Hoja, woskownica - odmiany, uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie

Hoja to efektowna, pięknie kwitnąca roślina doniczkowa, która odpowiednio pielęgnowana będzie cieszyć oko przez wiele lat. Dużo światła, przepuszczalne podłoże oraz zapewnienie spoczynku zimowego to klucz do obfitego kwitnienia tego dekoracyjnego pnącza. Poznaj sekrety pielęgnacji hoi w doniczce oraz ciekawe gatunki i odmiany hoi, polecane do uprawy domowej.

Hoja różowa - Hoya carnosa
Fot. depositphotos

Jak wygląda hoja?

Hoja (Hoya), nazywana także woskownicą, to rodzaj pnącza należącego do rodziny tojeściowatych (Asclepiadaceae) pochodzącego z Australii i Azji. Rodzaj Hoya obejmuje ponad 200 gatunków roślin płożących oraz pnących o powietrznych korzeniach i silnych pędach. Skórzaste liście hoi mogą mieć kształt od sercowatych po owalne i kolor jednolity lub ozdobiony plamkami lub marginesem w odcieniach różu lub bieli. Choć to atrakcyjne pnącze doniczkowe odznacza się dekoracyjnymi liśćmi i ładnym pokrojem, ale najlepiej prezentuje się w okresie kwitnienia.

Kiedy kwitnie hoja?

Hoja może kwitnąć od maja do października. Gwiazdkowate kwiaty hoi są zebrane w gęste, zwisające, płaskie grona. Drobne, mięsiste, woskowe kwiaty najczęściej są białe, kremowe lub różowe. W zależności od odmiany, kwiaty hoi mogą nie tylko ładnie wyglądać, ale także pięknie pachnieć. Kiedy roślina zacznie wypuszczać pąki kwiatowe, nie należy jej przestawiać, bo zacznie je gubić i nie zakwitnie.

Zapamiętaj!
Hoja kwitnie zawsze na pędach zwisających, dlatego roślinom prowadzonym przy podporach należy zostawiać kilka pędów swobodnych.

Dlaczego hoja nie kwitnie?

Twoja hoja nie chce zakwitnąć lub gubi pąki kwiatowe, zanim te się rozwiną? Brak kwitnienia hoi jest spowodowany zazwyczaj:

• nadmiernym podlewaniem i zbyt mokrą ziemią (pozwól aby pomiędzy kolejnymi podlewaniami ziemi przeschła);
• niewystarczającą ilością światła (hoja wymaga jasnych stanowisk z rozproszonym światłem);
• zbyt wysoką temperaturą w okresie spoczynku (zimę hoja powinan spędzić w chłodnym pomieszczeniu o temp. 12-15°C);
• przenawożeniem azotem (do nawożenia hoi powinno się wybierać nawozy do roślin kwitnących, bogate w potas i fosfor, z mniejszą zawartością azotu);
• przestawianiem rośliny w inne miejsce (jeśli roślina ma już pąki kwiatowe, przestawiona może je stracić i nie zakwitnie).

Hoi, która zaczyna kwitnąć, nie wolno przestawiać w inne miejsce
Fot. pixabay

Czy hoja jest trująca?

Hoja jest trująca dla ludzi oraz zwierząt domowych, w tym dla kota i psa. Jej liście i pędy zawierają mleczny sok o toksycznych właściwościach, dlatego prace pielęgnacyjne przy hoi należy przeprowadzać w rękawiczkach. Sok powoduje podrażnienia skóry oraz błon śluzowych, a w przypadku spożycia - także mdłości i wymioty. Dlatego roślinę warto trzymać w miejscu niedostępnym dla małych dzieci i zwierząt domowych.

• Trujące rośliny doniczkowe. Czy masz je w domu?
• Rośliny doniczkowe trujące dla kota. Tych kwiatów lepiej unikać!
• Jakich kwiatów nie trzymać w domu? Szkodliwe rośliny doniczkowe

Hoja - gatunki i odmiany

Istnieje wiele gatunków hoi, a te najpopularniejsze w uprawie doniczkowej doczekały się też ciekawych odmian hodowlanych. Poniżej opisujemy najciekawsze z nich, polecane do uprawy domowej.

