Kaskady wodne w ogrodzie

Kaskady wodne to doskonały sposób aby wodę w ogrodowym oczku wodnym wprawić w ruch. Wypoczynek w takim miejscu może być bardzo relaksujący, szczególnie dla osób lubiących szum wody. Zobacz jak zrobić kaskadę wodną w ogrodzie oraz jak zbudować wodospad lub wodogrzmot nad oczkiem wodnym i jakiej pompy użyć do zasilania takiej konstrukcji.

Kaskady wodne - kaskadowy strumyk i niewielki wodospad nad oczkiem wodnyn

Jak zbydować kaskadowy strumyk

Jeżeli z oczkiem wodnym sąsiaduje naturalny lub specjalnie utworzony pagórek, możemy wykonać kaskadowy strumyk, który ze wzniesienia będzie spływał do stawu poprzez kilka wodospadów. Do wykonania takiej kaskady wodnej potrzebna nam będzie elastyczna folia do oczek wodnych (może być taka sama wykładzina, jakiej użyliśmy przy budowie oczka wodnego), podściółka z maty poliestrowej pod wykładzinę, odłamki skalne do zamaskowania brzegów strumyka i utworzenia krawędzi wodospadów (nie może być to skała wapienna, gdyż woda szybko ją wymyje), a także małe kamienie i otoczaki, które rozłożymy na dnie strumyka. Konstrukcje większych rozmiarów mogą wymagać wzmocnienia zaprawą murarską.

Wodę z oczka wodnego na szczyt strumienia będzie doprowadzać elastyczna rura. W przypadku konstrukcji kaskady wodnej małych rozmiarów wystarczy gumowy wąż. Oczywiście konieczne będzie także użycie specjalnej pompy do oczek wodnych, która będzie przepompowywać wodę z oczka wodnego na szczyt strumyka. Dla większości konstrukcji o małych rozmiarach właściwa będzie pompa głębinowa, którą umieścimy na dnie oczka wodnego.

Kaskada wodna w ogrodzie - przykłady często popełnianych błędów

Rozpoczynając budowę kaskady wodnej, należy najpierw odpowiednio ukształtować nasyp przylegający do zbiornika wodnego. W nasypie drążymy koryto strumienia i tworzymy stopnie, ukosy i kaskady. Wskazane jest aby woda nie spływała cały czas w dół po skosie, a raczej zbierała się w niewielkich zagłębieniach na każdym ze stopni kaskady. Będzie to wyglądało bardziej naturalnie i łatwiej będzie nam zamaskować wykładzinę. Poza tym woda będzie pozostawała na poszczególnych stopniach kaskady, nawet gdy zatrzymamy pompę.

Dno koryta wygrabiamy, usuwamy wystające kamienie, resztki roślin i korzeni. Następnie rozkładamy podściółkę (np. z maty poliestrowej) a na nią kładziemy folię. Pamiętajmy aby folia wystawała nieco poza brzegi strumyka. Jeżeli wykorzystujemy kilka oddzielnych kawałków folii, układamy je tak, aby kawałki folii położone wyżej zachodziły na fragmenty położone niżej.

Obok strumyka wykopujemy kanał, którym będzie biegła rura podłączona do pompy, doprowadzająca wodę z oczka wodnego na szczyt strumyka. Jeżeli rura, w celu jej ukrycia, będzie zanurzona w zbiorniku utworzonym na szczycie strumyka, konieczne jest zastosowanie zaworu zwrotnego (szczegóły tej konstrukcji przedstawia poniższy schemat). Górny koniec rury może być też umieszczony ponad powierzchnią wody. Ukryjemy go wtedy pod wystającym fragmentem skały.

