Byliny okrywowe i zadarniające
Byliny okrywowe i zadarniające są prostym i dekoracyjnym rozwiązaniem, które można zastosować w niemal każdym ogrodzie. Przy pomocy bylin zadarniających można pokryć duże powierzchnie, skarpy i trudne do zagospodarowania cieniste miejsca pod drzewami. W tym artykule przedstawiamy najciekawsze byliny okrywowe i zadarniające, doskonałe do nasadzeń ogrodowych. Na końcu znajdziesz też tabelę z zestawieniem bylin okrywowych na słońce i do cienia.
Byliny okrywowe i zadarniające
Fot. depositphotos
Byliny okrywowe do cienia
Byliny okrywowe do cienia to doskonały sposób aby zadarnić powierzchnie pod drzewami i krzewami, na których trawnik słabo rośnie. Wiele z tych roślin świetnie rośnie w pełnym cieniu ale toleruje też stanowiska półcieniste i lekko nasłonecznione, pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej wilgotności gleby. Te z nich, które atrakcyjnie kwitną, sprawią, że cienisty zakątek pod drzewami lub krzewami będzie się mienić mnóstwem barw.
Barwinek pospolity (Vinca minor) - ta ceniona roślina zadarniająca należy do rodziny toinowatych (Apocynaceae) i występuje w stanie naturalnym w Europie. Roślina osiąga 10-15 cm wysokości. Ciemnozielone, skórzaste liście utrzymują się przez cały rok. Delikatne niebieskie i fioletowe kwiaty stanowią o dekoracyjności tego gatunku. Do ogrodu możemy też wybrać odmianę barwinka pospolitego 'Alba' o kwiatach białych lub odmianę barwinka 'Variegata' o liściach z białymi brzegami. W ten sposób rozjaśnimy stanowisko zadarnione barwinkiem.
Barwinek pospolity - Vinca minor
Fot. AnRo0002, Domena Publiczna. Wikimedia Commons
Bylina ta zakwita już wiosną i kwitnie aż do sierpnia. Wymaga stanowiska cienistego, wilgotnego oraz żyznej gleby. Barwinek pospolity rozmnażany jest za pomocą rozłogów. Jest gatunkiem mrozoodpornym i dobrze sprawdza się w naszym klimacie.
Bergenia sercowata (Bergenia cordifolia) - bylina dorastająca do 40 cm wysokości. Posiada liście mięsiste, skórzaste i błyszczące, zimozielone (w bardzo niskich temp. zmieniają barwę na czerwoną). Kwiatostany barwy różowej pojawiają się wczesną wiosną. Jest to świetna roślina okrywowa do sadzenia wokół drzew i krzewów. Dobrze prezentuje się także wokół oczek wodnych.
Bergenia sercowata w ogrodzie naszej forowiczki
Fot. Lilia 0405, forum.PoradnikOgrodniczy.pl
Stanowisko uprawy bergenii może być słoneczne lub cieniste. Na stanowiskach słonecznych trzeba jednak zadbać o większą wilgotność gleby. Rozmnażać ją można przez podział wczesną wiosną lub jesienią. Sadzić gęsto (co 25 do 30 cm), gdyż początkowo rośnie powoli. Po 4 latach może być konieczne usunięcie najstarszych rozet. Bergenia sercowata jest wysoce mrozoodporna i można ją uprawiać w całej Polsce.
Dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans) należy do rodziny jasnotowatych i występuje w stanie dzikim na terenie północnej Afryki, w całej Europie, Azji Zachodniej i na Kaukazie. Dorasta do 15 cm wysokości i tworzy gęste, zwarte kępy. Z dekoracyjnej rozety ciemnozielonych lub bordowych liści wyłania się pęd kwiatostanowy. Zwieńczony jest długim, groniastym kwiatostanem o barwie niebieskiej, fioletowej, różowej lub białej.
Dąbrówka rozłogowa
Fot. Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Dąbrówka rozłogowa preferuje stanowiska półcieniste i cieniste oraz podłoże żyzne, próchnicze i umiarkowanie wilgotne. Rozmnażamy ją przez podział kęp i sadzonki pędowe. Sprawdza się jako roślina okrywowa, obwódkowa i do sadzenia wokół oczka wodnego.
