Altana ogrodowa - pozwolenie na budowę
i dozwolone wymiary altany

Altana ogrodowa kojarzy nam się z relaksem i wypoczynkiem. Czasem jednak taki domek na działce może nam przynieść więcej kłopotów niż korzyści. Kwestie dotyczące budowy altan na działkach określa szereg przepisów, z którymi warto się zapoznać przed wybudowaniem altany (lub nabyciem działki z już wybudowaną altaną). Oto, co trzeba wiedzieć zanim zdecydujemy się na altanę ogrodową!

Altana ogrodowa

Altana ogrodowa - czym tak naprawdę jest?

Ponieważ pojęcie to obejmuje dość różnorodne działkowe budowle, zdefiniujmy sobie najpierw, co dokładnie obejmuje pojęcie altany ogrodowej. Myślę, że dla naszych potrzeb można się posłużyć definicją, która mówi, że altana ogrodowa to:

"lekka budowla, zazwyczaj ażurowa, stawiana w ogrodzie, często ozdobna. Ma za zadanie chronić przed deszczem i słońcem. Miejsce spotkań i odpoczynku. (...) Dzisiaj także letni domek w ogródku."

Jak widać mianem altany możemy określać zarówno lekkie zadaszone budowle nie posiadające ścian (dach jest oparty na kilku słupach) jak i również niewielkie domki.

Gdzie szukać przepisów dotyczących altan ogrodowych?

Przepisy dotyczące budowy altan na działkach określają głównie dopuszczalne maksymalne rozmiary altany oraz wymaganą odległość budowanych altan od ogrodzenia działki. Kwestie te reguluje Regulamin ROD uchwalony przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców w dniu 1 października 2015 roku ze zmianami wprowadzonymi w dniu 28 czerwca 2018 roku (nowelizacja weszła w życie od 1 stycznia 2019 roku).

Jakie kwestie reguluje regulamin ROD?

Zgodnie z § 44 Regulaminu ROD (który zawiera najwięcej szczegółowych wskazań dotyczących budowy altan na działkach ogrodowych):

1. Altana działkowa stanowi wolno stojący budynek rekreacyjno-wypoczynkowy lub inny obiekt budowlany spełniający taką funkcję, położony na terenie działki w ROD. Altana działkowa powinna być funkcjonalna i estetyczna.
2. Altana działkowa może mieć powierzchnię zabudowy mierzoną po obrysie ścian zewnętrznych do 35 m². Do powierzchni zabudowy nie wlicza się tarasu, werandy lub ganku, o ile ich łączna powierzchnia nie przekracza 12 m².
3. Altana działkowa może mieć wysokość do 5 metrów przy dachu stromym i 4 metrów przy dachu płaskim.
4. Wysokość altany działkowej mierzy się od poziomu gruntu do najwyższego punktu dachu.
5. Odległość altany działkowej od granic działki nie może być mniejsza niż 3 metry. W przypadku niemożności spełnienia tego warunku ze względu na ukształtowanie działki, postanowienie ust. 6 stosuje się odpowiednio.
6. Jeżeli plan zagospodarowania ROD określa miejsce usytuowania altany działkowej, działkowiec może wybudować altanę działkową tylko zgodnie z tym planem. W przypadku braku planu zagospodarowania, zarząd ROD określa w drodze uchwały miejsce usytuowania altany działkowej, które powinno zapewniać funkcjonalność działki oraz być możliwie najmniej uciążliwe dla działkowców z sąsiednich działek

Zgodnie z § 45 Regulaminu Rod "Działkowiec obowiązany jest zawiadomić na piśmie zarząd ROD o zamiarze budowy, nadbudowy lub rozbudowy altany działkowej, załączając rysunek uwzględniający jej powierzchnię zabudowy i wysokość oraz usytuowanie względem granic działki zgodnie z wymogami określonymi w § 44.".

Program do projektowania altan ogrodowych
Wielu z nas pragnie samodzielnie zaprojektować własną, niepowtarzalną altanę ogrodową i potrzebuje do tego programu komputerowego, który ułatwi tworzenie projektu. Na szczęście udało mi się znaleźć dobry program do projektowania altan ogrodowych, który na co dzień sam wykorzystuję jako prjektant. Zobacz co to za program i jak zaprojektować w nim altanę. Więcej...

Kiedy wymagane jest pozwolenie na budowę altany?

Jeżeli budujemy altanę mieszczącą się w wyżej wskazanych gabarytach, nie jest wymagane pozwolenie na budowę. Kwestię tę reguluje w/w ustawa Prawo Budowlane. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2d i art. 30 ust.1 Ustawy – Prawo budowlane budowa altany ogrodowej nie wymaga żadnych formalności urzędowych – ani uzyskania pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia budowy – jeżeli zostaną spełnione 3 warunki:

1. jest to obiekt wolno stojący (czyli nie jest dobudowany do budynku albo innej altany);
2. powierzchnia zabudowy altany nie przekracza 35 m² (w prawie budowalnym nie ma natomiast ograniczeń co do jej wysokości, kwestię tę reguluje jedynie wyżej wspomniany regulamin ROD);
3. łączna liczba takich altan nie przekracza dwóch na każde 500 m² powierzchni działki.