Kaskada wodna - obieg wody w konstrukcji kaskadowego strumyka

W ostatnim etapie budowy kaskady wodnej przechodzimy do obłożenia brzegów strumienia i krawędzi wodospadów fragmentami skał i kamieniami. Po zewnętrznej stronie kamienie podsypujemy ziemią, aby konstrukcja była stabilna. Po uruchomieniu przepływu wody, przekonamy się czy brzegi strumienia utworzyliśmy w odpowiedni sposób. Jeżeli woda będzie się rozlewać i uciekać bokami lub też spływać w niewłaściwym tempie, konieczne może się stać skorygowanie wykonanej konstrukcji.

Jeżeli zdecydowaliśmy się na pompę głębinową, umieszczamy ją w najniżej położonym punkcie oczka wodnego. Najlepiej na kamiennej podstawce, aby nie wciągała zanieczyszczeń i mułu z dna oczka. Jest to szczególnie ważne w przypadku pomp do wody czystej. Można jednak nabyć również pompę do wody brudnej, która bez przeszkód może stać bezpośrednio na dnie naszego jeziorka.

Pompy do brudnej wody Gardena
Pompy do brudnej wody mają wiele zastosowań. Okażą się pomocne, gdy trzeba wypompować wodę z zalanej piwnicy, opróżnić ogrodowe oczko wodne lub basen, czy też uruchomić instalację nawadniającą ogród ze zbiornika na deszczówkę. Zobacz jakie są rodzaje pomp do brudnej wody, kiedy jeszcze takie pompy mogą okazać się przydatne oraz które są najlepsze! Więcej...

Projektując oczko wodne i kaskadę, nie zapomnijmy również o konieczności doprowadzenia kabla zasilającego pompę. Wskazane jest aby kable były dodatkowo osłonięte i wyposażone w urządzenia do zbierania prądu szczątkowego. Warto przygotować szczelną skrzynkę z gniazdkami elektrycznymi, do których będą podłączane pompy i inne urządzenia montowane w oczku. Obwód zasilający urządzenia do oczka powinien być zabezpieczony wyłącznikiem nadmiarowo-prądowym oraz różnicowoprądowym zapewniającym bezpieczeństwo użytkowania urządzeń zasilanych napięciem 230 V.

Gdy wszystko działa poprawnie, pagórek, po którym spływa woda obsadzamy roślinami.

Kaskady ogrodowe - czasem aby mieć kaskadę nie potrzebne jest nawet oczko wodne

Wodospady i wodogrzmoty

Innym efektownym elementem sąsiadującym z oczkiem wodnym może być wodospad lub wodogrzmot. W tym przypadku obieg wody będzie się odbywał podobnie jak w przypadku wcześniej omówionych konstrukcji. Woda nie spływa jednak strumieniem przez kilka kaskad wodnych. Jej ujście znajduje się nad górnym końcem płaskiej skały, umieszczonej pionowo nad brzegiem oczka. Woda wypływająca na górze skały opada w dół tworząc wodospad. Taka konstrukcja, ze względu na ciężar skały, a także strome nachylenie zbocza, musi być odpowiednio wzmocniona, np. zaprawą murarską. Umacniamy nie tylko sam nasyp i spoczywające na nim skały, ale również brzeg oczka, nie zapominając przy tym aby elementy wzmocnień były ukryte i nie zakłócały naturalnego wyglądu konstrukcji.

Możemy także stworzyć wodogrzmot. W tym celu na dnie oczka, w miejscu gdzie wpada do niego woda spływająca z pionowej skały, umieszczamy odpowiednio wyprofilowany głaz. Powierzchnia głazu musi wystawać ponad powierzchnię wody w zbiorniku. Dzięki temu woda będzie najpierw efektownie uderzać i rozpryskiwać się na głazie, a dopiero potem spływać do oczka. Ze względu na rozmiary i ciężar użytego tutaj głazu, może się okazać, iż brzegi oczka wyłożonego folią nie będą odpowiednio wytrzymałe. Jeżeli zatem chcemy zbudować wodogrzmot, konstrukcja samego zbiornika wodnego musi być bardzo solidna. Może to być np. betonowa niecka (rys. poniżej).

