Dlaczego liście ogórków żółkną i usychają?

Żółknięcie i usychanie liści ogórków często zdarza się nawet doświadczonym ogrodnikom. Przyczyn tego zjawiska może być wiele, dlatego warto je przeanalizować, żeby móc sobie z nimi poradzić. Podpowiadamy, dlaczego liście ogórków żółkną i usychają i co można z tym zrobić. Poznaj sprawdzone sposoby na zdrowe i dorodne ogórki!

Dlaczego liście ogórków żółkną i usychają?
Fot. depositphotos

Liście ogórków żółkną i usychają przez złe nawożenie

Ogórki szybko rosną tworząc dużą masę zieloną i ich potrzeby pokarmowe są duże. Warzywo to najlepiej rośnie i owocuje na żyznych, próchniczych, przepuszczalnych glebach o dużej pojemności wodnej. Zaleca się hodować ogórki w pierwszym roku po oborniku.

W amatorskiej uprawie warzyw rzadko przeprowadza się badanie gleby pod kątem składników mineralnych. Dlatego, gdy zauważymy, że liście ogórków żółkną i usychają warto rozważyć wystąpienie niedoborów pokarmowych, które mogą dawać takie właśnie objawy.

Najczęściej w uprawie ogórków pojawia się niedobór azotu. Rozpoznajemy go po żółknięciu liści począwszy od tych najstarszych. Łodygi roślin stają się włókniste a owoce słabo się zawiązują i nie wyrastają.

Także niedobory magnezu dają w początkowej fazie podobne objawy - na liściach ogórków pojawiają się żółte, nekrotyczne plamy, przy czym nerwy pozostają zielone.

Chloroza liści cukinii wywołana brakiem magnezu
Fot. depositphotos

Żółtawe chlorozy pojawiają się na liściach także przy niedostatecznej ilości mikroelementów: żelaza i manganu.

W uprawie ogórka najlepiej jest prowadzić nawożenie dolistne, które uzupełnia ewentualne niedobory. Jeżeli nie wiemy jakiego pierwiastka brakuje naszym roślinom, możemy zastosować naturalne gnojówki roślinne, na przykład z pokrzywy, która zawiera znaczące ilości mikro i makroelementów w tym azotu. Łatwe do zastosowania są także gotowe wyciągi oraz ekstrakty z pokrzywy.

Liście ogórków żółkną i usychają z powodu choroby

Kolejną z przyczyn żółknięcia i usychania liści ogórka może być powszechnie występująća choroba, jaką jest mączniak rzekomy dyniowatych. Do rozwoju choroby przyczyniają się zwłaszcza: deszczowa pogoda, wysoka wilgotność i umiarkowane temperatury. Osłabione chorobą rośliny żółkną, usychają i zamierają.

Mączniaka rzekomego na ogórkach łatwo rozpoznać po żółtawych plamach na górnej stronie liści oraz mączystym, szarym nalocie występującym pod plamami na spodniej stronie liścia.

Mączniak rzekomy dyniowatych - objawy na górnej stronie liścia
Fot. Christian Hummert, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Aby zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się tej choroby ogórków, należy:

• zachowywać właściwe odstępy między roślinami;
• od razu usuwać liście z objawami choroby;
• podlewać ogórki od dołu by nie moczyć liści.

Zapobiegawczo możemy sięgnąć po naturalne preparaty wzmacniające rośliny i uodparniające na choroby. Godne polecenia są opryski np. gotowymi wyciągami i ekstraktami z pokrzywy oraz skrzypu polnego, preparat Biosept Active na bazie pestek z grejpfruta i Limocide na bazie olejku pomarańczowego.

Z naturalnych sposobów do zwalczania mączniaka rzekomego na ogórkach można zastosować wyciągi z pokrzywy, skrzypu polnego, krwawnika pospolitego lub gnojówkę z czosnku albo cebuli. Preparaty te przygotowuje się samodzielnie lub kupuje gotowe do użycia.

Jeżeli naturalne sposoby nie zadziałały, możemy sięgnąć po jeden z fungicydów do zwalczania mączniaka rzekomego dyniowatych, np. Siarkol 800 SC.

