10 błędów w uprawie pomidorów. Czego nie lubią pomidory?

Uprawa pomidorów potrafi dać ogromną satysfakcję, ale nawet doświadczeni ogrodnicy popełniają czasem błędy, które skutkują obniżeniem jakości i wielkości plonów. W tym artykule przedstawiamy 10 najgorszych błędów w uprawie pomidorów, które szybko niszczą uprawę. Sprawdź, czego nie lubią pomidory. Jeśli to wyeliminujesz, Twoje pomidory urosną piękne i zdrowe!

Błędy w uprawie pomidorów. Czego nie lubią pomidory?
Fot. depositphotos

Błąd 1. Źle dobrane odmiany

Źle dobrana odmiana pomidora to jeden z częstszych i niedocenianych błędów w uprawie. Odmiany pomidorów przeznaczone pod osłony źle radzą sobie w gruncie, a te wymagające starannej pielęgnacji nie sprawdzą się u osób z niedoborem czasu. Efektem są choroby, słabe plony lub rozczarowanie jakością owoców.

Kluczem jest dopasowanie odmiany do warunków, klimatu i własnych potrzeb - tylko wtedy uprawa będzie owocna.

Do polecanych odmian w uprawie amatorskiej należą:

Odmiany gruntowe wysokorosnące pomidora - dają zazwyczaj duży plon ale wymagają dużo miejsca i starannej pielęgnacji - 'Retro', 'Olbrzym', 'Krakus', 'Bawole Serce', 'Koralik', 'Premio', 'Bocati';
Odmiany gruntowe karłowe pomidora - są łatwiejsze w prowadzeniu i nie wymagają tak dużo miejsca - 'Ola Polka', 'Alka', 'Rumba Ożarowska', 'Bohun', 'Betalux', 'Lambert';
Odmiany pomidora do uprawy na balkonie - to zazwyczaj odmiany karłowe, niskorosnące, nie wymagają palikowania i dobrze rosną w niewielkich doniczkach - 'Vilma', 'Venus', 'Piko', 'Batory', 'Tumbling Tom Yellow', 'Donna';
Odmiany pod osłony - dobrze rosną w szklarniach i tunelach foliowych - 'Bekas', 'Słonka', 'Premio', 'Gigantomo'.

Pomidor wysokorosnący i karłowy
Fot. depositphotos

Błąd 2. Zbyt wczesne sadzenie

Pomidory są roślinami ciepłolubnymi, dlatego wysadzanie ich do gruntu, gdy istnieje wysokie ryzyko pojawienia się przymrozków może zakończyć się zahamowaniem wzrostu, chorobami, a nawet całkowitym obumarciem rośliny. W większości rejonów Polski bezpieczny termin to druga połowa maja, po tzw. zimnych ogrodnikach, czyli po 15 maja.

Poza temperaturą powietrza, warto też zwrócić uwagę na temperaturę gleby. Można ją zmierzyć wykorzystując np. miernik glebowy elektroniczny. Pomidory najlepiej rosną w ziemi o temperaturze od 18 do 22°C. Posadzone do zimnej ziemi rosną bardzo wolno i słabiej plonują. Rośliny sadzone kilka dni później, do cieplejszej ziemi, rosną szybciej i przeganiają te sadzone wcześniej. Dlatego termin sadzenia pomidorów warto przesunąć nieraz jeszcze o kilka później, np. na 20 maja.

Błąd 3. Brak hartowania rozsady

Przeniesienie rozsady z ciepłego mieszkania czy szklarni bezpośrednio do ogrodu wywołuje szok termiczny, a tego pomidory bardzo nie lubią. Hartowanie, czyli stopniowe przyzwyczajanie pomidorów do warunków zewnętrznych powinno trwać co najmniej 7-10 dni. Zabieg ten polega na wietrzeniu pomieszczenia, w którym są uprawiane rośliny, a potem wystawianiu roślin na zewnątrz na coraz dłuższy czasu. Dzięki temu rośliny stopniowo przyzwyczają się do niższych temperatur, większego nasłonecznienia i podmuchów wiatru. Sadzonki pomidorów staną się silniejsze i bardziej odporne na choroby.

