłotowych od granicy działki. Gałęzie roślin nie powinny jednak przerastać na działkę sąsiada. Musimy zatem uwzględnić docelową szerokość danej odmiany tui. Aby spełnić ten warunek, minimalna odległość sadzenia popularnych tui Szmaragd i Brabant od granicy działki wynosi 50 cm.

Posiadaczom ogródków działkowych nieco większe ograniczenia narzuca regulamin ROD, który mówi, że drzewa ozdobne zaleca się sadzić w odległości 1 m od granicy działki, jeżeli ich wysokość docelowo nie przekroczy 2 metrów. Dodatkowo § 52 Regulaminu dopuszcza możliwość sadzenia żywopłotu na granicy działek wyłącznie za pisemną zgodą użytkownika sąsiedniej działki.

• Tuje przy ogrodzeniu - przepisy, maksymalna wysokość żywopłotu z tui

Tuje na żywopłot - cena

Jeżeli chodzi o cenę tui na żywopłot to jest ona zróżnicowana ze względu na wielkość rośliny. Wysokość ceny jest zależna od wysokości tui. Wysoka na 60-80 cm tuja na żywopłot może kosztować ok. 30-40 zł. Natomiast tuje wyższe niż 100 cm będą kosztować powyżej 50 zł. Jeżeli mamy czas i możemy poczekać aż żywopłot urośnie, można kupić małe sadzonki 20-30 cm wysokości w cenie około 10-15 zł za sztukę. Zaletą kupowania tui na żywopłotjest ich duża ilość, dzięki czemu czasem można wynegocjować większy rabat.

Cena tui jest często też zależna od miejsca gdzie kupujemy. W centrach ogrodniczych jest zawsze najdrożej, szkółki mają już niższe ceny. Najtaniej zawsze będzie w szkółce leśnej, choć tam przeważnie trzeba już kupić dużą ilość roślin. Atrakcyjne są również oferty w sklepach wysyłkowych, które oferują zestawy tui na żywopłot w atrakcyjnej cenie (np. po 20 sztuk wysyłane na palecie).

Zobacz również:

• Iglaki szybkorosnące na żywopłot
• Żywopłot ze świerka - polecane gatunki, sadzenie, cięcie, pielęgnacja
• Krzewy liściaste zimozielone na żywopłot
• Przycinanie tui w spiralę. Krok po kroku do pięknego iglaka!



Katarzyna Matuszak

Opracowano na podstawie:
1. Maciej Mynett, Żywopłoty naturalne i formowane, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1999, s. 67-69;
2. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 92-98.