Nagłe zmiany temperatury szkodzą ogórkom

Nagłe zmiany temperatury mogą wywoływać stres termiczny, prowadząc do żółknięcia i usychania liści ogórków. Zbyt wysoka temperatura oraz silne nasłonecznienie wpływają na szybszą transpirację wody i w rezultacie odwodnione rośliny tracą turgor, ich liście żółkną i więdną. Z kolei nagłe ochłodzenie może sprawić, że korzenie ogórków gorzej przewodzą wodę a procesy metaboliczne zachodzące w roślinie znacznie zwalniają. Uszkodzone tkanki obumierają a liście ogórka żółkną i więdną. Może też dochodzić do gnicia zawiązków owoców ogórka.

Rozsada ogórków uszkodzona przez przymrozek
Fot. depositphotos

Żeby przeciwdziałać stresowi roślin w wyniku nagłych zmian temperatury nie należy ich sadzić, gdy ryzyko wystąpienia przymrozków jest wysokie. Korzystnie jest ściółkować ogórki, żeby zapewnić im stałą wilgotność podłoża oraz ochronić korzenie zarówno przed zimnem jak i gorącem.

W okresie wegetacji warto monitorować warunki atmosferyczne i przy silnym nasłonecznieniu cieniować i podlewać rośliny a podczas spadków temperatury osłonić je agrowłókniną.

Liście ogórków żółkną z powodu oparzeń słonecznych

Żółknięcie liści ogórków może być spowodowane oparzeniami słonecznymi, co jest dość powszechnym problemem, zwłaszcza w okresach intensywnego nasłonecznienia.

Oparzenia słoneczne występują, gdy liście są narażone na nadmierne promieniowanie UV, co prowadzi do uszkodzeń tkanek roślinnych. Uszkodzone tkanki sprawiają, że liście ogórka zacząć żółknąć, zwłaszcza na brzegach i w miejscach bezpośrednio wystawionych na słońce. Później mogą pojawić się na liściach brązowe lub białe plamy, które świadczą o martwicy tkanek. Poparzone liście stają się kruche i łatwo się łamią.

Upał i susza szkodzą ogórkom
Fot. depositphotos

Żeby zapobiec oparzeniom słonecznym liści ogórków warto:

• w okresach intensywnego nasłonecznienia stosować siatki cieniujące lub agrowłókninę;
• regularne podlewać rośliny, co może pomóc w zmniejszeniu stresu związanego z intensywnym nasłonecznieniem;
• podlewać ogórki wcześniej rano lub wieczorem. Podlewanie roślin w czasie największego nasłonecznienia może prowadzić do poparzeń (krople wody działają jak soczewki skupiające promienie słoneczne na liściach).

Liście ogórków żółkną i usychają przez złe podlewanie

Żółknięcie i usychanie liści ogórków z powodu niedoboru wody zdarza się zwłaszcza podczas upalnych dni lub w warunkach niewłaściwego nawadniania. Ogórki potrzebują stałego dostępu do wody, aby prawidłowo rosnąć, a niedobory mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych roślin.

Objawy nieprawidłowej gospodarki wodnej u ogórka to:

• najpierw żółkną najstarsze, dolne liście;
• liście zaczynają więdnąć, stają się suche, a w końcu mogą całkowicie uschnąć;
• rośliny przestają rosnąć, a ich wzrost jest zahamowany;
• zmniejsza się liczba i jakości owoców;
• korzenie gniją a rośliny zamierają.

Żeby zapobiegać tym problemom, należy regularnie i obficie podlewać ogórki, zwłaszcza w okresach suszy. Gleba pod ogórkami powinna być stale wilgotna, ale nie przelana. Warto regularnie sprawdzać jej stan i podlewać dopiero, gdy jest sucha. W gorące i bezdeszczowe dni roślinom potrzeba więcej wody, dlatego należy dostosować częstotliwość podlewania do aktualnych warunków atmosferycznych.

Najlepiej podlewać ogórki rano lub wieczorem, aby zminimalizować straty wody przez parowanie. W utrzymaniu stałej wilgotności gleby może pomóc ściółkowanie roślin kompostem, słomą lub agrowłókniną.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Dlaczego ogórki są gorzkie? Przyczyny i zapobieganie
• Dlaczego ogórki nie związują owoców?
• Szkodniki ogórków i ich zwalczanie
• Nawożenie ogórków. Czym nawozić ogórki, żeby dobrze rosły i owocowały?

Opracowano na podstawie:
1. R. Wrzodak, Ogórki pionowo w Działkowiec 6/2018 s. 58;
2. A. Nowicka-Polec, Wszystko o ogórkach w Działkowiec 5/2011 s. 60-61;
3. M. Orłowski, E. Kołota, I. Strychacz, Uprawa warzyw w gruncie, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1988, s. 247-259.