Jemioła pospolita - świąteczna ozdoba

Jemioła pospolita (Viscum album) to roślina półpasożytnicza, porastająca drzewa - żywicieli. Jako roślina magiczna i lecznicza była ważnym elementem dawnych wierzeń i obyczajów, a do dziś w okresie Świąt Bożego Narodzenia wiesza się ją na szczęście. Jakie jeszcze są zastsowania jemioły? Poznaj wszystkie sekrety jemioły pospolitej i zobacz jak ją wykorzystać w gospodarstwie domowym.

Jemioła pospolita jest półpasożytem, porastającym korony dużych drzew

Jemioła pospolita, w odróżnieniu od innych roślin, nie korzeni się bezpośrednio w glebie, a potrzebną jej wodę i minerały pobiera z rośliny, będącej jej żywicielem. Zagnieżdża się na drzewach, głównie topolach, lipach, brzozach i sosnach. Jej potrzeby są niewielkie, dlatego zazwyczaj nie wyrządza dużych szkód roślinie - gospodarzowi. Tym bardziej, że zasiedla zazwyczaj drzewa co najmniej 20-letnie, a zatem już duże i silne. Może im doskwierać i wyraźnie osłabiać jedynie, gdy występuje bardzo licznie.

Jemioła pospolita jest rośliną o charakterystycznym kulistym pokroju, wytwarzającą zielone pędy i zimozielone, skórzaste liście. Jej kuliste kłęby można zauważyć wśród gałęzi drzew jesienią i zimą, gdy drzewa są pozbawione liści. Późną jesienią dojrzewają białe owoce jemioły, stanowiące doskonałe pożywienie dla ptaków, głównie jemiołuszek i drozdów. Ptaki wyjadające owoce przyczyniają się do rozprzestrzeniania się nasion, a lepki miąższ zawarty w owocach, umożliwia nasionom przyklejanie się do gałęzi drzew. Kwitnienie jemioły przypada również na dość nietypowy okres - od lutego do kwietnia, gdy cała otaczająca przyroda jest pogrążona w zimowym śnie.

Białe owoce jemioły pojawiają się od późną jesienią, stanowiąc przysmak dla ptaków

Ten niezwykły cykl życiowy jemioły i fakt występowania wyłącznie wysoko nad ziemią, na innych roślinach, sprawiły, że w dawnych wierzeniach przypisywano jej magiczne moce. Jest zresztą w tych wierzeniach nieco prawdy, bo zawarta w owocach jemioły wiscyna, choć trująca dla ludzi przy spożyciu na surowo (powoduje wymioty i biegunkę), po przetworzeniu jest wykorzystywana w produkcji leków i kosmetyków.

Jemioła, powieszona w okresie Bożego Narodzenia nad wejściem do domu lub nad stołem wigilijnym, ma przynosić szczęście, zgodę i miłość

Obecnie roślinę tę wykorzystuje się głównie jako dekorację świąteczną na Boże Narodzenie, wieszając ją nad wejściem do domów. Zwyczaj ten pochodzi z krajów nordyckich, a zawieszona jemioła ma gwarantować domownikom szczęście, odpędzając uroki i demony. Można ją też zawieszać nad wigilijnym stołem, nad kominkiem lub w kuchni. Warto jednak pamiętać, iż według tradycji, wigilijny pęk jemioły należy przetrzymywać przez cały rok, gdyż inaczej jego dobroczynna moc zniknie. Jako roślinę wykorzystywaną na ozdoby bożonarodzeniowe, jemiołę predysponuje fakt, że jej gałązki i liście po ścięciu bardzo długo zachowują świeżość.

Warto też wspomnieć, że jemioła pospolita jest symbolem zakochanych. Dawniej w purytańskiej Anglii pod wiszącą u stropu w czasie Bożego Narodzenia jemiołą można było bezkarnie pocałować każdą kobietę. Zwyczaj ten, przeniesiony do Polski, stanowi, że przypadkowa rozmowa lub pocałunek pary młodych ludzi pod jemiołą jest zwiastunem ich małżeństwa.

Przeczytaj również:

Kwiaty na Boże Narodzenie
Za oknem nie ma już zieleni ani kolorowych kwiatów, a wszędzie króluje szarość lub biel śniegu. Jednak nawet w tym dość smutnym czasie uśpienia przyrody, możemy cieszyć się jej kolorami w naszych mieszkaniach, jakie wprowadzą kwiaty na Boże Narodzenie. Wtedy bowiem zakwitają rośliny dnia krótkiego, a część z nich to główni bohaterowie bożonarodzeniowych dekoracji. Niektóre z nich mogą okazać się doskonałym świątecznym prezentem. Więcej...

Dekoracje świąteczne z poinsecji - gwiazd betlejemskich
Poinsecja, czyli inaczej gwiazda betlejemska stała się już symboliczną rośliną Świąt Bożego Narodzenia i dziś trudno sobie wyobrazić wigilijny stół bez kwiatów poinsecji - gwiazdy betlejemskiej. Ciekawe inspiracje jak wykonywać dekoracje świąteczne z gwiazd betlejemskich można było znaleźć na wystawie bożonarodzeniowej, na której swoje pomysły pokazali polscy floryści. Więcej...

Choinka cięta czy w doniczce
Święta Bożego Narodzenia niebawem, dlatego warto już teraz zastanowić się nad kupnem choinki, która zagości w naszym domu. Jak co roku powraca dylemat jakie drzewko wybrać. Lepsza będzie choinka cięta czy w doniczce? Jakie są wady i zalety jednej i drugiej. Czym się kierować podczas zakupu choinki, aby drzewko zdobiło nasze mieszkanie jak najdłużej? Więcej...

Opracowano na podstawie: Jemioła na szczęście, Mój Piękny Ogród, Nr 12/2012, s. 9; E. Zaraś Januszkiewicz, Pod jemiołą, Działkowiec, Nr 12/2012, s. 9; U. Janicka-Krzywda, Bez grzechu pod wiecznie zieloną jemiołą, Kwiaty, Nr 4/1997, s 13. Fot. sxc.hu oraz fotolia.com