Rośliny wskaźnikowe. Te chwasty podpowiedzą, jaką ziemię masz w ogrodzie!
Rośliny wskaźnikowe pozwalają w prosty sposób określić niektóre parametry gleby na danych terenie. W tym artykule przedstawiamy rośliny wskaźnikowe gleb kwaśnych, rośliny wskaźnikowe gleb zasadowych oraz inne przykłady roślin wskaźnikowych. Obserwuj pojawiające się chwasty a dowiesz się, jaką glebę masz w ogrodzie!
Rośliny wskaźnikowe
Fot. depositphotos
Ten artykuł możesz przeczytać albo obejrzeć materiał wideo. Ciąg dalszy artykułu pod materiałem wideo.
Rośliny wskaźnikowe - co to jest
Niektóre rośliny, dzięki swym preferencjom siedliskowym, służą jako niezawodne wskaźniki środowiskowe. Rośliny wskaźnikowe cechują się wąskim zakresem tolerancji na określone czynniki środowiskowe, takie jak np.: rodzaj podłoża, odczyn gleby, wilgotność czy nasłonecznienie. Obecność, brak lub zmiany w liczebności tych roślin na danym terenie mogą dostarczać informacji o stanie ekosystemu, jakości gleby czy wpływie człowieka na środowisko. Na przykład, jeśli na danym terenie samoistnie pojawiają się chwasty wybitnie kwasolubne, można założyć, że gleba, na której rosną ma odczyn kwaśny.
Rośliny wskaźnikowe gleb kwaśnych
Gleby kwaśne lub lekko kwaśne charakteryzują się odczynem w zakresie od 4,5 do 6,7 pH. Obecność roślin takich jak: kłosówka miękka, rumian polny, koniczyna polna czy fiołek trójbarwny świadczy o kwasowym odczynie podłoża. Rośliny wskaźnikowe gleb kwaśnych to także: szczaw polny, wrzos pospolity, rzodkiew świrzepa, iglica pospolita, sporek wiosenny, czerwiec roczny, borówka brusznica, borówka czernica, śmiałek pogięty, żurawina błotna.
Warto wiedzieć!
Do niedawna za roślinę wskaźnikową gleb kwaśnych uważano skrzyp polny. Okazało się jednak, że nawet w glebach zasadowych rośnie on dobrze dzięki tworzeniu swoistej ryzosfery o kwaśnym odczynie. Skrzyp polny jest natomiast rośliną wskazującą na istnienie silnej wilgotności głębszych warstw gleby.
Rośliny wskaźnikowe gleb zasadowych
Na glebach zasadowych o odczynie pH powyżej 7,2 chętnie rosną: mak polny, krwiściąg mniejszy, bodziszek łąkowy oraz szałwia łąkowa. Rośliny wskaźnikowe gleb zasadowych to również: cykoria podróżnik, jaskier polny, pięciornik rozłogowy, gorczyca polna, tobołki polne, macierzanka, dymnica pospolita, pokrzywa żegawka, poziewnik polny, ostróżeczka polna, jasnota biała, łubin.
Rośliny wskaźnikowe - inne przykłady
Obecność większej ilości określonych roślin może wskazywać także na inne cechy gleby, takie jak: żyzność, wilgotność czy zawartość niektórych związków mineralnych.
Rośliny wskaźnikowe gleb bogatych w próchnicę: podagrycznik, bodziszek drobny, dymnica pospolita, łoboda ogrodowa, maruna bezwonna, tasznik pospolity, gwiazdnica pospolita, pokrzywa zwyczajna.
Rośliny wskaźnikowe gleb ciężkich i gliniastych: podbiał pospolity, rumian pospolity, kozłek lekarski, bylica pospolita, komosa biała, szczaw kędzierzawy, kurzyślad polny, mlecz kolczasty.
Rośliny wskaźnikowe gleb piaszczystych: mak piaskowy, gęsiówka piaskowa, czerwiec roczny, przymiotno kanadyjskie, koniczyna polna, babka lancetowata, chłodek drobny, turzyca piaskowa, krwawnik.
Rośliny wskaźnikowe gleb wilgotnych i podmokłych: kozłek lekarski, podbiał pospolity, jaskier rozłogowy, skrzyp błotny, czyściec błotny, mydlnica lekarska, żywokost lekarski, rdest gruczołowaty, rdest kolankowy, bobrek trójlistny, szalej jadowity, sit rozpierzchły, śledziennica skrętolistna (ta ostatnia roślina wskazuje też na dobrą jakość wód gruntowych).
Rośliny wskaźnikowe gleb ubogich w azot: babka zwyczajna, babka lancetowata, koniczyna biała, wyka drobnokwiatowa, wyczyniec polny.
Rośliny wskaźnikowe gleb bogatych w azot: glistnik jaskółcze ziele, czarny bez, pokrzywa zwyczajna, przetacznik, szczaw tępolistny, komosa biała, gwiazdnica pospolita, przytulia czepna, perz właściwy, tasznik pospolity.
Rośliny wskaźnikowe gleb bogatych w potas: łopian, szarłat szorstki, rdest powojowaty, komosa biała.
Przeczytaj również:
- Pomiar pH gleby. Jak zmierzyć odczyn pH gleby w ogrodzie?
- Jadalne chwasty ogrodowe. Jakie chwasty można jeść?
- Właściwości gleby - jak zbadać glebę w ogrodzie
Opracowano na podstawie:
1. A. Barysz, Chwast prawdę ci powie w Działkowiec 3/2013, s 70-71;
2. M. Myśliwy, Ocena warunków siedliskowych roślinności metoda fotoindykacyjną w wybranych jeziorach Puszczy Gorzowskiej w Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 10/2010, s. 109-121;
3. E. Stańczyk-Mazanek, E. Sperczyńska, Wykorzystanie roślin jako bioindykatorów środowiska glebowego w Inżynieria Środowiska, Częstochowa 2022, s. 333-345.
