Szkodniki minujące liście

Czasem zdarza się, że możemy zaobserwować na powierzchni liści różnych roślin swojego rodzaju "ścieżki" w postaci nieregularnych, pokręconych, podłużnych plam. Te ślady, zwane minami na liściach, powstają w wyniku żerowania na liściu gąsienic, larw lub poczwarek szkodników, które uogólniając, możemy określić jako szkodniki minujące liście. Miny z reguły wypełnione są odchodami niekiedy ułożonymi w bardzo regularnie nakładające się wstęgi lub koła. Miny wyraźnie różnią się barwą (są rdzawe, brunatne, jasnożółte lub bezbarwne) od zdrowej tkanki blaszki liściowej. Oto niektóre z tych szkodników i sposoby na ich zwalczanie.

Szkodniki minujące - ślady żerowania na liściach wiśni

Najpopularniejsze szkodniki minujące

Toczyk gruszowiaczek - gatunek często występujący na jabłoniach i gruszach, jest to maleńki motyl (o rozpiętości skrzydeł około 1 cm), po przezimowaniu w postaci poczwarki pod korą drzew lub w ściółce pod drzewami motyl ten wylatuje w okresie zielonego pąka kwiatowego jabłoni i po kilku dniach składa drobniutkie (niewidoczne gołym okiem) jaja, z jaj wylęgają się gąsienice, które podczas żerowania tworzą na liściu niewielkie, stopniowo powiększające się ciemnobrązowe okrągłe plamy, wiosną szkodnik ten nie występuje bardzo licznie, dużą liczbę min na liściach można natomiast zaobserwować latem, gdy rozwinie się drugie pokolenie tego szkodnika,

Szrotówek białaczek - szkodnik minujący liście zarówno drzew owocowych jak i wielu drzew i krzewów ozdobnych, gąsienica żerująca wewnątrz liścia przędzie nić, którą ściąga minę, na spodniej stronie liść zabarwia się na srebrzysto, efekty działania gąsienic można zauważyć już od maja ale najliczniej pojawiają się one w drugiej połowie lata,

Szrotówek kasztanowcowiaczek - gąsienice tego szkodnika żerują wewnątrz liści kasztanowców wygryzając miękisz między nerwami, początkowo w formie okrągłej, a potem podłużnej brązowej plamy o powierzchni od 4 do 8 cm², pierwsze miny pojawiają się około połowy maja, na jednym liściu może znajdować się od kilku do nawet 300 min, uszkodzone liście przedwcześnie opadają (w połowie lipca) i kasztanowce powtórnie kwitną pod koniec lata, drzewa są osłabione, tracą walory dekoracyjne, nie kwitną i nie wiążą owoców w następnym roku, coroczne silne uszkodzenia mogą doprowadzić do częściowego lub całkowitego zamierania drzew

Wystrój wężowiaczek - niewielki motyl o dł. nie przekraczającej 5 mm, jest sprawcą powstawania długich (nawet do 15 cm) min obecnych na liściach drzew owocowych, często miny otaczają nawet calą blaszkę liścia, możemy je obserwować przez całe lato,

Pochwiki (min. pochwik plamaczek, pochwik czerniejaczek, pochwik modrzewiowiec) - gatunki minujące liście, których gąsienice konstruują z wyciętych fragmentów liści pochewkę, stanowiącą ich schronienie i miejsce rozwoju, szkodniki te tworzą na liściach niewielki miny, ograniczone do wielkości ciała gąsienicy, która żerując, tylko nieznacznie wysuwa się z pochewki, miny pochwików są ciemnobrązowe, najpierw okrągłe, z czasem przyjmują zarys kanciasty ograniczony nerwami liścia, pochwik modrzewowiec żeruje nieco inaczej - jego gąsienice pojawiają się w kwietniu i wyjadają środek igieł.

To oczywiście tylko nieliczne szkodniki minujące liście. Poza wyżej wymienionymi szkodnikami, sprawcami powstawania min na liściach mogą być również miniarki (min. miniarka szklarniówka, miniarka niewybredka), pasynek jabłonik, i wiele innych owadów.

Zwalczanie szkodników minujących liście

Z reguły szkodniki minujące liście nie występują bardzo licznie i nie jest konieczne ich zwalczanie. W sadzie zagrożenie mogą stanowić toczyk gruszowiaczek i szrotówek białaczek, dlatego powinieneś systematycznie usuwać liście opanowane przez te szkodniki. Usuwanie liści jest konieczne szczególnie w maju i sierpniu. Ze względu na fakt, iż termin zwalczania chemicznego szkodników minujących liście jest trudny do ustalenia (pojawiają się od wiosny przez całe lato) a szkodliwość tych owadów nie jest duża - nie zaleca się stosowania oprysków przeciw tym szkodnikom w warunkach uprawy amatorskiej na działce. Tym bardziej, że duża część żerujących gasienic zostaje spasożytowana przez liczne pożyteczne błonkówki.

Przeczytaj również:

Szkodniki drzew i krzewów owocowych - zdjęcia, opisy, zwalczanie
Co roku, mimo właściwej pielęgnacji, rośliny sadownicze mogą być atakowane przez liczne szkodniki powodujące pogorszenie plonów i osłabienie roślin. Skuteczność walki ze szkodnikami zależy od wyboru odpowiedniej metody i sposobu zwalczania, ograniczając ewentualne użycie środków chemicznych. Poznaj najlepsze metody zwalczania szkodników drzew i krzewów owocowych. Więcej...

Opuchlaki - objawy, zwalczanie, opryski
W czasie sezonu wegetacyjnego w naszych ogrodach i na tarasach zauważyć możemy owalne dziury wygryzione w liściach. Ich sprawcami mogą być opuchlaki, chrząszcze żerujące na wielu różnych roślinach, najczęściej jednak na roślinach grubolistnych. Bardzo często opuchlaki można zaobserwować na cisach, azaliach i różanecznikach. Korzenie roślin mogą być zaś uszkadzane przez larwy tych chrząszczy. Jak sobie poradzić z tymi szkodnikami roślin? Więcej...

Szkodniki liści gruszy - zdjęcia, opisy, opryski, zwalczanie
Grusze rosnące w naszych ogrodach mogą być atakowane przez rozmaite patogeny powodujące uszkodzenia liści. Bardzo częstą przyczyną uszkodzeń tkanek liści są szkodniki liści gruszy, takie jak mszyca miodówka gruszowa, pryszczarek gruszowy czy szpeciele - podskórnik gruszowy i wzdymacz gruszowy. Zobacz jak rozpoznać najczęściej występujące szkodniki liści gruszy i jakie są sposoby na ich zwalczanie. Więcej...

Opracowano na podstawie: K. Wiech, Zalecenia z ochrony roślin dla działkowców na lata 2006-2007, Działkowiec, Warszawa 2006; K. Wiech, Minowanie liści, Działkowiec, Nr 7/96, s. 33.