Błąd 4. Zbyt gęste sadzenie pomidorów

Zbyt gęste sadzenie pomidorów to powszechny błąd, który prowadzi do słabszego wzrostu, mniejszych plonów i większego ryzyka chorób, zwłaszcza grzybowych. Rośliny pozbawione przestrzeni konkurują o światło, powietrze i składniki odżywcze, co negatywnie wpływa na ich rozwój. Zbyt małe odstępy utrudniają także pielęgnację i zbiór. Lepsze rezultaty daje mniejsza liczba roślin posadzonych w odpowiednich odstępach. Zalecana rozstawa sadzenia pomidorów to 50-60 cm między roślinami i 70-80 cm między rzędami.

Zbyt gęste sadzenia to często popełniany błąd
Fot. depositphotos

Błąd 5. Niedobór lub nadmiar słońca

Zarówno niedobór, jak i nadmiar słońca mogą zaszkodzić pomidorom. Przy zbyt małej ilości światła rośliny rosną słabo kwitną, owoce wolniej dojrzewają, a łodygi się wydłużają.

Z kolei nadmiar słońca, szczególnie w upalne dni, może powodować poparzenia owoców i liści oraz przesuszenie roślin. Żeby ochronić pomidory gruntowe przed ostrym światłem słonecznym warto je cieniować. Można je osłaniać białą agrowłókniną lub choćby niepotrzebną, cienką firanką.

Błąd nr 6. Niewłaściwe podlewanie

Pomidory mają duże zapotrzebowanie na wodę zwłaszcza w okresie zawiązywania i wykształcania się owoców. Błędy w podlewaniu pomidorów często wynikają z nieregularności lub niedoboru wody, czego pomidory bardzo nie lubią. Z kolei zbyt częste i obfite podlewanie może prowadzić do gnicia korzeni, wystąpienia chorób grzybowych i osłabienia roślin.

Dlatego pomidory najlepiej podlewać rzadziej, ale obficie. Korzystnie na rozwój roślin działa ściółkowanie gleby - pomaga utrzymać wilgoć bez przelewania roślin.

Pamiętajmy też, że pomidory nie lubią dłuższych okresów suszy. Jeśli pomidory zostaną przesuszone, a potem podlane dużą ilością wody, owoce mogą popękać. Nieregularne podlewanie prowadzi też do trudności w przyswajaniu wapnia przez roślinę, czego efektem może być sucha zgnilizna wierzchołkowa.

Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora
Fot. depositphotos

Istotna jest także technika podlewania. Zraszanie całej rośliny, szczególnie wieczorem, stwarza idealne warunki dla rozwoju chorób grzybowych. Najlepiej podlewać pomidory przy ziemi - bezpośrednio do korzeni, tak aby nie moczyć liści. Lepiej też podlewać rano aby rośliny mokre nie pozostawały na noc.

Błąd 7. Brak cięcia pomidorów

Kolejnym błędem w uprawie pomidorów jest brak cięcia lub nieprawidłowe cięcie roślin. Dzięki usuwaniu bocznych pędów i prowadzaniu pomidorów na jeden, dwa lub trzy pędy, rośliny szybciej owocują a pomidory są bardziej dorodne i smaczne.

Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest także ogławianie pomidorów przeprowadzane w drugiej dekadzie sierpnia. Zabieg ten polega na usunięciu wierzchołka pędu głównego (lub 2-3 pędów w przypadku uprawy na więcej pędów) pozostawiając 2-3 liście nad najwyższym kwitnącym gronem. Dzięki temu już zawiązane owoce szybciej dojrzewają. Jednocześnie roślina nie tworzy nowych zawiązków, które nie zdążyłyby już dojrzeć przed nadejściem jesiennych chłodów.

Obrywanie liści pomidorów
Fot. depositphotos

Błąd 8. Niewłaściwe nawożenie

Błędy w uprawie pomidorów często wynikają z niewłaściwego nawożenia. Zarówno niedobór, jak i nadmiar nawozów mogą zaszkodzić roślinom. Pomidory mają duże wymagania pokarmowe i nawet te uprawiane na żyznej glebie wymagają dokarmiania. Nawożenie mineralne nawozami wielkoskładnikowymi rozpoczynamy po ok. 15 dniach od posadzenia rozsady i powtarzamy co około 14 dni. Kończymy na 3-4 tygodnie przed końcem planowanej uprawy.

W lipcu i sierpniu, gdy rośliny najsilniej się krzewią i zawiązują owoce, warto stosować nawozy zawierające bor, fosfor, potas i wapń, które wspomagają zdrowy rozwój owoców.

