Świdośliwa kanadyjska - właściwości, odmiany, uprawa
Świdośliwa kanadyjska to atrakcyjny krzew owocowy, który łączy walory dekoracyjne z użytkowymi. Dzięki swojej mrozoodporności i łatwej uprawie staje się coraz bardziej popularna w przydomowych ogrodach i na działkach. Jeśli szukasz rośliny, która zachwyci wiosennym kwitnieniem, jesiennym ubarwieniem liści oraz dostarczy smacznych i zdrowych owoców, świdośliwa kanadyjska będzie doskonałym wyborem!
Świdośliwa kanadyjska - Amelanchier canadensis
Fot. depositphotos
Jak wygląda świdośliwa kanadyjska?
Świdośliwa kanadyjska (Amelanchier canadensis) należy do rodziny różowatych (Rosaceae) i podrodziny jabłkowych (Pomoide) - tej samej co jabłonie i grusze. Znanych jest ponad 20 gatunków świdośliwy występujących prawie na całym świecie. W Polsce świdośliwa pojawiła się w XVIII w jako roślina ozdobna. Obecnie roślina ta jest uprawiana ze względu na dekoracyjny wygląd oraz wartościowe i smaczne owoce.
Świdośliwa kanadyjska to krzew o wielu pniach, który dorasta do 8 metrów wysokości. Charakteryzuje się szerokim pokrojem oraz niezwykle dekoracyjnym ulistnieniem. Sztywne, błyszczące liście, które są omszone od spodu, mają ząbkowane brzegi. Jesienią liście świdośliwy przebarwiają się na czerwono i pomarańczowo.
W maju, przed pojawieniem się liści, krzew obsypuje się białymi kwiatami zebranymi w baldachogrona, z których latem rozwijają się niewielkie, kuliste, purpurowoczarne, jadalne owoce z białym nalotem.
Kwiaty świdośliwy kanadyjskiej
Fot. Borealis55, Public domain, Wikimedia Commons
Owoce świdośliwy kanadyjskiej, przypominające z wyglądu owoce borówki amerykańskiej, dojrzewają 6-8 tygodni po kwitnieniu, w czerwcu lub lipcu. Roślina rozpoczyna owocowanie w 2-4 roku po posadzeniu.
Świdośliwa kanadyjska - właściwości
Owoce świdośliwy są nie tylko soczyste i smaczne, ale również pełne wartości odżywczych. Można je spożywać na surowo, suszyć, mrozić lub przetwarzać na dżemy, soki i nalewki. Zawierają witaminy: A, C i E oraz związki mineralne, takie jak: potas, magnez i wapń a także kobalt i miedź.
Na właściwości zdrowotne owoców świdośliwy wpływa wysoka zawartość błonnika oraz antyoksydantów, w tym antocyjanów, które wspomagają ochronę organizmu przed działaniem wolnych rodników. Regularne spożywanie owoców świdośliwy kanadyjskiej może korzystnie wpływać na układ sercowo-naczyniowy, poprawiać odporność i wspomagać trawienie.
Owoce świdośliwy kanadyjskiej
Fot. Yamatsu, CC0, Wikimedia Commons
Napar z owoców świdośliwy pomaga przy anginach i stanach zapalnych jamy ustnej i gardła a nalewka z kwiatów i owoców świdośliwy obniża ciśnienie. W ziołolecznictwie wykorzystuje się także właściwości kory i liści świdośliwy - odwary z nich są stosowane przy leczeniu schorzeń układu pokarmowego.
Świdośliwa kanadyjska - odmiany
Na rynku dostępne są ciekawe odmiany świdośliwy kanadyjskiej, które różnią się głównie wielkością owoców oraz pokrojem. Do najpopularniejszych należą:
- Świdośliwa kanadyjska 'Cole's Select' - dorasta do 5 m wysokości, polecana na szpalery i aleje;
- Świdośliwa kanadyjska 'Prince William' - dorasta do 2-3 m wysokości i podobnej szerokości, wyróżnia się dużymi owocami;
- Świdośliwa kanadyjska 'Rainbow Pillar' in. 'Glenform' - odmiana dekoracyjna, dorasta do 6 m wysokości, zawiązuje nieliczne owoce;
- Świdośliwa kanadyjska 'Spring Glory' - obficie kwitnie, liście przebarwiają się jesienią na pomarańczowo;
- Świdośliwa kanadyjska 'Pyramidalis' - o błyszczących, zielonych liściach i obfitym owocowaniu.
Świdośliwa kanadyjska 'Rainbow Pillar' in. 'Glenform'
Fot. David J. Stang, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons
Świdośliwa kanadyjska - uprawa
Uprawa świdośliwy kanadyjskiej nie jest wymagająca. Krzew dobrze radzi sobie w prawie każdym podłożu, także tym kamienistym i piaszczystym. Nie daje sobie rady tylko na glebach podmokłych, ciężkich i kwaśnych. Świdośliwa najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub półcienistych, choć w pełnym słońcu owocowanie jest bardziej obfite. Jest rośliną całkowicie mrozoodporną, doskonale sprawdza się w polskim klimacie, znosi bez uszkodzeń temperaturę do -50°C, a kwiaty znoszą przymrozki do -7°C.
Warto wiedzieć!
Większość odmian świdośliwy jest samopylna. Jeśli jednak posadzisz obok siebie przynajmniej dwie odmiany, zapylenie krzyżowe sprawi, że owoców będzie więcej a ich smak jeszcze lepszy :-)
Warto pamiętać o regularnym podlewaniu młodych roślin oraz o ściółkowaniu gleby, co ograniczy rozwój chwastów i pomoże zatrzymać wilgoć w glebie. Wiosenne nawożenie kompostem lub nawozami mineralnymi pozytywnie wpływa na kondycję krzewów i jakość owoców.
Świdośliwa kanadyjska - liście i dojrzewające owoce
Fot. depositphotos
Świdośliwa nie wymaga intensywnego cięcia, jednak warto wczesną wiosną usuwać uszkodzone i połamane pędy. Co siedem lat dobrze jest przeprowadzić cięcie odmładzające, aby pobudzić krzew do intensywnego wzrostu i obfitego owocowania.
Przeczytaj również:
- Świdośliwa Lamarcka - uprawa, sadzenie, pielęgnacja
- Świdośliwa olcholistna - właściwości, odmiany, uprawa
- Cytryniec chiński - właściwości, uprawa, przepisy na przetwory
- Czeremcha - właściwości, odmiany, uprawa
Opracowano na podstawie:
1. A. Bieniek, Owocowy hit - świdośliwa w Działkowiec 9/2017, s. 63-65;
2. A. Mika, Owoce dla amatorów, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa 1994, s. 33-35;
3. S. Pluta, Świdośliwa w Szkółkarstwo 3/2004, s. 79-81;
4. I. Szot, Świdośliwa w Działkowiec 4/2019, s. 36-37.