Hoja różowa

Hoja różowa (Hoja carnosa) - ten pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej gatunek tworzy długie, drewniejące pędy, które są porośnięte przez grube, skórzaste liście. Liście hoi różowej mogą być jednolicie zielone lub pokryte srebrzystymi plamkami. Jasnoróżowe lub białe kwiaty, zebrane w płaskie baldachy, mają w środku czerwoną plamkę i rozwijają się na krótkopędach.

Hoja różowa - Hoya carnosa
Fot. depositphotos

Polecane odmiany hoi różowej to:

• Hoja różowa 'Compacta' - ma gęsty pokrój i karbowane, poskręcane liście;
• Hoja różowa 'Krimson Queen' - błyszczące, ciemnozielono liście mają nieregularny, kremowy margines, młode liście mogą być całkowicie kremowe a przy dużej ilości światła zmieniają barwę na jasnoróżową;
• Hoja różowa 'Tricolor' - jej liście mogą być kremowe lub różowe z zielonym marginesem;
• Hoja różowa 'Veriegata' - ma liście z kremowym marginesem.

Hoya callistophylla

Hoya callistophylla pochodzi z Borneo i odznacza się dużymi liśćmi o wyraźnym, ciemnym unerwieniu, jej kwiaty są kremoworóżowe. W sprzedaży można spotkać odmianę hoya callistophylla 'Sabah' której liście są intensywnie zielone z ciemnym, kontrastowym unerwieniem.

Hoja - Hoya callistophylla
Fot. depositphotos

Hoja piękna

Hoja piękna (Hoya bella) - ma krótsze i bardziej sztywne pędy oraz jajowate liście. Kwiatostany hoi pięknej składają się z mniejszej liczby ale za to większych kwiatów niż w przypadku hoi różowej.

Hoja piękna - Hoya bella
Fot. HQ, CC BY-SA 2.0, Wikimedia Commons

Hoja sercowata

Hoja sercowata (Hoya kerrii) swoją nazwę zawdzięcza serduszkowatym liściom. Roślina wolno rośnie i rzadko kwitnie, ale jej zielone liście w kształcie serc stanowią wystarczającą ozdobę. Szczególną popularność zdobyły sadzonki liściowe hoi sercowatej, sprzedawane w postaci pojedynczych listków-serduszek ukorzenionych w małych doniczkach. W wielu sklepach pojawiają się tuż przed Walentynkami.

Hoja sercowata - Hoya kerrii
Fot. Mokkie, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Warte uwagi są odmiany hoi sercowatej o barwnych liściach:

• Hoja sercowata 'Veriegata' - ma ciemnozielone liście z nieregularnym, kremowym marginesem;
• Hoja sercowata 'Variegata Reverse' - środek zielonych liści przecinają żółtozielone smugi.

Hoja sercowata 'Veriegata'
Fot. Mokkie, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Hoja - uprawa i pielęgnacja

Hoja najlepiej rośnie w miejscach pełnych rozproszonego światła. Należy unikać ekspozycji rośliny na słońce, gdyż gorące promienie mogą powodować poparzenia liści. Warto znaleźć miejsce, gdzie roślina będzie miała dostęp do światła, ale jednocześnie będzie chroniona przed zbyt intensywnym słońcem. Rośliny o długich pędach możemy prowadzić przy podporach, albo pozwolić im swobodnie się zwieszać z doniczki.

Hoja różowa - Hoya carnosa
Fot. pixabay

Hoja - temperatura

Hoja potrzebuje również ciepła - optymalna temperatura w czasie wegetacji to 18-25°C. Zimą roślina przechodzi w okres spoczynku i wtedy należy zapewnić jej niższą temperaturę 12-15°C, chociaż np. hoja piękna poradzi sobie także przy wyższej temp. 16-20°C.

Hoja - Hoya
Fot. pixabay

Jak podlewać hoję?

