Kwiat inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - jak i kiedy sadzić, uprawa, zimowanie
Inkarwilla Delavaya to egzotycznie wyglądająca bylina, ceniona za oryginalne, trąbkowate kwiaty oraz ozdobne, pierzaste liście. Może być uprawiana zarówno w gruncie jak i w donicy na tarasie. Wyjaśniamy jak wygląda uprawa inkarwilli Dalavaya i dlaczego roślina ta jest określana również jako gloksynia ogrodowa. Zobacz, jak i kiedy sadzić inkarwillę, jak ją przezimować do następnego roku i poznaj sposoby na rozmnażanie inkarwilli Delavaya.
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - Incarvillea delavayi
Fot. depositphotos
Jak wygląda inkarwilla Delavaya?
Kwiat inkarwilla Delavaya (Incarvillea delavayi) należy do rodziny bignoniowatych (Bignoniaceae). Pochodzi z południowo-zachodnich Chin i w naturze rośnie w górskich obszarach na wysokościach do 3200 m n.p.m. Ze względu na podobieństwo kwiatów, inkarwilla Delavaya jest określana także jako gloksynia ogrodowa lub gloksynia gruntowa.
Inkarwilla Delavaya ma duże, trąbkowate, różowe lub purpurowe kwiaty z żółtą gardzielą. Mają one po pięć falujących na brzegach płatków i osiągają do 8 cm długości. Kwiaty pojawiają się na szczytach bezlistnych pędów kwiatostanowych o długości do 60 cm, wyrastających ze środka rozety. W kwiatostanach zebrane są po kilka do kilkunastu. Po przekwitnięciu roślina zawiązuje torebki nasienne wypełnione dość dużymi nasionami.
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - Incarvillea delavayi
Fot. Fredrik Lähnn, Public domain, Wikimedia Commons
Wiosną, odziomkowe i nieliczne liście o długości ok. 30 cm tworzą przy ziemi rozetę. Liście inkarwilli Delavaya są pierzaste, złożone z lancetowatych, intensywnie zielonych i karbowanych na brzegach listków. Po kwitnieniu, pod koniec lata część nadziemna rośliny zanika, dlatego pustą przestrzeń na rabacie warto zagospodarować wysiewając kwiaty jednoroczne albo ustawiając inne rośliny w donicach.
Jak długo kwitnie inkarwilla?
W sprzyjających warunkach inkarwilla Delavaya może kwitnąć przez kilka tygodni. Okazałe kwiaty ukazują się na długich pędach zwykle od czerwca do lipca, czasem do sierpnia. Kwiaty najwcześniej pojawiają się u roślin, które na zimę pozostały w gruncie.
Inkarwilla Delavaya 'Snowtop', syn. inkarwilla Delavaya 'Alba'
Fot. Epibase, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - odmiany
Odmiany inkarwilli Delavaya warte uwagi to:
- Inkarwilla Delavaya 'Snowtop' (syn. inkarwilla Delavaya 'Alba') - o kwiatach białych z żółtą gardzielą;
- Inkarwilla Delavaya 'Bees Pink' - o dużych, jasnoróżowych kwiatach;
- Inkarwilla Delavaya 'Deli Rose' - posiada kwiaty ciemnoróżowe.
Inkarwilla Delavaya - jak i kiedy sadzić
Inkarwillę do gruntu można sadzić wiosną lub jesienią. Korzystniejszy jest termin wiosenny, po minięciu przymrozków, czyli po połowie maja. Jeśli wybierzemy termin jesienny, należy odpowiednio przygotować miejsce sadzenia, by korzenie rośliny nie zamokły i zrobić to na tyle wcześnie, by przed zimą inkarwilla zdążyła się dobrze ukorzenić.
Bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie dołka pod sadzenie gloksynii ogrodowej. Na dno najlepiej nasypać warstwę żwiru lub piasku, by poprawić przepuszczalność podłoża. W roli warstwy drenażowej sprawdzi się także keramzyt. Unikamy miejsc, w których może zbierać się woda.
