Astry jesienne wieloletnie. Odmiany i uprawa

Astry jesienne, określane też jako marcinki, to chyba najbardziej popularne kwiaty, które mogą zdobić ogrodowe rabaty, balkony i tarasy, w okresie późnej jesieni. O tej porze roku wygląd większości roślin nieubłaganie przypomina nam o tym, że ich czas dobiega już końca. Kwitnące jesienią astry są doskonałym sposobem na ożywienie kwiatowych kompozycji w okresie, gdy barwne lato dawno już za nami.

Astry jesienne wieloletnie

Astry jesienne wieloletnie - opis

Koszyczki kwiatowe astrów jesiennych są zbudowane z dwóch rodzajów kwiatów. Wnętrze jest wypełnione żółtozłotymi kwiatami rurkowatymi, które z zewnątrz są otoczone kwiatami języczkowatymi, w barwach od białej, poprzez różową, czerwoną, aż po fioletową i niebieską. Ta mieszanka kolorów sprawia, że kwiatowa rabata nadal tętni życiem i jest wspaniałą ozdobą w ogrodu.

Większość astrów to wieloletnie byliny, choć bywają wśród nich wyjątki, takie jak np. aster chiński (Callistephus chinensis) będący rośliną jednoroczną, dostępną w wielu odmianach o szerokiej gamie barw i kształtów kwiatów, nadających się na rabaty oraz na kwiat cięty.

U astrów bylinowych, czyli wieloletnich, łodygi mogą częściowo drewnieć u nasady. Liście tych roślin są lancetowate, ułożone na łodydze skrętolegle. Część podziemną stanowi karpa korzeniowa i liczne pędy podziemne (tzw. rozłogi), dzięki którym roślina się rozrasta. Najciekawsze dla nas są jednak kwiaty tych roślin, które występują w rozmaitych barwach i kształtach.

Ze względu na porę kwitnienia astry dzieli się na astry wiosenne, (np. aster alpejski), astry letnie (np. aster gawędka) oraz astry jesienne. Te ostatnie stanowią najliczniejszą grupę astrów i zarazem najbardziej cenną, gdyż kwitną w okresie, kiedy nie możemy już podziwiać zbyt wielu kwitnących roślin. Piękne kwiaty astrów jesiennych mogą zdobić ogrodowe rabaty aż do listopada. Dzięki tej porze kwitnienia stały się one popularnymi roślinami do dekoracji nagrobków w Dzień Wszystkich Świętych.

Aster krzaczasty - Aster dumosus
Fot. pixabay

Astry jesienne wieloletnie - gatunki i odmiany

Wśród astrów jesiennych można znaleźć zarówno gatunki drobnokwiatowe jak i wielkokwiatowe. Oczywiście te drugie, ze względu na walory dekoracyjne kwiatów, cieszą się znacznie większym zainteresowaniem. Koszyczki kwiatowe astrów wielkokwiatowych mogą osiągać średnicę do 5 cm. Wysokość roślin waha się w zależności od gatunku i odmiany od 20 do 180 cm. Znajdziemy tu zatem rośliny zarówno na niskie jak i dość wysokie rabaty, które rozkwitają w całej gamie nastrojowych odcieni fioletu, różu i czerwieni.

Aster nowoangielski 'Herbstschnee'

Gatunki wielkokwiatowe są już opisane w naszej encyklopedii roślin, podaję zatem tylko odnośniki do opisów tych roślin. Do astrów jesiennych wielkokwiatowych zaliczają się:

• Aster krzaczasty (Aster dumosus)
• Aster nowobelgijski (Aster novi-belgii)
• Aster nowoangielski (Aster novae-angliae)

Najniższe odmiany astra krzaczastego nadają się na obwódki i jako rośliny okrywowe. Dobrze prezentują się także na wrzosowiskach wśród kęp traw, np. kostrzewy sinej. Niskie astry nadają się też na skalniaki oraz mogą być uprawiane w pojemnikach, stanowiąc jesienną ozdobę balkonów i tarasów.

Wyższe astry jesienne mogą rosnąć w środku rabaty wśród innych roślin, a najwyższe mogą stanowić tło z tyłu rabaty. Warto zwrócić uwagę, na fakt, że niektóre odmiany astrów nowoangielskich i nowobelgijskich mają tendencję do zrzucania dolnych liści i warto posadzić wśród nich rośliny, które zasłonią dolne części łodyg astrów. Wysokie odmiany astrów nowoangielskich i nowobelgijskich mogą wymagać także podwiązywania.

Aster nowoangielski 'September Ruby'
Fot. Cephas, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Najpopularniejszym astrem jesiennym drobnokwiatowym jest aster wrzosolistny (Aster ericoides), wytwarzający koszyczki kwiatowe o średnicy zaledwie 1 cm i barwie od białej do jasnofioletowej. Łodygi tego gatunku mogą osiągać długość od 50 do 100 cm. O atrakcyjności tej rośliny decydują drobne listki, które licznie pokrywają łodygi, tworząc efektowne zielone "poduchy".

