Czy przeterminowane nasiona wyrosną? Oto, jak sprawdzić zdolność kiełkowania nasion!

Masz w domu stare, przeterminowane nasiona i zastanawiasz się, czy warto je jeszcze wysiać? A może masz nasiona samodzielnie zebrane i chcesz sprawdzić czy coś z nich wyrośnie? W tym artykule wyjaśniamy, co wpływa na żywotność nasion oraz jak sprawdzić zdolność kiełkowania nasion w domowych warunkach. Oto wszystko co musisz wiedzieć, aby ocenić, czy przeterminowane nasiona wyrosną!

Jak sprawdzić zdolność kiełkowania nasion?
Fot. depositphotos

Ten artykuł możesz przeczytać albo obejrzeć materiał wideo. Ciąg dalszy artykułu pod materiałem wideo.

Masz stare nasiona? Sprawdź zdolność kiełkowania, zanim je wyrzucisz!

Na oryginalnych opakowaniach nasion podawany jest termin ważności. Określa on czas, w którym zdolność kiełkowania nasion jest optymalna i gwarantowana przez producenta. Świeże nasiona gwarantują bardziej równomierne wschody, ale po upływie terminu ważności, choć mogą stracić na jakości, nie zawsze stają się zupełnie bezużyteczne.

• Nasiona otoczkowane - co to znaczy, jak siać
• Nasiona F1. Co oznacza symbol F1 na opakowaniach nasion?
• Nasiona warzyw na taśmie - jak wysiewać, opinie, gdzie kupić
• Stratyfikacja nasion. Co to jest i jak zrobić stratyfikację?

Podobnie dzieje się, jeśi sami prowadzimy zbiór nasion z wyhodowanych roślin. Może się zdarzyć, że zapomnieliśmy opisać, w którym roku zostały zebrane albo podczas zbiorów nie wszystkie nasiona były w pełni dojrzałe. W obu tych przypadkach warto sprawdzić zdolność kiełkowania nasion, zanim zdecydujemy się ich pozbyć.

Od czego zależy zdolność kiełkowania nasion?

Zdolność kiełkowania nasion w dużej mierze zależy od warunków, w których były one przechowywane. Jeśli nasiona były trzymane w suchym, chłodnym i ciemnym miejscu, mogą zachować zdolność kiełkowania nawet przez kilka lat po upływie terminu ważności. Warto jednak pamiętać, że siła kiełkowania nasion wraz z upływem czasu słabnie, co oznacza, że w porównaniu do nasion świeżych, wykiełkuje ich mniej.

Pojemnik z nasionami kiełkującymi na ligninie
Fot. depositphotos

Jak sprawdzić zdolność kiełkowania nasion domowym sposobem?

Zanim zaplanujesz miejsce na grządce lub rabacie dla przeterminowanych nasion i zdecydujesz się je wysiać, przeprowadź prosty test w warunkach domowych. Dzięki temu unikniesz późniejszego rozczarowania.

Test na zdolność kiełkowania nasion - krok po kroku

1. Przygotuj nasiona i materiały. Może to być np. 10 lub 20 nasion oraz podkład do ich wysiewu (np. ręcznik papierowy, ligninę, watę, waciki kosmetyczne), spryskiwacz z wodą oraz plastikowy pojemnik lub torebkę foliową (warto je zdezynfekować przed użyciem);
2. Podkład ułóż w pojemniku i delikatnie zwilż;
3. Na wilgotnym podkładzie ułóż nasiona i przykryj pojemnik folią lub włóż go do foliowej torebki;
4. Całość umieść w ciepłym i jasnym miejscu;
5. Obserwuj nasiona przez 1-3 tygodni (w zależności od rodzaju nasion). W tym czasie regularnie spryskuj uprawę aby utrzymać wilgotny (ale nie mokry) podkład;
6. Po upływie tego czasu policz, ile nasion wykiełkowało. Jeśli np. 7 z 10 nasion zaczęło kiełkować, oznacza to 70% zdolności kiełkowania nasion. Jeśli zdolność kiełkowania wynosi mniej niż 50%, warto kupić nowe nasiona albo ewentualnie nasion przeterminowanych wysiać więcej, żeby zwiększyć szanse na wschody.

Sprawdzane nasiona można też umieścić na płatkach higienicznych
Fot. depositphotos

Dlaczego nasiona tracą zdolność kiełkowania?

Zdolność kiełkowania nasion maleje wraz z upływem czasu, ale wpływ na nią mają także:

• Temperatura - w zbyt wysokiej temperaturze proces starzenia się nasion postępuje szybciej. Optymalnym miejscem do ich przechowywania są pomieszczenia chłodne, o temperaturze ok. 15-18°C;
• Wilgotność - przy dużej wilgotności nasiona szybciej tracą żywotność, mogą pleśnieć. Do słoików lub metalowych albo plastikowych pojemników, w których przechowywane są nasiona można włożyć saszetki z żelem absorbującym wilgoć;
• Dostęp światła - światło niekorzystnie wpływa na jakość nasion, dlatego najlepiej przechowywać je w ciemności lub zamkniętych opakowaniach;
• Rodzaj nasion - niektóre nasiona jak np. dynia i fasola, mają grubsze okrywy nasienne, które chronią je przed utratą wilgoci. Odpowiednio przechowywane mogą zachować zdolność kiełkowania przez wiele lat. Inne nasiona jak np. koper, sałata czy cebula, mają cienkie i delikatne okrywy, dlatego szybciej tracą wodę i są bardziej wrażliwe na uszkodzenia. W efekcie szybciej tracą zdolność kiełkowania, czasem już po roku. Istnieją również nasiona, np. wielu chwastów, które mogą zachować żywotność nawet przez kilkadziesiąt lat;
• Sposób pakowania - w oryginalnych, szczelnie zamkniętych opakowaniach nasiona są chronione przed dostępem powietrza i wilgocią, co wydłuża ich trwałość. Na szczególne wyróżnienie zasługują tu nasiona Kiepenkerl z serii ProfiLine. Są to jedyne na polskim rynku nasiona pakowane hermetycznie. Wewnątrz papierowej torebki znajduje się druga torebka foliowa, w której znajdują się nasiona. Dzięki temu wpływ czynników zewnętrznych i sposobu przechowywania ma znikome znaczenie, a nasiona zachowują swoją żywotność znacznie dłużej.

Jak zwiększyć szanse na wykiełkowanie przeterminowanych nasion?

Aby zwiększyć szanse na wykiełkowanie przeterminowanych nasion:

• Przed wysiewem twarde nasiona namaczaj przez kilka godzin, najlepiej w letniej wodzie. Ich okrywa zmięknie, co ułatwi wchłanianie wody;
• Zapewnij optymalne warunki do wysiewu: gleba powinna być wilgotna, spulchniona i ogrzana (grządkę można przykryć np. agrowłókniną);
• Zwiększ ilość wysiewanych nasion, aby zrekompensować ewentualne braki. Jeśli zbyt wiele nasion wykiełkuje - dokonasz przerywki (urwij nadmiarowe siewki, pozostawiając na grządce te najsilniejsze).

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Nasiona warzyw i kwiatów. Jakie kupować?
• Nasiona na kiełki - wartości odżywcze, jak kiełkować
• Zaprawianie nasion warzyw i cebul kwiatowych. Dlaczego warto i jak to robić?
• Skaryfikacja nasion - co to jest, przykłady