Hoja jest rośliną, która nie powinna być zbyt obficie i często podlewana. W okresie wiosenno-letnim, kiedy intensywnie rośnie, warto podlewać ją regularnie, ale tak, aby ziemia zdążyła wyschnąć między podlewaniami. Zimą należy zmniejszyć częstotliwość, aby zapobiec przelaniu. Ważne jest, aby zawsze zapewnić roślinie odpowiedni drenaż, ponieważ nadmiar wody w doniczce może prowadzić do gnicia korzeni. Woda do podlewana hoi powinna być odstana i mieć temperaturę pokojową.

Czy hoja lubi zraszanie?

Podobnie, jak wiele tropikalnych roślin, hoja lubi wyższą wilgotność powietrza, szczególnie w okresie grzewczym, kiedy powietrze w pomieszczeniach jest suche. Zraszanie liści może poprawić kondycję rośliny, jednak należy to robić ostrożnie, aby nie doprowadzić do zastoju wody w kątach liści, co mogłoby prowadzić do rozwoju pleśni. Należy także unikać moczenia kwiatów hoi. Zamiast zraszania można również postawić doniczkę na podstawce z kamykami i wodą - parująca woda zwiększy wilgotność powietrza wokół rośliny.

Hoja - Hoya
Fot. pixabay

Hoja - nawożenie

Hoja, aby dobrze rosła i obficie kwitła, wymaga regularnego nawożenia. W okresie wegetacyjnym, czyli wiosną i latem, warto nawozić hoję co dwa tygodnie nawozem do roślin kwitnących o zwiększonej zawartości potasu. Zimą, kiedy roślina przechodzi w stan spoczynku, nawożenie należy całkowicie wstrzymać.

Kiedy przesadzać hoję?

Hoja nie rośnie zbyt szybko, więc nie wymaga częstego przesadzania. Tym bardziej, że hoja najładniej kwitnie w dość ciasnej doniczce. Zwykle wystarczy przesadzać ją co 2-3 lata wiosną, gdy korzenie przerastają doniczkę, a ziemia ulega wyjałowieniu, czyli staje się sypka i dość jasna. Pamiętajmy by wybrać doniczkę tylko o kilka centymetrów większą niż poprzedniej.

Jaka ziemia do hoi?

Hoja preferuje dobrze przepuszczalną, lekką ziemię, która nie zatrzymuje zbyt wiele wilgoci. Idealna będzie ziemia do epifitów, gdyż taka gleba zapewnia odpowiednie napowietrzenie korzeni i pozwala uniknąć ich gnicia. Można także zastosować uniwersalną ziemię dla roślin doniczkowych, dodając do niej perlit i czipsy kokosowe dla rozluźnienia struktury.

Hoja - rozmnażanie

Hoję najlepiej rozmnażać przez sadzonki pędowe pobierane wiosną lub latem. Sadzonki powinny mieć co około 10 cm długości i dwa liście. Najlepiej ukorzeniać je w lekko wilgotnej ziemi do sadzonkowania w temperaturze 20°C.

Ukorzeniona sadzonka pędowa hoi
Fot. pixabay

W podobny sposób hoję można rozmnażać przez sadzonki liściowe. Co ważne, trzeba ukorzeniać liść razem z ogonkiem liściowym. Roślina powinna się ukorzenić w ciągu 2-3 tygodni.

Z łatwością można hoję rozmnożyć także przez odkłady. Wystarczy młody, elastyczny pęd przycisnąć do ziemi w doniczce. Gdy wypuści on korzenie, odcinamy odkład od rośliny matecznej.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Kwiaty doniczkowe łatwe w uprawie
• Rośliny doniczkowe o ozdobnych kwiatach
• Rośliny doniczkowe o kolorowych liściach

Opracowano na podstawie:
1. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Świat Książki, Warszawa 1998, s. 95-96;
2. I. Kiljańska, B. Klimaszewska, Rośliny w mieszkaniu i na balkonie, PWRiL, Warszawa 1965, s. 58-59;
3. K. Mynett, Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Chemil, Warszawa 1990, s. 98.