Penstemon - odmiany, uprawa, rozmnażanie
Penstemon to wspaniała roślina, która może stać się prawdziwą ozdobą każdego ogrodu. Dzięki szerokiej gamie odmian i łatwej uprawie, ta efektownie kwitnąca bylina stanowi doskonały wybór zarówno na rabaty, na skalniaki a także na kwiat cięty. Poznaj najciekawsze gatunki i odmiany penstemonów oraz dowiedz się jak uprawiać i rozmnażać te godne polecenia rośliny.
Penstemon - Penstemon
Fot. pixabay
Jak wygląda penstemon?
Penstemon (Penstemon), nazywany także żółwikiem, to rodzaj roślin z rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Rodzaj Penstemon obejmuje około 250 gatunków występujących w naturze w Ameryce Północnej. Kilkadziesiąt gatunków bylin i krzewów jest uprawianych jako rośliny ozdobne w wielu krajach na świecie.
Penstemony to rośliny o smukłych, wyprostowanych łodygach, często czerwono nabiegłych. Liście penstemona są długie, lancetowate, dość szerokie, mogą być ciemnozielone lub bordowe a cała roślina prezentuje się niezwykle elegancko i subtelnie.
Kiedy kwitnie penstemon?
Penstemon tworzy piękne rurkowate, dwuwargowe kwiaty, które mogą występować w różnych kolorach - od bieli i różu po intensywną czerwień, fiolet i błękit. Kwiaty penstemona są zebrane w luźne wiechy czasem rozmieszczone nawet na 1/3 długości łodygi. W zależności od gatunku penstemon kwitnie od czerwca aż do wczesnej jesieni.
Penstemon - Penstemon
Fot. pixabay
Penstemon - odmiany
Penstemon to efektowna bylina, która zachwyca bogactwem barw, jest ceniona za swoją dekoracyjność, długie kwitnienie i stosunkowo łatwą uprawę. Niskie rośliny świetnie prezentują się na skalniakach i łąkach kwietnych a wyższe na rabatach oraz w wazonach. Wśród najpopularniejszych penstemonów można wyróżnić:
Penstemon bródkowaty
Penstemon bródkowaty (Penstemon barbatus) należy do najczęściej występujących gatunków i w naszych warunkach dorasta zwykle do 80 cm wysokości. Kwitnie od czerwca do września. Preferuje stanowiska słoneczne, gleby piaszczysto-gliniaste, umiarkowanie wilgotne o odczynie obojętnym. Do ogrodów szczególnie polecane są odmiany:
- Penstemon bródkowaty 'Coccineus' - odmiana wysoka o czerwonych kwiatach;
- Penstemon bródkowaty 'Pinacolada Blue' - osiąga wysokość 30 cm i ma niebieskie kwiaty.
Penstemon bródkowaty - Penstemon barbatus
Fot. Craig Martin, CC0, Wikimedia Commons
Penstemon Davidsona
Penstemon Davidsona (Penstemon davidsonii) to niewielki półkrzew mierzący około 15-20 cm. Ma kępiasty, płożący pokrój i drobne, zimozielone liście. Jest mrozoodporny, ale w czasie ostrzejszych zim część nadziemna może przemarzać. Duże kwiaty mają zazwyczaj kolor fioletoworóżowy.
Penstemon Davidsona - Penstemon davidsonii
Fot. Patrick Alexander, CC0, Wikimedia Commons
Penstemon Hartwega
Penstemon Hartwega (Penstemon hartwegii) osiąga maksymalnie 60 cm wysokości. Występuje zarówno w kolorze czerwonym, jak i różowym czy białym, kwiaty często są dwukolorowe.