Egzemlarze inkarwilli uprawiane w donicach na zewnątrz wynosimy także dopiero po minięciu wiosennych przymrozków.
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - Incarvillea delavayi
Fot. Cephas, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - uprawa
Uprawa inkarwillii Delavaya najlepiej udaje się na stanowisku słonecznym lub lekko zacienionym. Wymaga gleby przepuszczalnej, dość żyznej, próchniczej, zasobnej w wapń. Glebę zbitą i ciężką należy rozluźnić przez dodanie piasku lub kompostu. W okresie wegetacyjnym podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne, jednak zimą roślina jest wrażliwa na nadmiar wilgoci, który może doprowadzić do gnicia korzeni. W okresie wegetacyjnym do nawożenia gloksynii ogrodowej stosujemy nawóz do roślin kwitnących. Wiosną inkarwillę można podsypać kompostem.
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - zimowanie
Inkarwilla Delavaya jest dość odporna na mróz, ale w chłodniejszych regionach może wymagać okrycia na zimę (strefa mrozoodporności roślin 6). Aby roślina w dobrym stanie przetrwała do następnego sezonu, w okresie spoczynku trzeba chronić ją przed nadmiarem wilgoci w podłożu. Można to osiągnąć poprzez zastosowanie drenażu przed posadzeniem rośliny lub rozluźnieniu gleby za pomocą piasku.
Inkarwilla Delavaya, gloksynia ogrodowa - Incarvillea delavayi
Fot. Peganum, CC BY-SA 2.0, Wikimedia Commons
Innym sposobem na ochronę inkarwilli przed wilgocią jest sadzenie jej na podwyższonej rabacie, z której woda spływa lub w głębokiej donicy i przenoszenie na zimę do chłodnego pomieszczenia.
Można także wykopać z gruntu jej bulwiaste korzenie i przez zimę przechowywać je w chłodnym pomieszczeniu, przesypane warstwą torfu. Do gruntu bulwy wysadzamy wiosną. Karpę przed zimnem jak i nadmiarem wilgoci osłoni także stroisz z gałązek iglastych, liście lub kora ogrodowa. Nieco bardziej kłopotliwym rozwiązaniem będzie ustawienie na czas zimy nad rośliną specjalnego daszku, który osłoni ją przed opadami.
Inkarwilla Delavaya - rozmnażanie
Inkarwilla Delavaya w uprawie amatorskiej najczęściej rozmnażana jest poprzez wysiew nasion, zakupionych lub własnoręcznie zebranych z rośliny. W sprzedaży są także bulwy inkarwilli.
Nasiona gloksynii ogrodowej można wysiewać jesienią lub wiosną do pojemników z ziemią przepuszczalną (np. mieszanką torfu i piasku) oraz lekko wilgotną. Proces kiełkowania przyśpieszy stratyfikacja nasion. Do kiełkowania nasiona potrzebują światła, dlatego tylko delikatnie wciskamy je w ziemię lub przykrywamy cienką warstwą podłoża. Podłoże spryskujemy wodą a pojemniki ustawiamy w ciepłym i jasnym miejscu.
Gdy siewki będą miały po kilka liści, pikujemy rośliny do większych doniczek. Na miejsce stałe przenosimy je po pierwszych przymrozkach. Rośliny zakwitają w drugim roku po wysiewie nasion.
Przeczytaj również:
- Gloksynia doniczkowa, syningia. Pielęgnacja i uprawa w domu
- Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
- Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
- Byliny wieloletnie długo kwitnące - całe lato i jesienią
Opracowano na podstawie:
1. Katalog ozdobnych roślin ogrodowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2018, s. 237;
2. J. Scott-Macnab, Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 330;
3. L. Hattatt, 1000 roślin ogrodowych od A-Z, Wydawnictwo Parragon, UK 2008, s. 143.