Dereń kanadyjski (Cornus canadensis) - bylina kłączowa, płożąca się, osiągająca wysokość 20 do 30 cm. Szybko się rozrasta. Kwiaty zebrane w główkowate kwiatostany na szczytach pędów, otoczone białymi podsadkami. Tworzy kuliste owoce, barwy jaskrawoczerwonej. Na okres zimowy część nadziemna rośliny zanika niemal całkowicie. Dereń kanadyjski jest doskonały jako roślina okrywowa pośród wysokich krzewów. Najlepiej czuje się w miejscach półcienistych, choć może być też uprawiany na stanowiskach słonecznych. Wymaga gleb żyznych i próchniczych.
Dereń kanadyjski - Cornus canadensis
Fot. depositphotos
Epimedium wielkokwiatowe (Epimedium grandiflorum) - roślina pochodząca z Japonii, osiągająca wysokość 20 do 30 cm. Liście wiosną mają barwę brązowozieloną, zaś latem zielenieją. Kwiaty barwy białej lub żółtej pojawiają się w maju. Jest to świetna bylina okrywowa na stanowiska cieniste i wilgotne oraz przepuszczalne gleby, bogate w materię organiczną.
Epimedium wielkokwiatowe - Epimedium grandiflorum
Fot. Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons
Ścięcie starych liści jesienią ułatwi wzrost nowych na wiosnę, nieraz warto je jednak pozostawić - jeżeli temperatura powietrza nie spada zbyt nisko, liście czerwienieją i przez długi okres pozostają dekoracyjne. Rozmnażanie epimedium można wykonać przez podział późnym latem. Sadzić w odstępach co 20 do 25 cm.
Houtunia sercowata 'Chameleon' (Houttuynia cordata) - bylina dorastająca do około 20 cm wysokości. Tworzy długie pędy, z których wyrastają pokryte plamami liście. Jest to doskonała bylina okrywowa na stanowiska półcieniste (na jaśniejszych stanowiskach liście mocniej się wybarwiają, natomiast na stanowiskach zacienionych liście zielenieją) i wilgotne. W naszym klimacie części nadziemne rośliny z reguły przemarzają, dlatego też wiosną należy je ściąć aby pobudzić do wytwarzania nowych pędów. Rozmnażanie przez podział wiosną, można również ukorzeniać sadzonki sporządzone z fragmentów pędów. Sadzić w odległości co 50 cm.
Kopytnik pospolity - Asarum europaeum
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl
Kopytnik pospolity (Asarum europaeum) - gatunek krajowy, objęty częściową ochroną. Osiąga wysokość nie więcej jak 10 cm. Liście zimozielone, błyszczące o nerkowatym kształcie, pod liśćmi ukryte są niewielkie dzwonkowate kwiaty. Kopytnik posadzony jako roślina okrywowa, szybko się rozrasta i tworzy zimozielony dywan. Bylina ta preferuje stanowisko cieniste, podłoże wilgotne i bogate w materię organiczną. Rozmnażanie wiosną poprzez podział kłączy. Sadzić co 10-15 cm. Kopytnik pospolity jest wysoce mrozoodporny (zaliczany do strefy mrozoodporności roślin 4) i może być uprawiany w całej Polsce.
Podagrycznik pospolity 'Variegatum' (Aegopodium podagraria) - roślina dorastająca do 20 cm wysokości. Szybko tworzy masę zielonych, biało obrzeżonych liści, które jednak zanikają latem. Zanikające ulistnienie zastępują białokremowe kwiatostany.
Podagrycznik pospolity 'Variegatum'
Fot. Meneerke bloem, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Podagrycznik pospolity jest doskonały jako runo pod dużymi drzewami i krzewami. Mało wybredny wobec gleby i stanowiska, rośnie zarówno w pełnym słońcu, jak i cieniu. Toleruje zarówno gleby ciężkie, gliniaste, jak i lekkie piaski. Rozmnażanie poprzez podział wiosną. Sadzić w odstępach od 15 do 30 cm. Trzeba jednak uważać, gdyż podagryczniki to rośliny ekspansywne i mogą zachwaścić cały ogród. Dlatego rozrastanie się podagrycznika trzeba regularnie kontrolować.
