Rośliny uczulające w ogrodzie. Masz alergię? Lepiej ich unikaj!

Rośliny uczulające posadzone w ogrodzie mogą stanowić problem dla osób ze skłonnościami do alergii. Ponieważ alergie są coraz powszechniejsze, warto dowiedzieć się, które rośliny mogą wywoływać alergie i jakie są objawy uczulenia. Poniżej prezentujemy najczęściej występujące w ogrodach gatunki roślin, które mogą uczulać. Jeśli jesteś alergikiem, lepiej unikaj ich w swoim ogrodzie!

Rośliny uczulające mogą wywołać katar i kichanie
Fot. depositphotos

Objawy alergii wywoływanych przez rośliny

Najczęściej spotykane są alergie na pyłki roślin, występujące w czasie kwitnienia danej rośliny uczulającej. Ponieważ pyłek kwiatowy może być przez wiatr roznoszony na dalekie odległości, nie musi dojść do bezpośredniego kontaktu z rośliną uczulającą aby doszło do reakcji alergicznej.

Typowe objawy alergii na pyłki roślin:

• swÄ™dzenie, zaczerwienienie i Å‚zawienie oczu oraz zapalenie spojówek,
• katar sienny, kichanie, kaszel, dusznoÅ›ci,
• bóle gÅ‚owy, zaburzenia koncentracji, osÅ‚abienie,
• wysypka, pieczenie, swÄ™dzenie i pÄ™cherze na skórze.

Objawy uczulenia na pyłki roślin są często tak uciążliwe, że zniechęcają alergika do przebywania poza domem, nie wspominając już o dłuższym przebywaniu w ogrodzie.

Alergia na pyłki to nie jedyny rodzaj negatywnych oddziaływań roślin. Uczulenia na rośliny mogą pojawiać się po dotknięciu ich liści lub pędów, czego efektem mogą być m. in. różnorodne reakcje skórne. Dlatego osoby cierpiące na alergię powinny unikać roślin o silnym zapachu, owłosionych łodygach i liściach oraz zawierających drażniące substancje w soku.

Czy tuja jest trujÄ…ca?
Ostatnio w internecie pojawiło się sporo ostrzeżeń o trujących właściwościach tui. Wywołało to zaniepokojenie, bo tuje powszechnie są sadzone w ogrodach. Postanowiłem odnieść się do tych szokujących doniesień, uspokoić Was i nieco bardziej obiektywnie spojrzeć na ewentualne trujące właściwości tui. Więcej...

Rośliny uczulające w ogrodzie - drzewa

Jednymi z najczęściej uczulających roślin są drzewa wiatropylne. Produkują one bardzo duże ilości pyłku, który rozdmuchiwany jest przez wiatr.

Najczęściej spotykane drzewa uczulające:

1. Brzoza, olcha i leszczyna

Alergeny pyłku brzozy pojawiają się w powietrzu głównie na przełomie kwietnia i maja. Ale mogą wystąpić już w marcu. Pyłek brzozy osiąga bardzo wysokie stężenia w powietrzu również w mieszkaniach, których okna znajdują się w bliskim sąsiedztwie kwitnących brzóz. Co ciekawe, brzozy rosnące na terenach miejskich, w pobliżu ruchliwych ulic, produkują więcej alergenów niż drzewa rosnące z dala od ruchu samochodowego.

Rośliny uczulające - kwiaty brzozy
Fot. pixabay

U osób uczulonych na pyłek brzozy występuje zwykle alergia również na pyłki olchy i leszczyny (reakcje krzyżowe). Okres pylenia olchy przypada zwykle przed rozpoczęciem pylenia przez brzozę (marzec). Pylenie leszczyny, w zależności od warunków atmosferycznych, może rozpocząć się w styczniu, lutym lub dopiero w pod koniec marca, jeśli zima jest mroźna i długa. W centrach dużych miast stężenie pyłku leszczyny nie jest bardzo wysokie. Jednak na terenach podmiejskich oraz w pobliżu ogródków działkowych stężenie pyłku leszczyny może osiągać bardzo wysokie wartości.

Rośliny uczulające - kwiaty lipy
Fot. pixabay

2. Lipa

Kolejnym często uczulającym drzewem jest lipa. Lipa najsilniej pyli w drugiej połowie czerwca. Niższe stężenia pyłków lipy w powietrzu występują od lipca do sierpnia.

3. Topola i wierzba

Topola jest drzewem dwupiennym, co oznacza, że kwiaty męskie i żeńskie występują na oddzielnych okazach. Ma to duże znaczenie w działaniu profilaktycznym w alergologii. Sadząc wyłącznie drzewa płci żeńskiej, można wpływać na zmniejszenie koncentracji pyłku topoli w najbliższym otoczeniu, który produkowany jest jedynie przez okazy męskie. Największe stężenie pyłków topoli w powietrzu występuje w kwietniu.

Pyłek topoli nie jest silnym alergenem, ale może wywoływać reakcję krzyżową z pyłkami wierzby. Wierzba zaczyna pylić już na początku lutego. Największe natężenie pyłku wierzby występuje jednak nieco później - w połowie marca i trwa do połowy kwietnia.

