Dendrobium - pielęgnacja storczyka

Większość osób kojarzy storczyki z rodzajem Phalaenopsis, tymczasem jest jeszcze wiele innych pięknych storczyków. Dendrobium to jedna z bardziej zróżnicowanych grup storczyków. Kwiaty tych roślin są równie zachwycające co u Phalaenopsis. Warto mieć w swojej kolekcji choć jeden okaz Dendrobium ponieważ te storczyki są naprawdę piękne, a ich pielęgnacja wcale nie jest uciążliwa. Oto sekrety ich uprawy.

Storczyk Dendrobium

Występowanie
Storczyki tego rodzaju występują w całej Azji Południowej, łącznie z wyspami. Bytują na prawie wszystkich wysokościach nad poziomem morza, na stanowiskach nasłonecznionych lub zacienionych, wilgotnych lub suchych. Z tego względu decydując się na uprawę Dendrobium w domu, musimy wiedzieć który dokładnie gatunek lub odmianę kupujemy i jakie są jego wymagania. Bez tego właściwa pielęgnacja Dendrobium może okazać się bardzo trudna.

Charakterystyka
Dendrobium to jedna z największych i najbardziej zróżnicowanych grup storczyków epifitycznych. Rośliny mogą być wielkości kilku milimetrów lub 2 metrów. Również kwiaty są mocno zróżnicowane, od zupełnie niewielkich do ponad 12 centymetrowych. Dendrobium mogą mieć pachnące kwiaty lub bez zapachowe, kwiatostany mogą być rozgałęzione lub pojedyncze, mogą kwitną krótko lub ponad miesiąc.

Storczyki Dendrobium charakteryzują się sympodialnym wzrostem. Oznacza to, że mają określony rytm wzrostu. Gdy zakończy się okres wegetacyjny, roślina wypuszcza nowy pęd, jeżeli warunki klimatyczne są sprzyjające (pora deszczowa) pęd się wydłuża, czyli roślina rozwija się. Po zakończeniu okresu wzrostu roślina wytwarza tak zwane pseudobulwy, które są organami przetrwalnikowo - spichrzowymi. Dzięki pseudobulwom roślina gromadzi zapasy na nadchodzący okres spoczynku. Pędy jak i pseudobulwy wyrastają z kłącza, z którego również wyrastają korzenie, skupione u podstawy.

Pielęgnacja Dendrobium

Storczyki Dendrobium mają podobne wymagania co do podłoża co storczyki z rodzaju Phalaenopsis. Rozróżnia te dwa rodzaje jedynie system korzeniowy, który u Dendrobium jest delikatniejszy i bardziej gęsty co sprawia, że roślina jest bardziej wrażliwa na długą susze niż Phalaenopsis. Większość Dendrobium rozwija się według wyraźnego rytmu. Dlatego wiosną i latem należy obficiej nawozić i podlewać storczyki z tej grupy. Natomiast jesienią i zimą należy zmniejszyć dawkę nawozu i ograniczyć nieco podlewanie Dendrobium. Nie należy za to zbyt wyraźnie podkreślać okresu spoczynku zmniejszając temperaturę, chyba że dany gatunek Dendrobium akurat tego wymaga.

Jak dbać o storczyki w doniczce?
Storczyki to wciąż jedne z najpopularniejszych roślin doniczkowych. Aby rośliny te jak najdłużej stanowiły ozdobę naszego domu, trzeba je odpowiednio pielęgnować. Zobacz jak dbać o storczyki w doniczce aby pięknie kwitły i zdrowo rosły! Więcej...

Dendrobium - gatunki i odmiany

Dendrobium antylopie
Nazwę storczyki z tej grupy zawdzięczają charakterystycznie skręconym i skierowanym ku górze listkom okwiatu, które przypominają rogi antylopy. Rośliny z tej grupy mogą osiągać naprawdę duże rozmiary. Pseudobulwy długości 1,2 m nie są rzadkością, wyrastają z kłączy co 2-5 cm. Każda pseudobulwa wydaje 3-5 kwiatostanów, więc jak widać storczyki mogą te być naprawdę niezwykle okazałe. Kwiaty maja zwykle barwę żółtą, czerwonobrązową lub niebieskawą, często też występują kwiaty wielokolorowe.

Dendrobium antylopie wymagają jasnego i jednocześnie ciepłego stanowiska, choć od południa należy je chronić od zbyt dużej ilości słońca. Przesadzać te storczyki trzeba co 2 lata, ze względu na wielkość roślin warto jest obciążyć od spodu doniczkę kamieniami co sprawia, że storczyk jest stabilniejszy. Warto jest uważać na "miniaturowe" odmiany, które często są mini tylko z nazwy i są małe tylko we wczesnym etapie rozwoju. Dobra pielęgnacja tego storczyka często powoduje, że z miniaturki wyrasta okaz wielkości 80 cm.

Uwaga! Dendrobium sprzedawane w handlu detalicznym, często są importowane bezpośrednio z Tunezji lub Malezji, szybko przesadzane do małych doniczek i zanim się ukorzenią, zostają wystawione na pułkach. Dlatego trzeba rozważnie podchodzić do różnych promocji na te storczyki. Może się zdarzyć, że po zakupieniu takiego okazu, jego dalszy żywot będzie bardzo krótki.