Uzupełnieniem dla nawożenia mineralnego może być wykorzystanie naturalnych gnojówek roślinnych z pokrzywy, mniszka lekarskiego lub skrzypu polnego. Przefermentowaną gnojówkę rozrabiamy z wodą w stosunku 1: 10 i podlewamy pomidory co 3-4 dni, w dawce 2-3 l cieczy na roślinę.

Błąd 9. Zaniedbanie palikowania i podwiązywania

Zaniedbanie palikowania i podwiązywania pomidorów wysoko rosnących może prowadzić do ich przewrócenia, uszkodzenia oraz problemów z dojrzewaniem owoców. Prowadzenie pomidorów przy podporach pomaga poprawić cyrkulację powietrza, wspiera wzrost roślin i ułatwia ich pielęgnację. Regularne podwiązywanie zapewnia lepszą jakość plonów i chroni przed uszkodzeniami.

W miarę wzrostu pędów rośliny należy podwiązywać za pomocą sznurków lub specjalnych klipsów.

Pomidory prowadzone przy palikach
Fot. depositphotos

Błąd 10. Brak oprysków

Pomidory są łatwo porażane przez choroby grzybowe oraz kilka szkodników. Największe zagrożenie stanowi zaraza ziemniaczana, ale nie możemy zapominać o patogenach, takich jak alternarioza czy mączniak prawdziwy. Dlatego bardzo ważne jest regularne doglądanie uprawy i usuwanie liści z widocznymi objawami choroby. Szczególnie ważne jest usuwanie najniżej położonych liści, które stykają się z ziemią.

Należy także wykonywać opryski zapobiegawcze preparatami naturalnymi. Najczęściej polecane są opryski pomidorów drożdżami, opryski mlekiem oraz opryski z pokrzywy. Jeśli nie chcemy ich przygotowywać samodzielnie, w sklepach ogrodniczych można nabyć gotowe preparaty, takie jak: oprysk z drożdży Agrecol czy Neykor oprysk z pokrzywy. Opryski zapobiegawcze rozpoczynamy niebawem po wysadzeniu rozsady i powtarzamy co 7-10 dni.

Jeśli mimo wszystko choroby się pojawią, w ostateczności można sięgnąć po silniejsze środki grzybobójcze, takie jak:

Signum 33 WG (zwalcza alternariozę i zarazę ziemniaczaną),
Scorpion 325 SC (zwalcza alternariozę i mączniaka prawdziwego),
Revus 200 SC (zwalcza zarazę ziemniaczaną),
Siarkol 800 SC (zwalcza mączniaka prawdziwego, dozwolony do stosowania w uprawach ekologicznych).

Ze szkodnikami na szczęście możemy walczyć za pomocą środków naturalnych i ekologicznych, których w sklepach ogrodniczych jest duży wybór. Szczególnie polecane są preparaty produkowane na bazie wyciągu z cytrusów oraz naturalnych olei roślinnych:

NeemAzal T/S (zwalcza mszyce, przędziorki, wciornastki, mączliki, gąsienice uszkadzające liście),
Limocide (mączliki, wciornastki, przędziorki, mszyce),
Emulpar 940 EC (przędziorki, mszyce).

Poznaj wszystkie sekrety uprawy pomidorów!

Jeśli czytasz ten artykuł, zapewne interesuje Cię uprawa pomidora lub szukasz rozwiązania problemów, które się w tej uprawie pojawiają.

Dla osób takich jak Ty przygotowaliśmy specjalnego e-booka poświęconego w całości uprawie pomidorów. Ten e-book to:

Proste instrukcje co i jak robić krok po kroku;
Wszystkie etapy uprawy od siewu nasion do zbioru soczystych owoców;
Naturalne, sprytne domowe sposoby na zdrowe pomidory;
Praktyczne rady i własne doświadczenia Autorki;
Kilkadziesiąt pomocnych zdjęć i ilustracji

Czytając tego e-booka oszczędzisz czas potrzebny na poszukiwanie rozwiązań różnych problemów z uprawą oraz poznasz sprawdzone sposoby na zdrowe i smaczne pomidory z własnego ogrodu. Poznaj sekrety i podpowiedzi doświadczonego hodowcy pomidorów!

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie:
1. B. Dyki, Jak pielęgnować pomidory w Działkowiec 6/2022, s. 42-43;
2. M. Orłowski, E. Kołota, I. Strychacz, Uprawa warzyw w gruncie, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1988, s. 221-233;
3. Praca zbiorowa, ABC Moja działka, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa 1990, s. 127-140.