Kaskady wodne - obieg wody w konstrukcji wodogrzmotu

Pompy do kaskad wodnych

Zakup odpowiedniej pompy do kaskady wodnej jest bardzo ważnym elementem, gdyż od parametrów pompy w dużej mierze zależy powodzenie całego przedsięwzięcia. W zależności od naszych potrzeb i wyliczonej wymaganej wydajności pompy, jej zakup może być wydatkiem od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych. Zatem nie możemy sobie pozwolić na dokonanie chybionego wyboru.

Do zasilania kaskad wodnych oraz strumieni służą specjalnie do tego przystosowane pompy o dużej wydajności. Wydajność dobiera się stosownie do następujących parametrów:

• maksymalna szerokość strumienia lub wodospadu,
• różnica poziomu lustra wody stawu do poziomu wypływu strumienia lub wodospadu,
• liczba innych przyłączy (np. fontanny), jeżeli są zasilane z tej samej pompy.

Potrzebną wydajność można oszacować korzystając ze wzorów lub odczytując ją z tabel jakie znajdziemy w katalogach ze sprzętem do oczek wodnych. W przybliżeniu można przyjąć, że na 1 cm szerokości strumienia (kaskady) potrzebna jest pompa o wydajności maksymalnej 100 l/godz. Pompa do strumienia o szerokości 30 cm powinna więc mieć wydajność maksymalną nie mniejszą niż 3000 l/godz. Wymagana wysokość podnoszenia pompy zależy od wysokości strumienia (kaskady) oraz średnicy i długości węża doprowadzającego do niego wodę. Im wąż jest dłuższy i węższy, tym wysokość podnoszenia powinna być wyższa. Przykładowo, do kaskady wysokości 4 m zasilanej wężem długości 10 m i średnicy 25 mm pompa powinna mieć wysokość podnoszenia nie mniejszą niż 6 m.

Przeczytaj również:

Jak zrobić strumyk w ogrodzie
Przy aranżacji ogrodu na zróżnicowanym, pochyłym terenie warto szukać rozwiązań nietypowych i nieoczywistych, pozwalających uzyskać dodatkowy efekt zaskoczenia, jak również umożliwiających uzyskanie przestrzeni jedynej w swoim rodzaju. Jednym z nich jest strumyk w ogrodzie. Więcej...

Fontanny ogrodowe z kamienia
Fontanny ogrodowe z kamienia wyglądają bardzo naturalnie i pozwalają wodę w ogrodowej sadzawce wprowadzić w ruch. Kamień, jako materiał naturalny, dobrze wkomponuje się niemal w każde oczko wodne czy inny fragment ogrodu, w którym chcemy mieć pluskającą wodę, a przy tym jest bardzo trwały. Niewielkie fontanny ogrodowe z kamienia, połączone z miniaturowym oczkiem wodnym, zmieszczą się nawet na tarasie czy balkonie. Więcej...

Budowa oczka wodnego z folii - krok po kroku
Budowa oczka wodnego z folii to najpopularniejszy sposób na samodzielne wykonanie zbiornika wodnego we własnym ogrodzie. Aby oczko wodne wyglądało estetycznie, a folia uszczelniająca dno spełniała swoją funkcję przez wiele lat, wszystkie prace należy wykonać bardzo starannie i w odpowiedni sposób. Zobacz jak zbudować oczko wodne z folii krok po kroku wg naszej prostej instrukcji. Więcej...

Opracowano na podstawie: C. Brickell, Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 252 - 254; M. Czyński, Ogrodowe wodogrzmoty, Ogrody, nr 4/2003, s. 68 - 69; J. Winiarski, Kaskada wodna na działce, Działkowiec, nr 4/1996, s. 28; A. Grunwald, P. Syga, Pompy do oczek wodnych.