Cyprysik a tuja. Czym się różni cyprysik od żywotnika?

Cyprysik (Chamaecyparis) i tuja, czyli żywotnik (Thuja), to dwa popularne gatunki roślin iglastych, często wykorzystywanych do nasadzeń w ogrodach. Cyprysik i tuja z wyglądu są podobne, ale mają różne wymagania co do uprawy. Zobacz czym się różni cyprysik od żywotnika. Omówimy 5 cech, które pomogą Ci szybko rozpoznać te dwa gatunki. Podpowiemy też co jest lepsze na żywopłot - cyprysik czy tuja!

1. Wierzchołek u cyprysika i tui
Fot. ©Agnieszka Lach

Cyprysik a tuja - 5 podstawowych różnic

1. Pokrój

Najbardziej dostrzegalną różnicą pomiędzy cyprysikami a tujami jest wygląd ich wierzchołków. U cyprysików wierzchołki są charakterystycznie przegięte i zwisające, natomiast tuja ma wierzchołki zawsze proste (fot. 1).

Kolejna różnica to sposób w jaki rosną gałązki. Gałązki cyprysików rosną do góry pod ostrym kątem, a ich końcówki charakterystycznie lekko się przewieszają. U tuj gałązki rosną zazwyczaj prawie poziomo.

Różnice można dostrzec również w ogólnym pokoju cyprysików i tuj. Cyprysiki tworzą nieco szersze, stożkowate korony. Korony tuj są węższe i bardziej regularne.

2. Gałązki i łuski

Wygląd gałązek cyprysików i tui jest bardzo podobny. Pojedyncze gałązki cyprysików są jednak gęstsze od gałązek tui. Gałązki tui są ponadto wyraźnie spłaszczone.

2. Pędy cyprysika i tui
Fot. ©Agnieszka Lach

Dobrze widoczna różnica to wygląd łusek. Łuski tuj ułożone są na pędach płasko, nastomiast łuski cyprysików ułożone są na okrągło i są zdecydowanie drobniejsze Dodatkowo na dolnej stronie gałązek cyprysika widoczny jest wyraźny wzór w kształcie litery X, utworzony z lini białego woskowatego nalotu.

3. Kolor łusek

Cyprysiki i tuje różną się między sobą odcieniem łusek. U cyprysików łuski bardzo często wystepują w stalowo-niebieskim kolorze. U tuj takie wybarwienie łusek nie występuje. Ich łuski są najczęściej ciemnozielone lub oliwkowozielone. Niektóre odmiany cyprysików i tuj mają łuski w podobnym żółtozielonym kolorze, wówczas identyfikację gatunków ułatwia układ łusek na gałązkach lub wygląd wierzchołka.

3. Łuski cyprysika (po lewej) oraz tui (po prawej)
Fot. ©Agnieszka Lach

4. Owoce

Cyprysiki i tuje można łatwo rozróżnić po owocach (szyszkach). Tuje wytwarzają szyszki podłużne, złożone zwykle z 3-5 par łusek, a szyszki cyprysika są okrągłe, zbudowane z 6-12 łusek.

5. Zapach

Inną cechą, która może pomóc odróżnić cyprysik od tuji, jest zapach. Gałązki cyprysika, po roztarciu, wydzielają lekko cytrusowy, balsamiczny aromat. Zapach gałązek tuji jest żywiczny, trochę przypominający zapach gałązek świerku.

43. Owoce cyprysika (po lewej) oraz tui (po prawej)
Fot. ©Agnieszka Lach

Cyprysik czy tuja - co jest lepsze na żywopłot?

Na żywopłot w zasadzie nadają się zarówno cyprysiki, jak i tuje. Pamiętać trzeba jednak o tym, że cyprysiki mają wyższe wymagania uprawowe i nie wszędzie będą dobrze rosły.

Cyprysiki potrzebują miejsc zacisznych, osłoniętych od mroźnych wiatrów i umiarkowanie wilgotnych gleb. Ich gałązki bardzo często uszkadzane są przez mróz. Cyprysiki najlepiej rosną w zachodniej części Polski. W innych rejonach kraju często wymarzają podczas zim.

Do tworzenia żywopłotów z cyprysików najlepsze są:

• cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) odmiana 'Columnaris', a także odmiany 'Alumii' i 'Alumigold'
• cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera)

Cyprysiokowe szpalery prowadzi się w formie luźnych, nieformowanych żywopłotów. Aby zagęścić rośliny ścina się ich wieszchołki. Do strzyżenia nadają się tylko kilkuletnie cyprysiki, starsze egzemplarze już trudniej regenerują się po silnym przycięciu. Dlatego, jeżeli zależy nam na gęstym, ładnie uformowanym żywopłocie, powinniśmy zdecydować się na tuję, czyli żywotnik.

Żywotniki, a w szczególności żywotnik zachodni (Thuja occidentalis), lepiej znoszą mrozy i rzadziej wymarzają, dlatego mogą być uprawianie na terenie całego kraju. Lepiej niż cyprysiki znoszą także warunki miejskie. Są jednak wrażliwsze na suszę niż cyprysiki i latem na piaszczystych glebach wymagają regularnego nawadniania. Częściej cierpią też z powodu suszy fizjologicznej. Powinny być uprawiane na glebach wilgotnych i żyznych.

Najczęściej sadzone tuje na żywopłot to żywotniki zachodnie, a w szczególności odmiany 'Szmaragd' i 'Brabant'. Tuja 'Smaragd' rośnie szybko i nie wymaga cięcia. Co ważne jej gałązki nie brązowieją w okresie zimy, jak u niektórych innych odmian żywotnika zachodniego. Tuja 'Brabant' rośnie jeszcze szybciej i świetnie znosi przycinanie, dzięki któremu tworzy gęsty, elegancki żywopłot. Wśród innych żywotników polecanych na żywopłoty, wyróżnić można żywotnik olbrzymi (Thuja plicata) 'Kórnik' i żywotnik wschodni (Thuja occidentalis) 'Columna'. Są one jednak bardziej wrażliwe na niskie temperatury niż żywotnik zachodni i dlatego polecane przede wszystkim do uprawy w zachodniej Polsce.

mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Iglaki szybkorosnące na żywopłot
Iglaki to bardzo dobre rośliny do tworzenia żywopłotów. Są ozdobne cały rok i szybko rosną, dzięki czemu tworzą wysoki żywopłot w krótkim czasie. Mogą być przycinane lub rosnąć bez cięcia. Zobacz jakie są najlepsze iglaki szybkorosnące na żywopłot. Więcej...

Sadzenie iglaków - kiedy i jak sadzić iglaki
Prawidłowe sadzenie iglaków w dużej mierze decyduje o tym czy roślina się przyjmie i jak będzie wyglądał jej wzrost w najbliższych latach. Dlatego warto dowiedzieć się jakie iglaki wybierać do sadzenia i na jakie cechy roślin zwrócić uwagę przed zakupem, jak przygotować miejsce do sadzenia iglaków i jak postępować podczas sadzenia tych roślin. Więcej...

Żywopłot ze świerka - polecane gatunki, sadzenie, cięcie, pielęgnacja
Żywopłot ze świerka to niezwykła dekoracja ale i ochrona dla naszego ogrodu. Choć w naturze świerk jest dużym drzewem, sadzony w szpalerze dobrze znosi cięcie i pozwala formować się na żywopłot. Zobacz jakie gatunki świerka są najlepsze na żywopłot oraz jak sadzić, ciąć i pielęgnować żywopłot ze świerka. Więcej...