Czarna rzodkiew. Właściwości lecznicze i uprawa z nasion
Czarna rzodkiew (Raphanus sativus var. niger) zaliczana jest do warzyw rzepowatych, a jej bliską kuzynką jest popularna rzodkiewka. Uprawia się ją jako warzywo, choć warto wiedzieć, że czarna rzodkiew zastosowanie znalazła także w medycynie. Poznaj właściwości lecznicze czarnej rzodkwi i przekonaj się, że uprawa rzodkwi czarnej z nasion jej całkiem prosta. Wyjaśniamy jak zadbać o czarną rzodkiew w ogrodzie i jakie wymagania ma to warzywo.
Czarna rzodkiew
Fot. depositphotos
Jak wyglÄ…da czarna rzodkiew?
Czarna rzodkiew jest rośliną o dużym, bulwiastym korzeniu. Zgrubienie korzeniowe rzodkwi czarnej jest znacznie większe niż u popularniejszej rzodkiewki. Skórka rzodkwi czarnej jest czarna ale miąższ wewnątrz jest biały. Nad ziemią roślina wytwarza gęstą rozetę szorstko owłosionych, lirowatych, pierzastodzielnych liści. W późniejszym okresie rozwoju spośród nich wyrasta wysoka łodyga, na szczycie której zakwitają fioletowe lub białe kwiaty. Owocem jest wydłużona łuszczyna.
W uprawie znajdziemy głównie późne odmiany czarnej rzodkwi, zwane też rzodkwią zimową, takie jak: 'Murzynka', 'Runder Schwarzer Winter' czy 'Czarna Kula'. Obok późnych odmian czarnej rzodkwi znajdziemy także odmiany wczesne rzodkwi białej, takie jak np. rzodkiew letnia 'Agata'. Czarna rzodkiew zawiera mniej wody i rzadziej parcieje, niż rzodkiew biała, a przy tym nieco lepiej znosi przechowywanie.
Czarna rzodkiew - właściwości lecznicze
Właściwości lecznicze czarnej rzodkwi znajdziemy w jej korzeniu. Zawiera on związki siarki, rafaninę, rafanol, witaminę C, prowitaminy z grupy B oraz liczne związki mineralne.
Wyciągi i sok z korzenia czarnej rzodkwi działają żółciopędnie i żółciotwórczo, ułatwiają przepływ żółci do dwunastnicy. Regulują ruchy robaczkowe jelit i pobudzają wydzielanie soków trawiennych. Wyciągi z korzenia rzodkwi czarnej działają silnie antybakteryjnie w drogach oddechowych i moczowych oraz w przewodzie pokarmowym.
Czarna rzodkiew
Fot. depositphotos
Leki z udziałem korzeni rzodkwi czarnej pomogą osobom ze stanami zapalnymi wątroby, niedostatecznym wytwarzaniu i zastoju żółci, w zapaleniu oskrzeli. W homeopatii w nerwobólach, biegunce. U osób wrażliwych sok rzodki czarnej może spowodować podrażnienie i przekrwienie śluzówki żołądka. Rzodkiew czarna jest również cennym warzywem pobudzającym trawienie.
W medycynie ludowej sok z czarnej rzodkwi z miodem stosowany był w zapaleniu oskrzeli, kamicy moczowej, niedokrwistości. Ze względu na znaczą ilość witaminy C, do dziś uważa się go za skuteczny środek wzmacniający odporność organizmu.
Czarna rzodkiew - uprawa z nasion
Czarna rzodkiew ma takie same wymagania uprawowe jak dobrze znana rzodkiewka. Zatem nawet ogrodnik amator poradzi sobie z jej uprawą! Rzodkiew występuje w odmianach wczesnych, letnich i późnych. Można ją uprawiać jako przedplon lub poplon.
Czarna rzodkiew wymaga stanowisk słonecznych, gleb żyznych, przepuszczalnych, zasobnych w składniki pokarmowe. Może być ona uprawiana po takich warzywach jak: ziemniaki, buraki, ogórki. Bezpośrednio przed rozpoczęciem uprawy warto wzbogacić ziemię kompostem, a w czasie wegetacji nawozić nawozem naturalnym typu biohumus.
Nasiona rzodkwi odmian wczesnych wysiewa się na przełomie marca i kwietnia. Natomiast odmiany późne czarnej rzodkwi mogą być wysiewane na przełomie czerwca-lipca, z przeznaczeniem na zbiór jesienny od września do października. Nasiona wysiewa się w rzędy co 40-50cm. Po utworzeniu zgrubienia rośliny przerywa się pozostawiając je w rzędzie, odmiany wczesne co 15-20cm, późne 10-12cm. Podczas wzrostu rzodkwi należy kontrolować nawodnienie, gdyż brak wody może powodować parcenie korzeni. Dodatkowo należy spulchniać glebę między rzędami oraz kontrolować zachwaszczenie.
mgr inż. Joanna Białowąs
Zobacz również:
- Jak założyć ogródek warzywny krok po kroku?
- Terminy siewu warzyw. Pobierz nasz praktyczny kalendarz!
- Warzywa łatwe w uprawie. Mają krótki okres wegetacji i można je uprawiać w domu!
- Rzodkiewka w doniczce. Uprawa rzodkiewki w domu i na balkonie
Opracowano na podstawie:
1. Orłowski M., Słodkowski P., Uprawa warzyw na nasiona, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, s. 98-100;
2. Lewkowicz-Mosiej T., Leksykon roślin leczniczych, Świat Książki, s. 252.
