Tuja Brabant - Thuja occidentalis Brabant
Tuja Brabant to najszybciej rosnąca odmiana żywotnika zachodniego o kolumnowym pokroju, polecana na formowane żywopłoty. Doskonale znosi niskie temperatury ale często cierpi z powodu niedostatku wilgoci. Co zrobić aby żywopłot z tui Brabant przez lata utrzymać w dobrym stanie? Zobacz jak prawidłowo wykonać sadzenie tui Brabant, jak wygląda pielęgnacja tui Brabant w poszczególnych latach uprawy, a także przekonaj się jak ważne jest odpowiednie nawożenie i przycinanie tui Brabant, gwaratujące prawidłowy wzrost i zwarty pokrój tej rośliny. Oto najważniejsze sekrety uprawy tui Brabant!
Tuja Brabant - Thuja occidentalis Brabant
Jak wygląda tuja Brabant?
Tuja Brabant, której pełna nazwa to żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) 'Brabant' jest odmianą wyhodowaną w Holandii, w regionie Brabancji. Temu właśnie pochodzeniu zawdzięcza swoją nazwę odmianową - Brabant.
Tuja ta charakteryzuje się kolumnowym pokrojem, tworzy wąską koronę z krótkimi konarami, a odpowiednio cięta bardzo ładnie się zagęszcza.
Gałązki tui Brabant są silnie spłaszczone i gęsto pokryte przylegającymi, łuskowatymi igłami barwy jasnozielonej. Młode egzemplarze rosną bardzo szybko, przyrastając rocznie po 30 cm. Tempo wzrostu starszych egzemplarzy znacznie maleje. W przeciągu 10 lat tuja ta osiąga ok 3 m wysokości, a docelowo może dorastać nawet do 5 m.
Zwarty, kolumnowy pokrój, szybki wzrost i atrakcyjne wybarwienie łusek sprawiły, że tuja Brabant jest jedną z najpopularniejszych roślin żywopłotowych, powszechnie dostępną w szkółkach i w sklepach ogrodniczych. Dzięki dobrej tolerancji na cięcie świetnie się nadaje aby tworzyć nawet bardzo wąskie żywopłoty iglaste.
Tuja Brabant, a tuja Szmaragd. Którą wybrać?
Bardzo wiele osób zastanawia się czy do ogrodu lepsza będzie tuja Brabant, czy też równie popularna ale zazwyczaj nieco droższa tuja Szmaragd. Wszystko zależy od efektu jaki chcemy osiągnąć. Tuja Brabant ma pokrój kolumnowy i wymaga przycinania aby jej gałązki ładnie się zagęszczały. Tuja Szmaragd ma pokrój stożkowy, a jej cięcie nie jest konieczne. Tuja Brabant na okres zimowy może tracić swoją ładną zieloną barwę, tui Szmaragd zaś to nie grozi. Choć obie odmiany rosną dość szybko, Tuja Brabant rośnie nieco szybciej niż tuja Szmaragd.
Po lewej żywopłot z tui 'Brabant", a po prawej z tui 'Szmaragd'
Jeśli zatem chcemy rośliny o regularnym pokroju, pięknej przez cały rok i niewymagającej przycinania, wybierzmy tuję Szmaragd. Jest doskonała do posadzenia jako soliter w wyeksponowanym miejscu ogrodu. Nadaje się na żywopłoty nie wymagające cięcia ale nie będą one tak silnie zagęszczone i zwarte, jak żywopłoty z tui Brabant.
Tuja Brabant sprawdzi się natomiast przede wszystkim jako szybko rosnąca roślina żywopłotowa. Taki żywopłot będzie wymagać przycinania 2 razy w roku ale dzięki temu otrzymamy zwartą, regularną ścianę żywopłotu, która ukryje nasz ogród przez oczami przechodniów.
Tuja Brabant - sadzenie
Jeżeli chcemy aby żywopłot z tui 'Brabant' na długo zachował swoje walory ozdobne i stanowił zwartą przegrodę, oddzielającą naszą posesję od sąsiadów czy ulicy, przed posadzeniem roślin musimy odpowiednio przygotować stanowisko. Przede wszystkim należy wiedzieć, że żywotnik ten wymaga stanowisk słonecznych (ewentualnie delikatnie zacienionych) oraz wilgotnych, żyznych gleb. W naszym klimacie jest w pełni mrozoodporny ale często zasycha z powodu suszy (tworzy płytki system korzeniowy).
Częstym błędem jest sadzenie tui Brabant przy drogach i ciągach komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu. Choć ta odmiana żywotnika dobrze znosi zanieczyszczenie powietrza, to jednak, poza nadmiernym przesychaniem gleb, może jej też zaszkodzić nadmierne zasolenie gleby. Jeżeli zatem żywopłot z tui ma oddzielać naszą posesję od ruchliwej ulicy, trzeba dobrze się zastanowić czy nie wybrać innej odmiany tui.
