Ślaz dziki - właściwości, zastosowanie, uprawa
Ślaz dziki to okazała, efektownie kwitnąca roślina o cennych właściwościach leczniczych. Dzięki odporności i niewielkim wymaganiom uprawa ślazu dzikiego jest łatwa i niezbyt pracochłonna. Zapewniając roślinie odpowiednie warunki, można cieszyć się jej pięknymi kwiatami przez wiele miesięcy! Poznaj właściwości i zastosowanie ślazu dzikiego. Podpowiadamy kiedy zbierać ślaz dziki i jak zrobić syrop ze ślazu.
Ślaz dziki - Malva sylvestris
Fot. pixabay
Jak wygląda ślaz dziki
Ślaz dziki (Malva sylvestris) nazywany także malwą dziką to roślina dwuletnia należąca do rodziny ślazowatych (Malvaceae). Obecnie jest gatunkiem dziko występującym prawie na całym świecie.
Ślaz dziki jest rośliną okazałą, której długie, silne łodygi dorastają do 150 cm wysokości. Ozdobne liście ślazu dzikiego są duże, sercowate lub trójkątne. Mają nieregularnie ząbkowane brzegi i są miękko owłosione po spodniej stronie Liście ślazu dzikiego mogą być soczyście zielone lub brunatnozielone z dość wyraźnym unerwieniem barwy fioletowej.
Ślaz ma długi okres kwitnienia, który rozpoczyna się w czerwcu a kończy we wrześniu. Duży dzwonkowaty kwiat ślazu dzikiego z kontrastowymi paskami może mieć kolor różowy, fioletowy lub biały. Kwiaty ślazu dzikiego mogą wyrastać pojedynczo lub być zebrane w grona. Po przekwitnięciu miejsce kwiatu zajmuje okrągła torebka zawierające drobne nasiona.
Ślaz dziki - Malva sylvestris
Fot. pixabay
Ślaz dziki - właściwości i zastosowanie
Ślaz dziki to roślina posiadająca cenne właściwości lecznicze. Znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej, kosmetyce oraz kuchni.
Ze względu na walory dekoracyjne i długie kwitnienie ślaz dziki jest ceniony przez ogrodników i sadzony zwłaszcza w ogrodach angielskich, naturalistycznych i wiejskich. W uprawie spotyka się głównie ozdobne odmiany ślazu, takie jak ślaz dziki 'Zebrina' o efektownych kwiatach z kontrastowymi paskami. Sporą popularnością cieszy się także jednoroczny w uprawie ślaz maurytański (Malva sylvestris var. mauritiana) będący podgatunkiem ślazu dzikiego. Wyróżnia się on wyjątkowo dużymi i miododajnymi kwiatami o wspaniałym wybarwieniu.
Badania wykazały, że ślaz dziki ma dużą zdolność do akumulacji z gleby metali ciężkich, takich jak: cynk, ołów, nikiel, miedź i kadm. Dlatego warto sadzić tę oczyszczającą roślinę na terenach poprzemysłowych, w miastach, na terenach zieleni publicznej oraz przy ruchliwych drogach i autostradach.
Poza walorami ozdobnymi ślaz dziki jest od wieków ceniony za swoje właściwości lecznicze. Tradycyjnie ta roślina o wielu właściwościach prozdrowotnych była stosowana w leczeniu infekcji i chorób, takich jak: przeziębienie, zapalenie oskrzeli czy problemy trawienne.
Ślaz dziki - Malva sylvestris
Fot. pixabay
Współcześnie suszone liście ślazu dzikiego i kwiat ślazu dzikiego są wykorzystywane do przygotowywania preparatów pomagających łagodzić kaszel, ból gardła i inne dolegliwości dróg oddechowych. Można także stosować je do płukania jamy ustnej i gardła w stanach zapalnych oraz dodawać do kąpieli, żeby łagodzić podrażnienia. Stosowany w postaci kompresu napar z liści ślazu dzikiego łagodzi dermatozy i oparzenia słoneczne.
Właściwości łagodzące ślazu dzikiego mają także zastosowanie w kosmetyce. Ślaz dziki bywa więc składnikiem kremów, toników, mleczek do twarzy oraz balsamów do ciała, które pomagają nawilżać i łagodzić podrażnienia skóry.
Właściwości ślazu wykorzystuje się także w kuchni. Młode pędy, liście ślazu dzikiego oraz kwiat ślazu dzikiego mogą być dodawane do sałatek, zup lub duszonych potraw mięsnych i warzywnych.
