Kiła kapusty. Objawy i zwalczanie
Kiła kapusty jest najgroźniejszą chorobą roślin kapustnych w Polsce. Poraża większość roślin uprawnych i chwastów z rodziny krzyżowych. Sprawcą kiły kapusty jest grzyb Plasmodiophora brassicae, którego zarodniki przetrwalnikowe mogą żyć w glebie i ponownie infekować rośliny nawet przez 10 lat. Zobacz jak rozpoznać objawy kiły kapusty i w jaki sposób ochronić warzywa przed tą chorobą. Oto najlepsze sposoby na zwalczanie kiły kapusty oraz polecane opryski!
Kiła kapusty na korzeniach kalafiora
Fot. Rasbak, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Objawy kiły kapusty
Kiła kapusty atakuje wszystkie warzywa kapustne, takie jak: kapusta głowiasta, kapusta pekińska, brukselka i inne rodzaje kapust, kalafior, brokuł, kalarepa, a także brukiew i rzepę. Czasem choroba ta pojawia się także na rzepaku.
Objawami kiły kapusty są charakterystyczne wyrośla na korzeniach, czasami zrośnięte w jedną nieregularną bryłę. Początkowo pojawiają się drobne białawe lub żółtawe guzki, które stopniowo rozrastają się w nieregularne wyrośla, wewnątrz jasnożółte. Porażone korzenie kapusty mają ograniczoną zdolność przewodzenia wody i składników pokarmowych. Wskutek tego rośliny rozwijają się powoli i często więdną i nie zawiązują główek.
Przy silnym rozwoju kiły kapusty rośliny masowo zamierają. Po pewnym czasie wyrośla gniją, ciemnieją rozpadają się. Gnijąca tkanka nieprzyjemnie pachnie. Porażony system korzeniowy staje się głównym źródłem infekcji gleby na lata następne.
Kiła kapusty na korzeniach rzepaku
Fot. Leafhopper65, Domena Publiczna, Wikimedia Commons
Kiła kapusty często pojawia się już w czasie produkcji rozsady pod osłonami lub na rozsadniku, skąd przenoszona jest na pole. Rozwojowi kiły kapusty sprzyja zakwaszona gleba, wysoka wilgotność oraz temperatura 22-25°C. W temperaturze gleby poniżej 15°C infekcja korzeni przebiega bardzo powoli lub do niej nie dochodzi.
Test na obecność kiły kapusty
Przed wysianiem nasion kapusty, możemy wykonać prosty test, który pokaże czy w ziemi jest obecny grzyb wywołujący kiłę kapusty. W tym celu należy wysiać nasiona rzeżuchy, a następnie utrzymywać wysoką wilgotność podłoża oraz temperaturę 22-25°C. Jeżeli w ziemi występuje grzyb wywołujący kiłę, to siewki rzeżuchy zostaną bardzo szybko zaatakowane i pojawią się na nich objawy tej choroby kapusty.
Zwalczanie kiły kapusty
Kiła kapusty jest chorobą bardzo często atakującą warzywa kapustne. Już na etapie planowania uprawy powinniśmy zadbać o odpowiednie działania profilaktyczne, tak by zmniejszyć możliwość występowania kiły kapusty.
Trzeba pamiętać, aby:
- produkować rozsadę na podłożach i glebach wolnych od kiły kapusty (najlepiej stosować podłoża wysterylizowane lub przed wysiewem wykonać wyżej opisany test na obecność kiły kapusty w ziemi),
- stosować zmianowanie z 4 letnią przerwą w uprawie kapusty i innych roślin kapustowatych na tym samym stanowisku,
- jeśli na polu występuje kiła kapusty, nie należy uprawiać kapusty przez co najmniej 5 lat,
- nie należy uprawiać kapusty na glebach kwaśnych. Jeśli gleby pod uprawę kapusty są zbyt kwaśne, należy wykonać wapnowanie gleby, doprowadzając do optymalnego dla warzyw kapustnych odczynu pH od 6,5 do 7,5. Jako nawóz wapniowy polecany do stosowania w uprawach na działkach i w ogrodach w szczególności polecamy naturalnego pochodzenia dolomit,
W zwalczaniu kiły kapusty bardzo dobrze sprawdzają się preparaty pochodzenia naturalnego, które dodatkowo korzystnie wpływają na plon kapusty. Warto je stosować już na początku produkcji rozsady.
Jednym z takich preparatów jest ekologiczny stymulator wzrostu Agavit. Może być on stosowany jako zamiennik Zaprawy Nasiennej T do moczenia korzeni rozsady. Przed posadzeniem sadzonki kapusty moczymy w 100% Agawicie, a następnie opryskujemy je 2 lub 3 razy co 7-10 dni 10% roztworem Agavitu (1 litr należy rozcieńczyć w 9 litrach wody).
W zwalczaniu kiły kapusty dobrze sprawdza się także Oprysk ze skrzypu polnego ProBio Ogród - 50 ml preparatu rozpuszczamy w 10 litrach wody. Gotowym roztworem podlewamy rozsadę kapusty co 10 dni.
Jeśli kiła kapusty pojawiła się na naszym polu porażone korzenie roślin natychmiast należy usuwać, tak by nie doszło do ich rozkładu i by nie doprowadzić do zainfekowania gleby. Na zakażonym polu nie uprawiamy kapusty przez co najmniej następnych 5 lat.
mgr inż. Joanna Białowąs
Opracowano na podstawie:
1) A. i S. Bruns, Ogród naturalny - ilustrowany poradnik, Wydawnictwo KOS, Katowice 2009, s. 72
2) Marta Gajewska, Ekologiczna uprawa warzyw kapustnych - podstawowe zasady, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu, Radom 2018, s. 11, 18, 35, 36, 42
Przeczytaj również:
- Warzywa kapustne - rodzaje, gatunki, przykłady. Lista polecanych odmian
- Szkodniki kapusty i ich zwalczanie
- Motyl bielinek kapustnik. Jak zwalczać gąsienice na kapuście?
- Kiszenie kapusty domowym sposobem. Jak zakisić kapustę w słoikach?
