BHP w ogrodzie, czyli jak bezpiecznie wykonywać prace ogrodnicze

Rozpoczynając prace w ogrodzie, zwykle koncentrujemy się na szeregu zadań, jakie mamy do wykonania. Niestety bardzo rzadko przy tej okazji pamiętamy o własnym bezpieczeństwie. Większość czynności wykonujemy, nie myśląc o tym, że może nam coś zagrozić, a wypadków w ogrodnictwie jest naprawdę dużo. Poznaj zasady BHP w ogrodzie i dowiedz się jak poprawić bezpieczeństwo podczas wykonywania prac ogrodniczych.

BHP w ogrodzie - o przypadkowo pozostawione narzędzia łatwo się potknąć, dlatego zawsze odkładaj narzędzia w wyznaczonym miejscu

Poniżej znajdzie się kilka zasad bezpiecznej pracy w ogrodzie, jeśli chociaż o części uda nam się pamiętać, to na pewno będzie to z korzyścią dla nas i naszego otoczenia. Nie ma tu zbyt wielu uwag dotyczących bezpiecznego użytkowania nawozów i środków ochrony roślin, gdyż są one zawarte w każdej instrukcji, dołączonej do takiego środka oraz opisane na innych stronach naszego Poradnika. Większość zasad dotyczy raczej tematów, o których na co dzień nie myślimy lub ich nie zauważamy, tymczasem warto je zapamiętać jako nasze własne zasady BHP w ogrodzie.

BHP w ogrodzie podczas cięcia roślin

Zagrożenia:

• uszkodzenie oka przez gałęzie, spadające wióry i inne zanieczyszczenia powstałe podczas cięcia
• uszkodzenie skóry głowy przez wystające lub spadające gałęzie
• skaleczenia narzędziami

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• okulary ochronne, plastikowe gogle (niedrogie, do kupienia w każdym sklepie ogrodniczym lub markecie)
• ochrona głowy, przez grubszą czapkę, a jeśli prac wykonujemy dużo, wskazany jest nawet kask (w ostateczności lepszy rowerowy niż żaden)
• cięcie przeprowadzamy w grubych rękawicach, sprawnymi, naoliwionymi i dobrze naostrzonymi narzędziami (sekatory lub piły)

Środki ochrony roślin - zasady stosowania, przechowywanie
Wiosną wiele osób uzupełnia braki oraz kupuje nowe produkty przeznaczone do chemicznej ochrony roślin przed szkodnikami oraz organizmami chorobotwórczymi. Jednak podczas zakupów należy przestrzegać kilku prostych zasad, by nie paść ofiarą oszustwa lub by nie wydawać pieniędzy na specyfik, który będzie nieprzydatny przy ochronie roślin w naszym ogrodzie. Więcej...

BHP podczas używania drabiny w ogrodzie

Zagrożenia:

• upadek z drabiny
• przewrócenie się drabiny
• pęknięcie szczebla

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• drabinę zawsze ustawiamy tak, aby była stabilna, pewnie opierała się na podłożu i ewentualnej powierzchni pionowej. Montujemy ją zgodnie z instrukcją i dodatkowo sprawdzamy wszystkie połączenia
• sprawdzamy również, czy stopnie nie są poluzowane, a w drabinach drewnianych nie spróchniały. Ponadto zwróćmy uwagę, czy nie wylała się na nie żadna śliska substancja np. olej
• prowadząc prace na wysokości np. na dachu, należy zabezpieczyć się odpowiednimi linami lub uprzężą

BHP podczas prac w ziemi ogrodowej

Zagrożenia:

• uszkodzenie skóry przez zahaczenie o wystające z ziemi ostre przedmioty, jak kamienie lub korzenie
• możliwość wniknięcia przez uszkodzoną skórę patogenów chorobotwórczych różnego pochodzenia (np. toksoplazmoza, osoby nie szczepione narażone są nadal na tężca)
• alergie, zapalenia spojówek powodowane potarciem brudną dłonią okolic wrażliwych (oczu, ust)

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• używajmy rękawiczek. Najlepiej ogrodniczych, materiałowo-gumowych lub gospodarskich, z grubej gumy. Nie nadają się do tego celu rękawiczki cienkie, tzw. chirurgiczne, bo bardzo łatwo ulegają uszkodzeniu
• bawełniana opaska lub chustka na czole, wchłonie pot i zapobiegnie konieczności przecierania oczu oraz czoła podczas pracy
• po zakończeniu prac, koniecznie należy pamiętać o dokładnym umyciu rąk
• osoby nie szczepione przeciw tężcowi, o ile nie ma przeciwwskazań, powinny pomyśleć o tym zabiegu