Syrop ze ślazu dzikiego
Syrop ze ślazu dzikiego dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i nawilżającym jest doskonałym naturalnym środkiem na łagodzenie kaszlu, bólu gardła i innych dolegliwości dróg oddechowych. Dlatego warto go sporządzić i stosować w okresie jesiennym oraz zimowym. Oto przepis na domowy syrop ze ślazu dzikiego:
Składniki:
- 1 szklanka suszonych liści i kwiatów ślazu dzikiego
- 2 szklanki wody
- 1 szklanka miodu
Sposób przygotowania: zagotuj 2 szklanki wody po czym wrzątkiem zalej suszone liście ślazu dzikiego i kwiat ślazu dzikiego i pozostaw 20-30 minut. Po tym czasie odcedź napar i przelej do garnka. Podgrzewaj na małym ogniu stopniowo dodając miód. Mieszaj, aż miód całkowicie się rozpuści i połączy z naparem. Pamiętaj, żeby nie doprowadzić mieszaniny do wrzenia, aby miód nie stracił swoich właściwości. Następnie przelej gorący syrop do wysterylizowanych butelek lub słoików. Zamknij szczelnie i pozostaw do ostygnięcia. Przechowuj w lodówce przez okres do 2-3 miesięcy.
W przypadku kaszlu i bólu gardła, należy zażywać 1-2 łyżeczki syropu 2-3 razy dziennie. Syrop ze ślazu dzikiego można dodawać także do herbaty lub ciepłej wody zamiast substancji słodzących.
Ślaz dziki - Malva sylvestris
Fot. pixabay
Ślaz dziki - uprawa
Uprawa ślazu dzikiego jest stosunkowo łatwa, ponieważ roślina ta jest odporna i nie wymaga zapewnienia specjalnych warunków. Ślaz preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste. W pełnym słońcu rośnie i kwitnie najlepiej, ale poradzi sobie również w miejscach częściowo zacienionych. Najlepiej czuje się na glebach umiarkowanie żyznych i przepuszczalnych chociaż toleruje także te lżejsze i mniej zasobne.
Ślaz dziki jest rośliną odporną na trudne warunki klimatyczne i dobrze znosi mrozy. Dlatego nasiona ślazu dzikiego można wysiewać bezpośrednio do gruntu wczesną wiosną na przełomie kwietnia i maja lub jesienią we wrześniu i październiku. Ze względu na znaczne rozmiary, odstępy między roślinami powinny wynosić 30-50x30-50 cm.
Pielęgnacja ślazu dzikiego w ogrodzie nie stwarza wielkich problemów. Najważniejsze jest odchwaszczanie roślin zwłaszcza w początkowej fazie wzrostu.
Ślaz nie wymaga częstego podlewania, jest rośliną odporną na braki wody. Dobrze rośnie bez dodatkowego nawożenia. Jeśli jednak zależy nam na obfitym kwitnieniu, warto zastosować w uprawie ślazu dzikiego kompost, biohumus, roślinne gnojówki lub nawóz mineralny dla roślin kwitnących.
Warto wiedzieć!
Regularne usuwanie przekwitłych kwiatów ślazu dzikiego pobudza rośliny do wytwarzania nowych kwiatów i zapobiega samosiewom.
Kiedy zbierać ślaz?
Właściwy termin zbioru ślazu dzikiego jest kluczowy dla uzyskania maksymalnych właściwości leczniczych zebranego materiału roślinnego. Dlatego kwiat ślazu dzikiego najkorzystniej jest zbierać od czerwca do września, w pełni rozkwitu. Natomiast liście ślazu dzikiego zbiera się stopniowo od wczesnej wiosny do jesieni. Zebrane ziele suszy się w cieniu, w przewiewnym miejscu i przechowuje w szczelnie zamkniętych naczyniach.
Przeczytaj również:
- Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
- Rośliny lecznicze i prozdrowotne w Twoim ogrodzie!
- Glistnik jaskółcze ziele - właściwości lecznicze i uprawa w ogrodzie
- Nagietek lekarski - właściwości lecznicze, zastosowanie, uprawa
Opracowano na podstawie:
1. G. Batiha, S. Tene, J. Teibo, H. Shaheen, O. Oluwatoba, T. Teibo, The phytochemical profiling, pharmacological activities, and safety of malva sylvestris: a review w Naunyn-Schmiedeberg's Archives of Pharmacology 11/2022, s. 421-440;
2. M. Lipiński, Pożytki pszczele, PWRiL, Warszawa 1982, s. 259;
3. J. Kresanek, Rośliny lecznicze, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1983, s. 124-125.