Tak więc Regulamin ROD określa maksymalne rozmiary altany, a Ustawa Prawo Budowlane zwalnia nas z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę altany mieszczącej się w tych rozmiarach. Zamiar wybudowania altany musimy zatem zgłosić w formie pisemnej wyłącznie do Zarządu Ogrodu.

Podatek od budowy altany

Pozostają jeszcze kwestie podatkowe, regulowane w w/w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Na tą problematykę uwagę zwrócił Prof. Leonard Etel z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (cytat pochodzi z serwisu Polska.pl), który pisze następująco:

Altany działkowe nie mające fundamentów nie są budynkami w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W związku z tym nie podlegają opodatkowaniu. W tym przypadku właściciele altan (którymi są zawsze działkowicze) nie muszą wykonywać żadnych ruchów ani niczego zgłaszać. Inaczej jest, gdy altana ma fundament. Wówczas działkowiec ma obowiązek złożyć informację o posiadanym budynku we właściwym urzędzie gminy i wykazać tę altanę jako zwolnioną od podatku.

Konsekwencje przekroczenia dopuszczalnych rozmiarów altany

Być może zadajesz sobie teraz pytanie: a co jeśli wybuduję altanę przekraczającą dopuszczalne rozmiary? Z problemem tym spotykają się również osoby, które chcą wejść w posiadanie działki, na której jest już wybudowana taka "ponadnormatywna" altana. Konsekwencje, jakie mogą Ci grozić, zostały ujęte w poradzie prawnej umieszczonej na stronie internetowej PZD:

(...) wybudowanie na działce obiektu z naruszeniem warunków regulaminu POD wiąże się dla działkowca z negatywnymi konsekwencjami o trojakim charakterze. Po pierwsze bowiem, członek Związku zobowiązany jest do usunięcia stwierdzonych przez zarząd ogrodu nieprawidłowości, a nawet do rozebrania rozbudowanej altany, jeśli naruszenia nie mogą zostać w inny sposób usunięte. W razie niezastosowania się do tego nakazu działkowcowi grozi pozbawienie członkostwa i prawa użytkowania zajmowanej działki. Po drugie zaś, stawianie na działce obiektu o większych rozmiarach niż wymagane obliguje do uzyskania pozwolenia na budowę. Wzniesienie podobnego obiektu bez takiego zezwolenia uznawane jest za "samowolę budowlaną" i wiąże się z określonymi sankcjami nakładanymi przez organy nadzoru budowlanego - łącznie z rozbiórką obiektu. Po trzecie wreszcie, obiekt wybudowany na działce w ogrodzie działkowym z naruszeniem warunków regulaminu ROD jest budynkiem w rozumieniu przepisów podatkowych, jeżeli jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.; obiekt taki podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Podatnikiem od takiego budynku będzie jego właściciel tj. działkowiec.

Jak widać, nie warto zatem budować lub nabywać altany ogrodowej nie mieszczącej się w wyznaczonych normach, gdyż może nas to narazić na szereg trudności i kosztów, a w najgorszym przypadku utratę takiej altanki.

Powyższy tekst nie jest poradą prawną. Autor tekstu nie ponosi odpowiedzialności za skutki zastosowania się do powyższych wskazówek. Nie gwarantuje się aktualizacji tego tekstu zgodnie z aktualnym stanem prawnym.

Przeczytaj również:

Jak zaprojektować altanę ogrodową
Aby rozpocząć budowę altany na działce, trzeba posiadać jej projekt. Można wybrać jeden z gotowych projektów altan ogrodowych lub wykonać projekt samodzielnie. Zobacz jak zaprojektować altanę ogrodową aby połączyć estetykę wyglądu altany z jej funkcjonalnością. Kiedy możemy samodzielnie zaprojektować altanę ogrodową, a kiedy lepiej zdecydować się na zakup gotowego projektu altany? Więcej...

Budowa altany ogrodowej - krok po kroku
Budowa altany ogrodowej wydaje się dość skomplikowanym przedsięwzięciem. Wszystko jednak okaże się znacznie prostsze, gdy dowiemy się dokładnie jak wyglądają poszczególne etapy budowy altany ogrodowej i będziemy je wykonywać krok po kroku. Zobacz jak wygląda budowa altany ogrodowej i jak krok po kroku wykonać wszystkie czynności związane z budową altany. Więcej...

Jak samemu zaprojektować ogród?
Co jest najważniejsze przy projektowaniu ogrodów? Jak samemu zaprojektować ogród aby spełniał nasze oczekiwania? Czy warto zatrudniać projektantów krajobrazu i co mogą oni wnieść do projektu naszego ogrodu? Odpowiedzi na te 3 pytania przygotowała dla nas Małgorzata Tylec z krakowskiej pracowni "Sztuka Projektowania Ogrodów". Więcej...