Penstemon Hartwega - Penstemon hartwegii
Fot. Daderot, CC0, Wikimedia Commons
Penstemon ogrodowy
Penstemon ogrodowy (Penstemon x hybrida) pod tą nazwą występują odmiany mieszańcowe o obfitym i długim kwitnieniu. Do polecanych należą:
- Penstemon ogrodowy 'Dark Towers' - o purpurowych liściach i białoróżowych kwiatach, osiąga do 90 cm wysokości i ma gęsty pokrój;
- Penstemon ogrodowy 'Osprey' - dorasta do 50-60 cm, a duże kwiaty są czerwonoróżowe w środku.
Penstemon ogrodowy 'Dark Towers'
Fot. F. D. Richards, CC BY-SA 2.0, Wikimedia Commons
Penstemon palczasty, naparstnicowaty
Penstemon palczasty, określany też jako penstemon naparstnicowaty (Penstemon digitalis) osiąga do 150 cm wysokości. Wyróżnia się czerwonozielonymi liśćmi i biało-różowymi kwiatami. Kwitnie od czerwca do lipca. Preferuje gleby średnio zasobne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne, jest w pełni mrozoodporny.
Odmiany penstemona naparstnicowatego warte polecenia to:
- Penstemon palczasty 'Husker Red' - dorasta do 100 cm wysokości, ma bordowe liście i białe kwiaty;
- Penstemon palczasty ''Mystica' - ma bladoróżowe kwiaty i brązowoczerwone liście, dorasta do 80 cm wysokości;
- Penstemon palczasty 'Pink Dawn' - wyróżnia się ciemnozielonym liśćmi i fioletowymi kwiatami białymi w środku.
Penstemon palczasty, naparstnicowaty - Penstemon digitalis
Fot. pixabay
Penstemon - uprawa
Penstemony są mało wymagające i obficie kwitną pod warunkiem, że zapewnimy im słoneczne, ciepłe stanowisko i próchniczą, przepuszczalną glebę o niewielkiej lub umiarkowanej wilgotności (nadmiar wody prowadzi do gnicia korzeni). Penstemony to rośliny odporne na suszę, jednak regularne podlewanie w okresie letnim sprzyja ich bujnemu kwitnieniu.
Nawożenie penstemonów powinno być rzadkie i skromne, gdyż przenawożone rośliny mają brzydszy pokrój i słabo kwitną. W czasie wegetacji warto także regularnie usuwać przekwitłe kwiatostany, aby pobudzić roślinę do dalszego kwitnienia.
Penstemon - Penstemon
Fot. pixabay
Penstemon - zimowanie
Większość gatunków penstemonów uprawianych w naszym kraju jest odpornych na mróz. Mimo to w chłodniejszych rejonach warto zabezpieczyć rośliny przed zimą osłaniając je agrowłókniną zimową lub stroiszem, ponieważ penstemony zimują zazwyczaj w postaci rozety liści. Dopiero wczesną wiosną przycinamy suche i przemarznięte pędy - rośliny szybko się regenerują.
Penstemon - rozmnażanie
Penstemony można rozmnażać przez nasiona. Wysiewamy je jesienią do pojemników, które następnie wynosimy na zewnątrz, gdzie przez zimę nasiona przechodzą proces stratyfikacji. Wiosną, gdy siewki wypuszczą 2-4 liście właściwe, przesadzamy je od razu na miejsce stałe.
Starsze penstemony można łatwo rozmnożyć przez podział kęp. W tym celu wiosną wykopujemy dojrzałą kępę, dzielimy na kilka części i sadzimy na miejsce stałe. Należy uważać, żeby nie zaginać korzeni podczas sadzenia, ponieważ utrudnia to przyjmowanie się roślin. Odmłodzone w ten sposób okazy mają gęstszy pokrój i bujniej kwitną.
Przeczytaj również:
Opracowano na podstawie:
1. R. Dębicz, Penstemon zachwyca kolorami w Mój Piękny Ogród 1/2019, s. 44;
2. B. Grabowska, T. Kubala. Byliny w ogrodzie skalnym, Officina Botanica, Kraków 2007, s. 70;
3. T. Trelka, Penstemony w Działkowiec 2/2009, s. 16-17.
