Fioletowe ziemniaki truflowe - właściwości, odmiany, uprawa, ile gotować

Fioletowe ziemniaki truflowe, są ciekawą alternatywą dla tradycyjnych, białych i żółtych bulw. Mają intensywny kolor i pięknie prezentują się w potrawach. Do tego dochodzi ciekawy smak z orzechową nutą i prozdrowotne właściwości ziemniaków truflowych. Sprawdź, jak wygląda uprawa fioletowych ziemniaków w ogrodzie i jak je gotować. Zdradzamy też sztuczkę, która pozwoli na dłużej zachować ich niezwykły, fioletowy kolor!

Fioletowe ziemniaki truflowe
Fot. depositphotos

Fioletowe ziemniaki - właściwości

Fioletowe ziemniaki (Solanum tuberosum) mają więcej cennych składników odżywczych niż tradycyjne ziemniaki o kremowym lub żółtym miąższu. Odmiany fioletowe wyróżniają się przede wszystkim intensywną, głęboką barwą miąższu, za którą odpowiadają antocyjany. To naturalne pigmenty, które są silnymi przeciwutleniaczami. Neutralizują szkodliwe wolne rodniki, dlatego mogą zapobiegać nowotworom. Opóźniają procesy starzenia i redukują stan zapalny w organizmie.

Fioletowe ziemniaki truflowe są dobrym źródłem łatwo przyswajalnych wielocukrów (skrobi), białek, błonnika, prowitaminy A i witamin C, D, E, K, z grupy B oraz minerałów takich jak potas, magnez, fosfor, żelazo, wapń i sód. 100 g fioletowych ziemniaków to zaledwie około 70 kcal.

Regularne spożywanie fioletowych ziemniaków może mieć pozytywny wpływ na regulację ciśnienia krwi. W porównaniu do tradycyjnych ziemniaków, odmiany fioletowe mają nieco wyższą zawartość białka i niższy indeks glikemiczny, co jest istotne dla diabetyków.

Źródło: USDA

Fioletowe ziemniaki - odmiany

Odmiany fioletowych ziemniaków różnią się intensywnością barwy oraz typem kulinarnym (woskowy lub mączysty):

• odmiany o strukturze woskowej zachowują zwartą konsystencję po ugotowaniu, dlatego nadają się do potraw, w których bulwy mają zachować swój kształt i nie rozpadać się, np. do sałatek i zapiekanek;
• odmiany mączyste szybciej rozpadają się podczas gotowania. Bulwy po obróbce są sypkie i puszyste, sprawdzą się więc w potrawach wymagających gładkiej konsystencji, takich jak puree, kopytka czy gęste zupy.

Fioletowe ziemniaki truflowe
Fot. pixabay

Oto kilka najpopularniejszych odmian fioletowych ziemniaków:

• Vitelotte - to odmiana późna, nazywana też fioletową truflą. Małe, wydłużone bulwy poprzedzielane są niewielkimi bruzdami. Skórka ma kolor szaro-fioletowy a miąższ niebiesko-fioletowy z marmurkowym wzorem. Bulwy woskowe, lekko mączyste mają pikantny i orzechowy smak;
• Niebieski Szwed - nazywany też Niebieskim Kongo to odmiana o woskowej konsystencji i ziemistym, orzechowym smaku. Miąższ i skórka mają zabarwienie ciemnofioletowe z jaśniejszymi smugami;
• St. Galler - jest stosunkowo nową odmianą na rynku. Ma strukturę woskową i intensywny orzechowy smak. Ciemnofioletowy miąższ zachowuje w dużym stopniu swoją barwę po ugotowaniu;
• Blaue Anneliese - to późna, bardzo plenna odmiana o strukturze woskowej i smaku mocno orzechowym. Bulwy mają kształt owalny a skórka i miąższ kolor ciemnofioletowy. Odmiana ta jest mało podatna na zarazę ziemniaczaną;
• Blaue Elise - określana też jako odmiana Violetta wyróżnia się mocnym, wyrazistym, orzechowym smakiem. Bulwy posiadają fioletowy miąższ i ciemną skórkę;
• All Blue - odmiana o fioletowym miąższu i ziemniaczano-orzechowym smaku. Jest to typ woskowo-mączysty, dlatego bulwy nadają się zarówno do sałatek jak i puree.