Dendrobium tajskie
Dendrobium tajskie to mieszaniec rodzaju Dendrobium i Phalaenopsis. Tego rodzaju storczyki sprzedawane były głównie jako kwiaty cięte, jednak ostatnio sprawdzają się także jako rośliny doniczkowe. Wymagania pielęgnacyjne mają podobne do Dendrobium antylopich jednak krócej od nich kwitną. Przed ich zakupem również należy zastanowić się czy te rośliny mają szansę przetrwać na naszym parapecie.

Dendrobium Biggibum
Ten rodzaj Dendrobium pochodzi z Australii, czyli z ekstremalnej strefy klimatycznej, gdzie pora deszczowa przeplata się z okresami suszy. Storczyki te maja niewielkie pseudobulwy i mięsiste liście, z każdej pseudobulwy wyrasta kilka pędów kwiatostanowych. Kwiaty kwitną z reguły od 4 do 8 tygodni, są przeważnie barwy różowej do ciemno-różowej choć ostatnią są też odmiany o kolorze białym.

Tego rodzaju dendrobium nie tolerują zwięzłego podłoża, warto jest je też często podlewać, jednak pamiętać przy tym, żeby roślina odciekła z nadmiaru wody. Dobrze znoszą dużą ilość światła i nie mają konkretnych wymagań co do temperatury. Najlepiej jest je trzymać w jasnym i ciepłym pomieszczeniu.

Dendrobium nobile
Ta grupa storczyków pochodzi od gatunku Dendrobium nobile. Gatunek ten występuje w naturze na wschodnich zboczach Himalajów na wysokości 1000-2000 m n.p.m., gdzie preferuje on zacienione stanowiska.

Storczyk Dendrobium

Dzięki licznym krzyżowaniom uzyskano wiele mieszańców tych storczyków. Charakteryzują się one pseudobulwami wielkości 30-60 cm, które są pokryte spiralnie ułożonymi liśćmi. Kwiaty wyrastają zebrane w pęczki, i niemal w całości potrafią zakryć cała pseudobulwę. Dendrobium nobile ma przeważnie kwiaty koloru białego, żółtego do ciemnofioletowego. Gardziel natomiast zwykle jest innego koloru co daje fantastyczny kontrast.

Storczyki te preferują okna od strony wschodniej lub zachodniej. Bardzo ważne jest zachowanie cyklu życiowego tych roślin. Dlatego w okresie wzrostu trzeba pamiętać o nawożeniu, natomiast w okresie spoczynku trzeba obniżyć tym storczykom temperaturę, co jest konieczne do zainicjowania fazy generatywnej czyli kwitnienia.

Uwaga! Dendrobium nobile aby zakwitnął potrzebuje okresu wychłodzenia - konieczny spadek temp. do 10-12°C. Aby to osiągnąć można wystawić go na balkon lub taras na czas jesiennych ochłodzeń.

Faza spoczynku trwa od 4 do 8 tygodni, w tym czasie należy też ograniczyć podlewanie (ok. 1 szklanka wody na tydzień). Gdy naprzeciwko liści zaczną się pojawiać zgrubienia, które w niektórych miejscach zaczną pękać można znów przenieść roślinę do cieplejszego pomieszczenia. Nie można jednak zrobić tego zbyt wcześnie ponieważ może to spowodować, że ze zgrubień wyrosną odrosty a nie pędy kwiatostanowe.

Warto wiedzieć! W wyniku licznych krzyżowań uzyskano odmianę Dendrobium nobile o nazwie 'Stardust', która nie wymaga okresu spoczynku i kwitnie niezawodnie. Odmianę tę można też po kwitnieniu przesadzać do pojemników wiszących!

Dendrobium Formosa
Storczyki z tej grupy niestety nadal nie udało się wprowadzić do handlu. Dlatego też tego rodzaju Dendrobium należą do rzadkości. Ich kwiaty są zawsze białe z jasnopomarańczową lub czerwoną warżką. Wielkość kwiatów jest zmienna od 5 do 12 cm. Mogą kwitnąć nawet trzy miesiące! Formosa są ciepłolubne, preferują stanowiska od strony wschodniej i zachodniej. Wymagają o wiele mniej światła niż inne Dendrobium, lubią przewiewne podłoże, a do tego preferują oszczędne nawożenie. Przy podlewaniu trzeba pamiętać, aby roślina mogła szybko obeschnąć.

Dendrobium Callista
Storczyki z tej grupy charakteryzują się długimi zwisającymi kwiatostanami. W naturze rosną one w Tajlandii, gdzie rosną na wysokości ok. 500 m n.p.m. Tego rodzaju Dendrobium kwitnie jedynie 14 dni, ale dzięki obniżaniu temperatury w ciągu nocy lub wprowadzeniu okresu spoczynku można spowodować kwitnienie kilka razy do roku. Temperatura w pomieszczeniu nie powinna nigdy spadać bardziej niż do 14°C , a kwitnienie rozpoczyna się od 20°C. Gdy z pseudobulwy wyrastają nowe pędy można nieco więcej je podlewać. Ze względu na piękne zwisające kwiatostany w czasie kwitnienia warto umieszczać roślinę na podwyższeniu.

Katarzyna Matuszak

Przeczytaj również:

• Phalaenopsis - uprawa i pielęgnacja
• Przesadzanie storczyków. Jak i kiedy przesadzać storczyki?
• Dlaczego storczyk nie kwitnie
• Storczyki łatwe w uprawie

Opracowano na podstawie: Lutz Rollke, Storczyki uprawa i pielęgnacja, Warszawa 2010, s. 73-80. Fot. depositphotos