Jeżeli gleba w naszym ogrodzie jest lekka, bardzo przepuszczalna i łatwo wysycha, nie można liczyć, że tuja Brabant będzie na niej bardzo dobrze rosła. Należy wówczas glebę użyźnić, przekopując ją z kompostem, dobrze rozłożonym obornikiem lub zakupionym gotowym podłożem dla iglaków. Do gleby warto dodać też hydrożel, ułatwiający utrzymanie wilgoci w glebie. Po sadzeniu zaś ziemię pod roślinami warto wyściółkować warstwą mielonej kory. Taka ściółka również zapobiega wyparowywaniu wody.
Termin sadzenia tui
Tuje Brabant są sprzedawane najczęściej w pojemnikach i takie można sadzić przez cały sezon wegetacyjny. Najlepiej jednak przyjmują się rośliny sadzone jesienią lub wczesną wiosną. W tych terminach można sadzić tuje kopane z gruntu jak i z korzeniami w balocie.
Tuje Brabant po wyjęciu z pojemnika lub balotu sadzimy tak aby powierzchnia ich bryły korzeniowej była na równi z powierzchnią gleby lub około 1 cm zagłębiona bardziej, niż rosła w szkółce. Dołki należy wykopać nieco obszerniejsze aby korzenie tui swobodnie się w nich mieściły. Jeżeli mamy wątpliwości czy gleba jest dostatecznie żyzna, na dno dołka warto dać dawkę kompostu lub rozłożonego obornika. Po umieszczeni rośliny i zasypaniu dołka, tuje trzeba obficie podlać. Następnie możemy rozłożyć warstwę w/w ściółki.
Jak gęsto sadzić tuje Brabant?
Brabanty z przeznaczeniem na żywopłot sadzi się w odstępach co 70 - 80 cm. To zapewni roślin odpowiednią przestrzeń aby się rozrastać, jednocześnie pozwalając na utworzenie zwartego, gęstego szpaleru.
Tuja Brabant - pielęgnacja
Pielęgnacja tui Brabant nie jest skomplikowana, jednak zabiegi pielęgnacyjne należy wykonywać regularnie. Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie tui Brabant zaliczamy:
- podlewanie tui Brabant (ważne szczególnie zaraz po posadzeniu, latem w czasie suszy oraz jesienią, przed nadejściem zimy, zanim zamarznie ziemia)
- nawożenie tui Brabant (stosujemy nawozy mineralne do iglaków oraz nawozy organiczne, np. kompost, najważniejsze jest nawożenie wiosną)
- przycinanie tui Brabant (wymagane dla zachowania ładnego, gęstego pokroju rośliny, wykonujemy je 2 razy w roku, raz wiosną, drugi raz latem)
- usuwanie chwastów i ściółkowanie ziemi pod tujami, do czego najlepiej nadaje się rozdrobniona kora sosnowa
- opryski przeciwko chorobom i szkodnikom (konieczne tylko jeśli widzimy objawy występowania patogenów)
To oczywiście tylko bardzo skrótowe omówienie pielęgnacji popularnych Brabantów. Poniżej omawiamy dokładniej poszczególne zabiegi pielęgnacyjne, jakie należy wykonać w uprawie tui Brabant.
Tuja Brabant - nawożenie
Jeżeli glebę odpowiednio użyźniliśmy przed sadzeniem roślin, nawożenie tui 'Brabant' w pierwszym roku uprawy nie jest konieczne. Nadużywanie nawozów mineralnych jest o tyle niekorzystne, że tuja 'Brabant', o czym już wspomniałem wyżej, źle znosi nadmierne zasolenie gleby. Od drugiego roku trzeba już jednak regularnie uzupełniać zużyte przez roślinę składniki odżywcze, stosując zarówno nawozy pochodzenia naturalnego (np. kompost) jak i nawozy mineralne.
Wśród nawozów mineralnych znajdziemy szereg gotowych mieszanek nawozowych dla roślin iglastych. Są to najczęściej nawozy do stosowania posypowego na powierzchnię gleby pod rośliną. Nawożenie rozpoczyna się wiosną i kontynuuje do lipca. Później zaprzestajemy nawożenia, gdyż zbyt późno podany azot utrudni przygotowanie się roślin do zimy i narazi je na przemarzanie. W sierpniu i wrześniu można natomiast podawać ubogie w azot nawozy jesienne.