Ważne!
Nie należy mylić pylenia topoli, pochodzącego z kwiatostanów drzewa, z "pyleniem", które można zauważyć w miesiącach letnich. W tym drugim przypadku rozsiewane są nasiona opatrzone pęczkiem miękkiego, śnieżnobiałego puchu kielichowego, a nie pyłek kwiatowy. Nasiona topoli nie uczulają, natomiast puch kielichowy może podrażniać błonę śluzową nosa i spojówki.

4. Buk i dÄ…b

Buki zakwitają na przełomie kwietnia i maja. W poszczególnych latach występują bardzo duże wahania w intensywności pylenia buków. Buk obficie pyli i owocuje co 5-10 lat. Uczulenia na alergeny pyłku buka nie są zbyt częste. Alergeny te jednak, wchodzą w reakcje krzyżowe z wieloma innymi alergenami m. in. pyłku dębu.

Pyłek kwiatów dębu niestety uczula dość często. Z uwagi na różne terminy pylenia dębu szypułkowego i bezszypułkowego ekspozycja na alergeny pyłku dębu jest dość długa (nawet do 4 tygodni), od połowy kwietnia do maja.

Rośliny uczulające w ogrodzie - trawy

Alergicy zdecydowanie powinni zrezygnować z uprawy traw ozdobnych w ogrodzie. Alergeny obecne w pyłku traw są w Polsce najczęstszą przyczyną sezonowo występujących objawów alergii na pyłki roślin, czyli tzw. pyłkowicy. Przyczyną uczulenia na trawy są obecne w ich pyłku białka, które u osób uczulonych wywołują nadmierną reakcję układu odpornościowego. Okres pylenia traw jest stosunkowo długi. Zaczyna się w maju i może trwać aż do początku września. Szczyt pylenia traw występuje od drugiej połowy maja do początku lipca.

Oprócz traw ozdobnych, które popularnie uprawia się w ogrodach, takich jak trawa papmpasowa, miskant chiński czy rozplenica wschodnia, należy zwrócić uwagę na chwasty z rodziny wiechlinowatych (Gramineae). Najczęściej uczulającymi trawami dzikorosnącymi są: tymotka łąkowa, kupkówka pospolita, mietlica pospolita, kostrzewa czerwona, wyczyniec łąkowy, tomka wonna i wiechlina łąkowa.

Rośliny uczulające w ogrodzie - chwasty

Pyłki chwastów to kolejny, po pyłkach drzew i traw, powód sezonowych alergii. Te często niepozorne, należące do różnych rodzin rośliny mogą sprawić, że u alergika nastąpi zaostrzenie objawów chorobowych. Często uczulają babka, pokrzywa, szczaw, ambrozja, komosa oraz bylica.

Rośliny uczulające - pokrzywa
Fot. pixabay

Okres kwitnienia chwastów rozpoczyna się w maju, a kończy we wrześniu. Największe nasilenie pylenia chwastów przypada na lipiec i sierpień.

Rośliny uczulające w ogrodzie - kwiaty

Bardzo często uczulają rośliny astrowate, które wywołują alergie w momencie kontaktu z rośliną. Są to takie gatunki jak: nagietek lekarski, krwawnik pospolity, rumianek i chryzantemy. Prawdziwe utrapienie dla alergików stanowi złocień właściwy, nazywany potocznie margaretką. Złocień kwitnie od maja do lipca i w tym czasie rozsiewa bardzo duże ilości pyłku.

Kolejną grupę roślin wywołujących alergię skórną stanowią wilczomlecze. Wydzielają one biały, trujący sok mleczny, powodujący podrażnienia, zapalenie skóry i powstawanie pęcherzy.

Po dotknięciu uczulać mogą też bluszcz pospolity i pelargonia, jak również pędy pomidorów i ogórków oraz pietruszka, pasternak, a nawet mięta. Także cebule hiacyntów mogą niekiedy powodować zmiany skórne na opuszkach palców.



mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Trujące rośliny ogrodowe
Wiele popularnych roślin ozdobnych wytwarza substancje chemiczne odpowiedzialne za ich trujące właściwości. Oczywiście zazwyczaj nic nam grozi, o ile takiej trującej rośliny nie zjemy, choć niektóre z nich mogą podrażniać już po zwykłym kontakcie ze skórą. Oto najczęściej występujące w ogrodach rośliny trujące. Zobacz jak mogą Ci zaszkodzić i jak się ustrzec przed ewentualnym zatruciem! Więcej...

Trujące rośliny doniczkowe. Czy masz je w domu?
Wiele popularnych roślin doniczkowych, które podziwiamy za ich piękne liście i kwiaty, to niestety również rośliny trujące dla człowieka. Oto 10 najczęściej spotykanych w naszych domach trujących roślin doniczkowych, które mogą nam zagrażać. Sprawdź czy nie masz w domu rośliny z tej listy! Więcej...

Barszcz Sosnowskiego - jak wyglÄ…da, objawy oparzenia, zwalczanie
Barszcz Sosnowskiego jest rośliną mocno ekspansywną i silnie trującą. Coraz częściej można go spotkać blisko aglomeracji miejskich, co stanowi duże zagrożenie dla mieszkańców. Aby się przed nim uchronić zobacz jak wygląda barszcz Sosnowskiego, jakie są objawy oparzenia oraz jak przeprowadza się zwalczanie barszczu Sosnowskiego. Więcej...