Uwaga!
Dzięki podziemnym rozłogom podagrycznik szybko się rozrasta i bywa nadmiernie ekspansywny. Aby nie stracić nad tym kontroli, lepiej sadzić go miejscach zapewniających naturalne granice rozwoju (np. pomiędzy ścianą budynku a ścieżką).
Ułudka wiosenna (Omphalodes verna) - roślina pochodząca z południa Europy. Osiąga wysokość do 20 cm. Tworzy pokładające się pędy, z których wyrastają sercowate liście na długich ogonkach. Szczególną ozdobę tej rośliny stanowią jednak jej lazurowoniebieskie kwiaty, które możemy podziwiać od kwietnia do maja. Jest to świetna roślina okrywowa na miejsca słoneczne lub półcieniste. Na stanowiskach słonecznych obficiej kwitnie, wymaga jednak regularnego podlewania w okresie letnim.
Ułudka wiosenna - Omphalodes verna
Fot. Hectonichus, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
W uprawie ułudki zalecane są gleby próchnicze, wilgotne i zasobne w wapń. Rozmnażanie przez podział wiosną po kwitnieniu lub jesienią. Sadzić w odstępach około 25 cm. W chłodniejszych rejonach może przemarzać.
Byliny okrywowe na słońce
Suche, słoneczne, często trudne do zagospodarowania miejsca w ogrodzie oraz skarpy można pokryć ozdobnym dywanem bylin, które nie tylko będą zdobić, ale też stłumią chwasty oraz zapobiegną parowaniu wody z podłoża. Choć wybór bylin okrywowych i zadarniających na miejsca słoneczne jest nieco mniejszy i w tej grupie znajdziemy ciekawe propozycje.
Bodziszek łąkowy (Geranium pratense) należy do rodziny bodziszkowatych i w stanie naturalnym rośnie w Azji i Europie. Osiąga wysokość do 80 cm, a zielone, klapowane liście oraz pojawiające się latem promieniste kwiaty, stanowią ozdobę bodziszka. Kwiaty mogą być białe, różowe, czerwone, niebieskie, fioletowe. Bylina ta preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste, a glebę żyzną, przepuszczalną i umiarkowanie wilgotną. Bodziszka rozmnażamy przez podział kęp oraz nasiona. Jest to gatunek wysoce mrozoodporny. Najlepiej prezentuje się w większych grupach, na skalniakach, obwódkach i w pojemnikach.
Floks szydlasty- Phlox subulata
Fot. pixabay
Floks szydlasty (Phlox subulata) to zimozielona bylina należąca do rodziny wielosiłowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. Tworzy zwarte kobierce gęsto rozgałęzionych łodyg porośniętych drobnymi listkami. Wiosną roślina pokrywa się delikatnym kwiatami w kolorach białym, różowym lub fioletowym. Preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste. Floks szydlasty dobrze rośnie na każdym podłożu, chociaż najobficiej na glebach piaszczystych i przepuszczalnych. Floksy rozmnażamy przez podział kęp bądź sadzonki. Jest gatunkiem mrozoodpornym. Ze względu na płożący pokrój floks świetnie nadaje się do obsadzania skarp, na murki oporowe oraz jako roślina okrywowa.
Gęsiówka kaukaska - Arabis alpina
Fot. Algirdas, Public Domain, Wikimedia Commons
Gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica) - należy do rodziny kapustowatych i w stanie naturalnym występuje w rejonach świata o klimacie umiarkowanym. Dorasta do 15-20 cm wysokości. Jej pokładające się pędy pokryte są szarozielonymi listkami. Wiosną pojawiają się obficie białe, delikatne, promieniste kwiaty. Gęsiówka wymaga słonecznego stanowiska i przepuszczalnej, umiarkowanie wilgotnej, niezbyt żyznej gleby. Rozmnażamy ją przez nasiona i sadzonki pędowe. Gęsiówka kaukaska jest gatunkiem mrozoodpornym i świetnie nadaje się do pokrywania dużych powierzchni, na skalniaki, murki i do pojemników.