Tuja Brabant - podlewanie
Podlewanie jest bardzo ważnym zabiegiem w uprawie tui Brabant, gdyż odmiana ta jest wrażliwa na niedobory wilgoci. Dlatego należy dbać aby gleba była stale wilgotna (ale nie mokra) i obficie podlewać tuje szczególnie w okresach suszy. Należy też pamiętać aby rośliny podlać późną jesienią, zanim nadejdą pierwsze mrozy. Może się to wydawać zaskakujące ale w zimie tujom szkodzą mroźne, wysuszające wiatry oraz brak możliwości uzupełnienia wilgoci z zamarzniętej gleby, w wyniku czego wiosną obserwuje się masowe brunatnienie igieł i usychanie roślin. Jeśli tuje Brabant zapomnieliśmy podlać jesienią, warto to zrobić w ziemie, w okresach odwilży. Szczególnie jeśli zima jest sucha i bezśnieżna.
Tuja Brabant - przycinanie
Żywotnik zachodni 'Brabant' jest odmianą polecaną na żywopłoty formowane, a dla ładnego zagęszczenia się wymaga odpowiedniego cięcia. Przycinanie tui Brabant należy przeprowadzać przynajmniej raz w roku na wiosnę (pod koniec marca lub w kwietniu). Wówczas wycina się pędy przemarznięte i obumarłe, a także skraca zeszłoroczne przyrosty o około 1/3 do połowy. Drugi termin przycinania tui Brabant to lato. W lipcu można przyciąć kilkucentymetrowe czubki przyrostów aby rośliny się lepiej rozkrzewiły i zagęściły. W późniejszym terminie już nie należy wykonywać cięcia aby przyrosty zdążyły zdrewnieć przed zimą.
- Przycinanie iglaków. Jak i kiedy przycinać iglaki?
- Przycinanie tui w spiralę. Krok po kroku do pięknego iglaka!
Tuja Brabant - brązowienie igieł
Na koniec pozostaje wspomnieć o istotnym problemie, powszechnie występującym w przypadku żywopłotów z tui Brabant, jakim jest brązowienie igieł po zimie. Warto wiedzieć, że nie powodują tego choroby grzybowe tui, jak często mylnie się uważa. Jest to zjawisko normalne dla tej odmiany żywotnika zachodniego, tzw. brązowienie fizjologiczne, często określane jako zimowe przebarwienie łusek. W wyniku tego zjawiska łuski na wierzchniej stronie brązowieją lub rudzieją, zaś od spodu pozostają nadal zielone. Wiosną rośliny dość szybko odzyskują swoją zieloną barwę.
Opisane tu brązowienie fizjologiczne tui 'Brabant' możemy nieco zmniejszyć poprzez odpowiednią pielęgnację roślin, głównie nawadnianie również w okresie jesienno-zimowym oraz stosowanie specjalnych nawozów przeciw brunatnieniu igieł. Jeżeli ten mankament tui 'Brabant' bardzo nam przeszkadza, warto na żywopłot posadzić inne odmiany, u których zjawisko brązowienia nie występuje. Za tę cechę ceniona jest m. in. bardzo popularna tuja Szmaragd, o czym wspomniałem już wyszej, we fragmencie porównującym obie te odmiany żywotnika zachodniego.
Zobacz także:
Iglaki szybkorosnące na żywopłot
Iglaki to bardzo dobre rośliny do tworzenia żywopłotów. Są ozdobne cały rok i szybko rosną, dzięki czemu tworzą wysoki żywopłot w krótkim czasie. Mogą być przycinane lub rosnąć bez cięcia. Dowiedz się jakie są najlepsze iglaki szybkorosnące na żywopłot. W poniższym artykule wymieniono najlepsze odmiany iglaków szybkorosnących na żywopłoty, a także krótko opisano ich wymagania. Więcej...
Tuje na żywopłot - odmiany, rodzaje, jak sadzić, cena
Tuje na żywopłot to obecnie najczęściej sadzone rośliny, tworzące zwarte i zimozielone żywopłoty. Dzięki łatwej pielęgnacji i niewielkim wymaganiom są naprawdę niezastąpione w naszych ogrodach. Zobacz najlepsze odmiany i rodzaje tui na żywopłot i policz jaka będzie cena żywopłotu z tui, w zależności od wybranej odmiany, jaj wysokości i gęstości sadzenia. Więcej...
Iglaki w ogrodzie
Iglaki w ogrodzie mogą pełnić rozmaite funkcje, stanowiąc główną dekorację bądź też tło rabat, rosnąc jako wyeksponowane solitery lub też tworząc żywopłot. Wśród nich są rośliny o zróżnicowanym tempie wzrostu, kształcie korony oraz barwie igieł. Zobacz, które iglaki ozdobne sprawdzą się w Twoim ogrodzie i dowiedz się jak wybrać najładniejsze odmiany iglaków. Więcej...
Opracowano na podstawie: Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 656 - 658; T. Bojarczuk, Żywotniki - najpopularniejsze iglaki, Działkowiec, Nr 8/2003, s. 12 - 13 oraz Katalog roślin - drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa 2006, s. 42 - 45. Fot. Athantor, zdjęcie publikowane na licensji CC-BY-SA-3.0, źródło: Wikimedia Commons.