BHP podczas używania w ogrodzie narzędzi mechanicznych

Zagrożenia:

• uszkodzenie ciała związane z zahaczeniem o wystający z ziemi metalowy szpadel, uderzenie trzonkiem źle ustawionych grabi, uraz spowodowany zębami wideł
• urazy ciała przez elementy uszkodzonych narzędzi (złamanych trzonków, poluzowanych metali, siekier)

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• po skończonej pracy, odstawiamy narzędzia na swoje miejsce (inaczej możemy zapomnieć, gdzie je zostawiliśmy, a inni mogą o tym w ogóle nie wiedzieć i nieświadomie na nie nadepnąć lub się przez nie przewrócić)
• sprawdźmy narzędzia przed użyciem (mocowanie wszystkich elementów, ewentualnych pęknięcia drewnianych części). W razie potrzeby należy je naoliwić

BHP podczas używania w ogrodzie narzędzi elektrycznych

Zagrożenia:

• wciągnięcie ciała (np. palca) w elementy tnące
• porażenie prądem
• uszkodzenie ciała przez poluzowane części, które mogą odpadać w trakcie pracy

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• do pracy w ogrodzie warto nosić odzież bez wystających elementów (zbyt luźne rękawy, odstające nogawki spodni i kieszenie, sznurowadła, wiszące paski, troczki i inne), łatwo mogą się o coś zahaczyć lub zostać wciągnięte do wnętrza pracującej maszyny. To samo dotyczy również długich, niezwiązanych niczym włosów. Uważajmy też na noszoną biżuterię. Wszelkie pierścionki, kolczyki czy łańcuszki, łatwo się zahaczają i mogą np. spowodować zwichnięcie palca lub naderwanie ucha
• jeśli sprzęt jest podłączony do gniazdka kablem elektrycznym, sprawdźmy, czy kabel nie został gdzieś uszkodzony. Pracując kosiarką elektryczną, należy bardzo uważać, aby nie przeciąć kabla razem z trawą
• przed pracą sprawdźmy umocowanie różnych części ruchomych (dokręcanie, oliwienie)
• na narzędziach elektrycznych, wszystkie czynności naprawcze, czyszczące lub konserwujące, wykonujemy tylko wtedy, kiedy urządzenie NIE JEST PODŁĄCZONE DO PRĄDU!!!
• jeśli sprzętu elektrycznego używamy podczas wilgotnej pogody lub podczas wystąpienia rosy, sprawdźmy w instrukcji, czy i na jakich warunkach możemy to zrobić

BHP podczas prac przy roślinach ogrodowych

Zagrożenia:

• alergie, zatrucia wewnętrzne lub uszkodzenia skóry substancjami toksycznymi, wydzielanymi przez daną roślinę (dotknięcie ust lub oczu po kontakcie z sokiem lub inną częścią trującej rośliny)
• astma oskrzelowa, wywołana zapyleniem

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• rozpoznajmy trujące rośliny ogrodowe, a prace przy nich np. dzielenie korzeni czy obrywanie liści, zawsze wykonywać w rękawiczkach. Warto też zabezpieczyć skórę i oczy (z rośliny może trysnąć trujący sok, np. podczas złamania pędu)
• unikajmy gatunków trujących, jeśli w ogrodzie bawi się dziecko lub przebywają zwierzęta
• przy wykonywaniu prac związanych z pyleniem (np. usuwanie jaskółczego ziela), zakładajmy na twarz maseczkę

BHP w ogrodzie, a warunki pogodowe

Zagrożenia:

• poparzenia i udary słoneczne
• przeziębienia
• upadek z drabiny lub innego podwyższenia (np. dachu) podczas wiatru lub deszczu

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• ubiór dostosujmy do pogody
• podczas pielenia lub koszenia w słoneczne dni, okryjmy głowę (np. słomianym kapeluszem, chustką, czapką) oraz ciało (np. podkoszulką z długim rękawem)
• unikajmy prac na wysokości podczas wilgotnej i wietrznej pogody lub wykonujmy je z inną osobą

Inne zasady BHP w ogrodzie

Zagrożenia:

