Czy juka jest trująca?

Juki to bardzo popularne i łatwe w uprawie rośliny ozdobne. W uprawie domowej spotyka się najczęściej jukę gwatemalską (Yucca guatemalensis), tworzącą ciemnobrązowy pień zwieńczony pióropuszem zielonych, szablastych liści. Wiele osób jednak pyta czy juka jest trująca i czy posiadanie tej rośliny jest bezpieczne dla dzieci i zwierząt domowych. Sprawdziliśmy zatem jakie są trujące, uczulające lub inne niebezpieczne właściwości juki i wyjaśniamy czy juka może być trująca dla ludzi lub zwierząt.

Czy juka jest trująca?
Fot. depositphotos

Jak wiele innych roślin juka wytwarza substancje, które chronią ją przed atakiem szkodników i drobnoustrojów. Po przecięciu jej liścia wydobywa się z niego przezroczysty sok, który zawiera saponiny. Są to związki chemiczne należące do grupy glikozydów. Obecne są one we wszystkich częściach rośliny, a w największej ilości w liściach, korze i korzeniach.

Saponiny juki wykorzystuje się w niewielkich stężeniach w medycynie naturalnej, gdyż wykazują silne właściwości przeciwbakteryjne, pierwotniakobójcze, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. Mają zdolność wiązania wielu toksyn i metabolitów, dzięki czemu nasilają procesy odtruwania organizmu. Niestety w zbyt dużych dawkach, np. po przypadkowym spożyciu liści juki, mogą wywoływać nudności, wymioty i biegunkę.

Czy juka jest trująca dla ludzi?

W wypadku przypadkowego spożycia liścia juki u osób wrażliwych może pojawić się efekt przeczyszczający, w wyniku którego może wystąpić nadmierne oddawanie moczu, silne pocenie oraz biegunka. Nasilenie objawów zatrucia zależy od ilości saponin, jakie dostały się do organizmu wraz z pogryzionymi liśćmi. Poza objawami ze strony układu pokarmowego, juka nie stanowi realnego zagrożenia dla życia dorosłego człowieka. Niebezpieczna może być jednak w przypadku małych dzieci, u których w wyniku silnej biegunki łatwo może dojść do odwodnienia organizmu.

Liście juki mogą być niebezpieczne dla dzieci ze względu na ostre zakończenia liści. Mogą one pokaleczyć dziecko oraz wkłuć się w oko lub ucho malucha. Można temu w pewien sposób zapobiec, przycinając ostre końcówki liści. Bezpieczniej jednak wyjść z założenia, że juki to nie są dobre kwiaty doniczkowe do pokoju dziecka, szczególnie jeśli jest to dziecko bardzo małe.

Juka uprawiana w doniczce
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Czy juka jest trująca dla zwierząt?

Liście juki mogą być potencjalnym zagrożeniem dla kotów i psów. Saponiny mogą działać drażniąco na żołądek i jelita tych zwierząt, wywołując wymioty, biegunkę, bóle brzucha i ślinotok. U małych i starszych psów po zjedzeniu liści juki może wystąpić również osłabienie lub dezorientacja, a u zwierząt z osłabioną odpornością i chorych, także ataki drgawek. Jednak, aby doszło do poważnego zatrucia, zwierzę musiałoby zjeść bardzo dużą ilość liści juki. Na szczęście saponiny sprawiają, że liście juki mają gorzki smak, co czyni jest względnie niesmacznymi dla zwierząt oraz powodują natychmiastowy rozstrój żołądka. Dlatego w większości przypadków zwierzę zniechęci się zanim zje ich dużą ilość.

Świnki morskie, chomiki i króliki posiadają enzymy trawienne, które radzą sobie z alkaloidami roślinnymi i często zdarza się, że gryzoń zjada liście juki i zwykle nic się mu nie dzieje. Jednak domowe gryzonie nie powinny mimo wszystko swobodnie podgryzać liści juki. Zdecydowanie lepiej ustawiać w ich zasięgu warzywa i zioła, aby odciągać ich uwagę od roślin ozdobnych.

Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia juką

Powszechnie juka nie jest uważana za roślinę trującą, a reakcja organizmu na substancje obecne w jej soku są cechą indywidualną. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko, kot lub pies pogryzły albo połknęły kawałek liścia juki przede wszystkim zachowaj spokój i je obserwuj. Jest duża szansa, że nie wydarzy się nic złego. Jeśli od czasu zjedzenia juki minęło kilka godzin, a dziecko lub zwierzę nie jest osowiałe, nie wymiotuje i normalnie przyjmuje płyny, to bardzo prawdopodobne jest, ze nie zaszkodziła mu ta roślina.

Gdy tylko zaniepokoi Cię zachowanie dziecka czy zwierzęcia skontaktuj się z lekarzem lub weterynarzem. Zabierz ze sobą do kliniki kawałek liścia juki, aby ułatwić lekarzowi diagnozę.

Aby zapobiec groźnym sytuacjom, rośliny domowe powinno się ustawiać w miejscach niedostępnych dla małych dzieci oraz zwierząt domowych. Dodatkowo, żeby odciągnąć uwagę zwierząt od roślin doniczkowych, warto wysiewać dla nich specjalną trawę, którą będą mogły podgryzać.

mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Juka domowa - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Juka jest jedną z roślin doniczkowych najczęściej uprawianych w naszych domach. Jej ozdobę stanowią sztywne łodygi zakończone rozetą wąskich, szpiczastych liści, dzięki którym wygląd rośliny jest bardzo egzotyczny. Do tego juka domowa jest stosunkowo mało wymagająca i łatwa w uprawie. Więcej...

Trujące rośliny doniczkowe. Czy masz je w domu?
Wiele popularnych roślin doniczkowych, które podziwiamy za ich piękne liście i kwiaty, to niestety również rośliny trujące dla człowieka. Oto 10 najczęściej spotykanych w naszych domach trujących roślin doniczkowych, które mogą nam zagrażać. Sprawdź czy nie masz w domu rośliny z tej listy! Więcej...

Rośliny doniczkowe trujące dla kota. Tych kwiatów trzeba się wystrzegać!
Każdy właściciel kota wie, że te niezależne zwierzęta mają zwyczaj chodzenia po parapetach i podgryzania roślin doniczkowych. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że może to skończyć się dla zwierzęcia tragicznie. Zobacz których kwiatów trzeba się wystrzegać, jeżeli masz w domu kota. Więcej...