Rogownica kutnerowata (Cerastium tomentosum) - należy do rodziny goździkowatych i pochodzi z południowej części Półwyspu Apenińskiego i Sycylii. Dorasta do około 15-20 cm i tworzy gęste, niskie kępy. Drobne, białe kwiaty pojawiają się wiosną. Dzięki kutnerowi pokrywającemu liście roślina wygląda jakby została oprószona srebrem. Rogownica kutnerowata rośnie na glebach przepuszczalnych i jałowych. Wymaga stanowiska słonecznego. Rozmnaża się ją przez nasiona, sadzonki pędowe i podział kęp. Jest w pełni mrozoodporna. Jest to bylina idealna na skalniaki, skarpy, murki, zielone dachy, łąki kwietne i rabaty.
Zawciąg nadmorski - Armeria maritima
Fot. Stasio, forum.PoradnikOgrodniczy.pl
Zawciąg nadmorski (Armeria maritima) - bylina należąca do rodziny ołownicowatych (Plumbaginaceae) i występująca w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Osiąga 20 cm wysokości. Tworzy kuliste kępy zimozielonych, długich liści. Kwitnie na biało i różowo przez całe lato, aż do wczesnej jesieni. Preferuje stanowisko słoneczne i ciepłe, a glebę przepuszczalną, dość żyzną i umiarkowanie wilgotną. Najprostszym sposobem rozmnażania jest podział kęp. Zawciąg nadmorski jest gatunkiem w pełni mrozoodpornym. Jest to bylina idealna na tereny suche i mało urodzajne. Może zadarniać duże powierzchnie, murki i skarpy.
Pobierz zestawienie bylin okrywowych i zadarniających w wersji do wygrukowania:
Poznaj wszystkie sekrety uprawy bylin!
Byliny to wspaniałe rośliny wieloletnie o przepięknych kwiatach i kolorowych liściach. Jeżeli chcesz wybrać najpiękniejsze i najciekawsze byliny do swojego ogrodu oraz poznać wszystkie sekrety ich uprawy, koniecznie zajrzyj do książki Cudowny Świat Bylin.
Czytając tę książkę dowiesz się jak stworzyć cudowną, pełną uroku rabatę bylinową, która będzie zachwycać kolorami przez cały rok!
Znajdziesz tu opisy ponad 100 rodzajów bylin, wielu gatunków i odmian, które mogą zamienić Twój ogród w piękny raj pełen kolorowych kwiatów. Dowiesz się jak komponować byliny ze sobą oraz jak dobrać rośliny odpowiednie do gleby i warunków panujących w Twoim ogrodzie.
Ta niezwykła książka łączy w sobie encyklopedię z poradnikiem uprawy bylin. Na 344 stronach znajdziesz setki sprawdzonych rad, napisanych prostym, zrozumiałym językiem, 625 kolorowych zdjęć i aż 187 rysunków, stanowiących doskonałą ilustrację do części poradnikowej.
Spraw, aby rabata bylinowa stała się wizytówką Twojego ogrodu :-)
mgr inż. Anna Błaszczuk
Przeczytaj również:
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące sprawią, że rabata kwiatowa będzie wypełniona barwnymi kwiatostanami niemal przez cały sezon od wiosny do jesieni. Oto nasze zestawienie - 20 najlepszych wieloletnich kwiatów ogrodowych o długim terminie kwitnienia, które ozdobią rabaty w Twoim ogrodzie od maja do października! Więcej...
Byliny wieloletnie długo kwitnące - całe lato i jesienią
Szukając roślin do ogrodu chcemy, by efekt dekoracyjny z ich zastosowaniem był jak najdłuższy, a rośliny nie wymagały wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Oto zestawienie 20 najciekawszych wieloletnich bylin kwitnących całe lato i jesienią! Więcej...
Rośliny do cienia. Co posadzić w cienistym miejscu w ogrodzie?
Miejsca cieniste w ogrodzie często wydają się problemem. Co posadzić, gdy dociera tu tak mało słońca? Czy znajdziemy ładne rośliny do cienia? Otóż okazuje się, że przy odrobinie trudu można w cienistych zakątkach działki stworzyć prawdziwe leśne zakątki, tętniące życiem. Więcej...