Frytki z fioletowych ziemniaków
Fot. depositphotos

Ziemniaki truflowe - uprawa

Uprawa fioletowych ziemniaków jest zbliżona do tradycyjnych ziemniaków ale odmiany fioletowe wymagają nieco więcej ciepła i światła.

Fioletowe ziemniaki - wymagania

Ziemniaki truflowe preferują słoneczne stanowiska oraz glebę lekką, żyzną, przepuszczalną i spulchnioną o odczynie pH 5,5-6,5. Ciężkie, podmokłe gleby zwiększają ryzyko chorób. Przed sadzeniem podłoże należy odchwaścić i warto wzbogacić je kompostem.

Do nawożenia ziemniaków truflowych polecane są nawozy z fosforem i potasem ale małą ilością azotu.

Ziemniaki truflowe wymagają regularnego podlewania, szczególnie w czasie suszy. Niektóre fioletowe odmiany mogą wykazywać mniejszą odporność na choroby ziemniaków (np. zarazę ziemniaczaną) i szkodniki (np. stonkę ziemniaczaną), dlatego trzeba je monitorować.

Kiedy sadzić fioletowe ziemniaki?

Bulwy fioletowych ziemniaków sadzi się od połowy kwietnia do początku maja. Sadzeniaki warto wcześniej podkiełkować przez 3 tygodnie w jasnym i ciepłym miejscu, co przyspieszy zbiory. Bulwy umieszcza się w dołkach o głębokości 6-10 cm, co 30 cm w rzędzie i 60-70 cm między rzędami. Gdy zaczną wschodzić, obsypuje się je ziemią. Czynność tę, określaną też jako redlenie ziemniaków, należy regularnie powtarzać, żeby chronić bulwy przed światłem i po to, by roślina wytworzyła więcej bulw.

Kiedy zbierać fioletowe ziemniaki?

Zbiór fioletowych ziemniaków następuje, gdy pędy zaczynają zasychać, od września do października.

Fioletowe ziemniaki truflowe - ile gotować

Czas gotowania fioletowych ziemniaków zbliżony jest do czasu gotowania tradycyjnych odmian. Zależy od odmiany i konsystencji miąższu (mączysty czy woskowy), wielkości oraz od tego, czy gotujemy je w całości, czy pokrojone:

• Ziemniaki całe gotowane w wodzie, w mundurkach - średniej wielkości ziemniaki gotuje się przez 25-30 minut od momentu wrzenia wody. Gotowanie należy zakończyć, gdy widelec łatwo wbija się w bulwę;
• Ziemniaki obrane, pokrojone, gotowane w wodzie - pokrojone w kostkę lub ćwiartki ziemniaki będą gotowe już po około 15 minutach;
• Ziemniaki obrane, gotowane na parze - przy tej metodzie obróbki ziemniaki najlepiej zachowują intensywność koloru a strata składników odżywczych jest minimalna. Czas gotowania na parze to 25-30 minut dla całych, średnich bulw.

Warto wiedzieć!
Aby zachować intensywny fioletowy kolor ziemniaków truflowych, warto dodać do wody kilka kropli soku z cytryny lub octu winnego.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Przechowywanie ziemniaków. Jak i gdzie przechowywać ziemniaki?
• Uprawa ziemniaków w worku
• Bataty, słodkie ziemniaki - czy są zdrowe, wartości odżywcze, uprawa w Polsce
• Uprawa batatów w domu. Jak wyhodować bataty w doniczce?

Opracowano na podstawie:
1. T. Sekutowski, Fioletowe, truflowe ziemniaki, Działkowiec 5/2019, s. 49-50.