• zaprószenie ognia (spalanie resztek, palenie papierosów, grill)
• uszkodzenia głowy podczas schylania
• szereg poważnych zagrożeń zdrowia związanych z niewłaściwym użytkowaniem środków chemicznych i nawozów (zatrucia pokarmowe, astma, oparzenia, uszkodzenia oczu, skóry i wiele innych zagrożeń, nawet śmiertelnych) oraz zagrożenia dla środowiska (skażenie wody, zatrucia pszczół, zwierząt domowych)
• zagrożenie życia i zdrowia przez wpadnięcie do kanalizacji, studni lub zbiornika wodnego
• uszkodzenia ciała z powodu upadków

Zalecane zasady BHP w ogrodzie:

• podczas palenia ognia należy zadbać o wszystkie środki ostrożności, włącznie z dostępem do wody. Niedopałki papierosów wyrzucajmy tylko w wyznaczone do tego celu miejsca
• kiedy się po coś schylamy, upewnijmy się, że nie zahaczymy o nic głową, ani przy schylaniu ani przy podnoszeniu się
• wszelkie środki chemiczne użytkujmy zgodnie z instrukcją, bezwzględne zabezpieczmy je przed zwierzętami i osobami postronnymi w tym dziećmi, stosujmy rękawice i masek ochronne. Również zaprawianie nasion i cebul wykonujmy ściśle wg. zaleceń producenta preparat
• pamiętajmy, aby nie przelewać pozostałości po preparatach do pustych butelek po napojach (ktoś może się tragicznie pomylić, nie wyłączając nas samych) chyba że usuniemy etykiety, pojemniki zastępcze solidnie opiszemy, a preparat który w nim umieścimy nie uszkodzi opakowania (np. nie rozpuści plastiku) -wszystkie otwory w ziemi (np. kanalizacyjne) solidnie zabezpieczmy, tak, aby nie było zagrożenia poluzowania lub przesunięcia się klapy. Zabezpieczmy też brzegi stawów czy sadzawek (obsunięcia ziemi, śliski brzeg)
• z powierzchni chodników i tarasów usuwajmy mech i liście. Mogą one powodować upadek i tym samym uszkodzenia ciała (np. złamań)
• w kalosze, zabezpieczające stopy podczas różnych prac i niesprzyjającej pogody, zaopatrzyć powinien się każdy ogrodnik

Nawet przestrzegając powyższych zasad BHP w ogrodzie, starajmy się zadbać o to, aby w czasie wykonywania prac o większym ryzyku np. cięcie gałęzi z drabiny, była obecna druga osoba, która zapewni nam pierwszą pomoc w razie wypadku.

Oczywiście jeśli w naszym ogrodzie bawią się dzieci, należy bezwzględnie sprawdzić, czy nic im nie zagraża. Milusińscy maja niebywałą wyobraźnię, dlatego musimy postarać się przewidzieć, co mogą próbować zrobić. Należy wtedy usunąć z pola zasięgu wszystkie narzędzia ogrodnicze, bezwzględnie zabezpieczyć środki ochrony i nawozy, sprawdzić szczelność ewentualnych studzienek kanalizacyjnych, zabezpieczyć możliwość dostania się pociech do źródeł prądu lub wody (stawy, oczka wodne), uniemożliwić dostanie się do sprzętów i maszyn mechanicznych lub elektrycznych. I oczywiście w miarę możliwości przebywać podczas zabawy w ogrodzie razem z dzieckiem.

Ogrodowy plac zabaw dla dzieci - jak urządzić i wyposażyć
Ogród to dla dzieci doskonałe miejsce aby się wybiegać i wyskakać lub nawet wspinać po drzewach. Efektem takiej zabawy mogą jednak być połamane krzewy, podeptane grządki i zniszczone rabaty kwiatowe. Jak zatem urządzić i wyposażyć ogrodowy plac zabaw aby dzieci czuły się na nim dobrze, a dorośli nie musieli się obawiać strat w roślinnej kolekcji? Więcej...

Kiedy postaramy zapewnić sobie i bliskim bezpieczeństwo, przestrzegając podstawowych zasad BHP w ogrodzie, nasz wypoczynek w otoczeniu zieleni, będzie o wiele przyjemniejszy.

Katarzyna Józefowicz

Przeczytaj również:

Utylizacja opakowań po środkach ochrony roślin
Utylizacja opakowań po zużytych środkach ochrony roślin sprawia wielu ogrodnikom nieco kłopotu. Zobacz co robić z opakowaniami po środkach ochrony roślin, gdzie oddawać puste opakowania, gdzie są punkty odbioru opakowań po opryskach i czy ktoś ma prawo za odbiór opakowań pobierać od nas opłaty. Więcej...