Lubczyk ogrodowy - zastosowanie, uprawa

Lubczyk ogrodowy to ceniony dodatek do zup, główny składnik przyprawy Maggi. Lubczyk ogrodowy zastosowanie też znalazł w ziołolecznictwie, jako specyfik na zdrowie, urodę i... miłość! Uprawiany w ogrodzie jest całkowicie mrozoodporny i mało wymagający. Dowiedz się jak wygląda uprawa lubczyku ogrodowego i poznaj jego najważniejsze zastosowania.

Lubczyk ogrodowy

Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale) jest byliną z rodziny selerowatych. Uprawiany jest głównie jako roślina przemysłowa i lecznica. Lubczyk ogrodowy dorasta do 1,5 m wysokości, jego łodyga jest sztywna, wzniesiona, obła, a liście ciemnozielone, błyszczące podwójnie pierzaste. Kwiaty są drobne, żółte zebrane w baldachy szczytowe pojawiają się w lipcu - sierpniu. Lubczyk ogrodowy łatwo rozpoznać po charakterystycznym korzennym zapachu.

Lubczyk ogrodowy - zastosowanie

Lubczyk ogrodowy zastosowanie ma przede wszystkim w kuchni. Ciemnozielone liście lubczyku są cennym dodatkiem do zup, duszonych i gotowanych warzyw, zwłaszcza do kapusty, pieczonych mięs i potraw z ryb. Walory smakowe lubczyku pozwalają też stosować to zioło zamiast soli kuchennej. Szczególnie w mieszance z innymi ziołami pomagającymi zastąpić sól.

Do kulinarnych celów liście lubczyku ogrodowego zbiera się przez cały okres wegetacji. Te, które chcemy zasuszyć, należy zbierać wczesnym latem i suszyć w przewiewnym, cienistym miejscu. Ogonki liściowe można odrzucić, wartościowe są jedynie wspomniane liście. Zasuszone listki przechowujemy w szczelnym naczyniu i rozkruszamy tuż przed użyciem.

Bezapelacyjnie silny zapach lubczyku ogrodowego kojarzy się nam z popularną przyprawą Maggi, bowiem lubcyzk waśnie stanowi główny komponent owej przyprawy. Wyciągi z korzeni lubczyku są składnikiem kostek bulionowych, sosów oraz czubryca. Olejek z lubczyku używany jest w likiernictwie - znaleźć go można w nalewce żołądkowej, gorzkiej i ziołowej. Nalewka z ziela lubczyku jest stosowana jako środek maskujący zapach czosnku.

Korzeń i kłącze lubczyku ogrodowego są składnikami niektórych leków ziołowych. Zbierane są w drugim i trzecim roku uprawy jesienią lub wczesną wiosną. Napary z lubczyku działają moczopędnie, przeciwskurczowo, pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, a także mają działanie lekko uspokajające.

Dawniej zastosowanie lubczyku ogrodowego wiązało się przede wszystkim z jego leczniczym działaniem. Używano go przy wzdęciach, obrzękach, jako środek moczopędny i pobudzający miesiączkowanie. Wywary, napary lub nalewki z lubczyku podawano jako środek pobudzający popęd płciowy oraz jako napój miłosny. Co ciekawe, ściętą łodygę lubczyku używano jako rurkę do picia w chorobach gardła i jamy ustnej.

Lubczyk ogrodowy - uprawa

Lubczyk ogrodowy jest ekspansywną rośliną lubiącą słoneczne i ciepłe stanowisko oraz zasobną w składniki pokarmowe glebę. Ziemia do uprawy lubczyku ogrodowego powinna być lekka, próchniczna, zasobna w wapń, przy tym głęboko uprawiana, ponieważ lubczyk posiada silnie rozgałęziony system korzeniowy.

Dzięki licznym odrostom korzeniowym, lubczyk ogrodowy nie sprawia trudności w rozmnażaniu. Karpę regularnie przycinamy szpadlem, przez co jednocześnie można kontrolować rozrost rośliny.

Lubczyk ogrodowy można uprawiać z nasion wysiewając je do doniczek wiosną. Gdy utworzą 3-4 liście wysadzamy je na miejsce stałe w rozstawie 50x50 cm. Kiełkowanie nasion trwa przeważnie 3 tygodnie, a cały okres przygotowania rozsady ok. 12 tygodni.

Uprawa lubczyku ogrodowego polega głównie na zabiegu odchwaszczania w pierwszym roku uprawy. W kolejnych latach problem chwastów jest o wiele mniejszy, ponieważ okazałe liście lubczyku ogrodowego ograniczają dostęp światła dla konkurencyjnych chwastów.

W uprawie lubczyku ogrodowego ważne jest także jego regularne podlewanie. Warto jednak pamiętać, iż zbyt intensywne podlewanie źle wpływa na rozsadę. Może nawet powodować zahamowanie wzrostu roślin. Lubczyk nie lubi nadmiaru wilgoci i podmokłych gleb. Ważne jest także usuwanie pojawiających kwiatostanów, gdyż pędy kwiatowe lubczyku osłabiają rozwój liści i korzeni.

Lubczyk ogrodowy dobrze zniesie zimę, w związku z tym nie wymaga stosowania żadnego okrycia.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

Jak założyć ogród ziołowy?
Wiele osób chciałoby aby na ich działce zagościły również zioła. Aby taki ogródek ziołowy spełniał nasze oczekiwania musimy go w odpowiedni sposób rozplanować, w zależności od gatunków ziół jakie chcielibyśmy posiadać. Zobacz jak założyć ogródek ziołowy i jakie zioła warto w nim posadzić. Więcej...

Bluszczyk kurdybanek - zastosowanie, uprawa, odmiany
Bluszczyk kurdybanek jest niepozorną byliną powszechnie uważaną za chwast. Tymczasem jest on cennym surowcem zielarskim, a uprawiając kurdybanek w ogrodzie można go wykorzystać do pokrycia miejsc, w których inne rośliny nie chcą rosnąć. Zobacz jakie jest zastosowanie bluszczyku kurdybanku w medycynie naturalnej, a także w kuchni, jako dodatku do potraw. Poznaj odmiany bluszczyku kurdybanku o ciekawych walorach ozdobnych. Więcej...

Oregano - uprawa i zastosowanie
Oregano, inaczej lebiodka pospolita, to powszechnie używane zioło o bardzo aromatycznych liściach. Są orzeźwiające i korzenne w smaku. Świeże lub suszone mogą być używane jako przyprawa do sosów, zup i potraw mięsnych. Oregano to obowiązkowy dodatek do pizzy i klasycznego włoskiego spagetti! A jak smakuje oregano z własnego ogrodu i czy można je sadzić w domu do doniczek? Oto jak uprawiać oregano aby jego świeże liście mieć zawsze pod ręką! Więcej...

Opracowano na podstawie: Dobrakowska-Kopecka Z., Warzywa i zioła z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 176-177; Gran J., Jung R., Munler B., Zioła i owoce leśne, Świat Książki, s. 194; Strzelecka H., Kowalski J., Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, PWN, s. 303. Fot. depositphotos