Chryzantemy zimujące w gruncie - uprawa, odmiany
Chryzantemy zimujące w gruncie to mrozoodporne odmiany chryzantem, nadające się do uprawy na ogrodowych rabatach. Niestety większość sprzedawanych jesienią chryzantem, szczególnie tych na cmentarzach, nie nadaje się do uprawy gruntowej. Jak zatem wybrać do ogrodu odpowiednie odmiany chryzantem? Więcej...

Astry jesienne - uprawa w ogrodzie

Astry w ogrodzie sadzimy w miejscach nasłonecznionych i przewiewnych, na glebach żyznych, przepuszczalnych, o odczynie pH 5,5 do 6,5. Szczególnie żyznych gleb wymagają astry nowoangielskie, nowobelgijskie i krzaczaste. Na słabszych glebach lepiej radzi sobie aster wrzosolistny.

Odległość pomiędzy roślinami, jaką powinno się zachować sadząc nowo kupione okazy, jest uzależniona od osiąganych przez nie rozmiarów. Astry wysokie sadzi się w rozstawie 80x80 cm, astry średniowysokie - w rozstawie 50x50 cm, a astry niskie w rozstawie 20x20 cm. Zachowanie tych odległości jest dość ważne, gdyż astry posadzone zbyt gęsto dość łatwo poraża mączniak prawdziwy. Niestety ta choroba atakuje astry dość często. Jeżeli astry masz już posadzone, to koniecznie je przerzedzaj, usuwając część pędów w celu zachowania przepływu powietrza pomiędzy roślinami.

Aster krzaczasty - Aster dumosus
Fot. pixabay

Jeżeli już zauważysz objawy występowania mączniaka na astrach (białoszary nalot na liściach), wycinaj porażone pędy roślin i usuwaj z ogrodu (najlepiej spalić). Konieczne będzie wykonanie oprysków preparatami grzybobójczymi. Opryski trzeba wykonać kilkakrotnie w odstępach co 14 dni. Niestety rzadko opryski przynoszą oczekiwane rezultaty, dlatego tak ważne jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się mączniaka i zachowanie odpowiedniej wentylacji między karpami astrów.

Bardzo ważne jest także właściwe nawadnianie rabat z astrami. Pamiętaj aby gleba przez cały czas była umiarkowanie wilgotna. Karpy astrów dość szybko przesychają (szczególnie wrażliwy jest Aster nowoangielski), dlatego w okresach suszy rośliny regularnie podlewaj. Gdy gleba będzie zbyt sucha, pierwszym objawem będzie tracenie przez rośliny dolnych liści.

Uwaga!
Astry jesienne warto podlewać bezpośrednio na glebę pod roślinami, tak aby nie moczyć ich liści. Często zwilżane liście są bardzo podatne na ataki chorób grzybowych.

W uzyskaniu pięknie kwitnących roślin pomoże Ci też zastosowanie wczesną wiosną dobrze rozłożonych nawozów organicznych i kompostu. W połowie maja rośliny warto zasilić wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi.

Aster jesienny płożący 'Connecticut'

Astry jesienne wieloletnie zimą

Astry jesienne należą do roślin wytrzymałych na mróz i dobrze zimują pod pokrywą śnieżną. Jednak jeżeli zima jest mroźna i bezśnieżna, może okazać się konieczna ochrona roślin przed mrozem i wiatrem. Astrom możesz pomóc okrywając je gałązkami iglaków.

Jak odmłodzić astry jesienne?

Astry w jednym miejscu mogą rosnąć kilka lat, potem widać objawy starzenia się roślin, słabszy wzrost i mniej obfite kwitnienie. Dlatego też co 3 do 5 lat w okresie wiosennym (kwiecień lub początek maja) warto rośliny wykopać i od starej karpy oddzielić wyrastające dookoła niej rozłogi. Starą karpę wyrzucamy, a rozłogi ponownie sadzimy, uzyskując nowe, młode rośliny. Przed posadzeniem rozłóg nie zapomnijmy o dodaniu świeżej ziemi, bogatej w składniki pokarmowe potrzebne młodym roślinom.

Mam nadzieję, że dzięki tym poradom Twoje ogrodowe rabaty lub balkonowe pojemniki będą pełne uroku ptrzez całą jesień, dzięki bujnie kwitnącym astrom jesiennym :-)

Przeczytaj również:

Kwiaty jesienne do ogrodu
Kwiaty jesienne w ogrodzie mogą znacznie poprawić nasz nastrój w chwilach gdy jest coraz mniej słońca, a dni są coraz chłodniejsze. Jeżeli dobrze zaplanujemy rabaty ze wspaniale kwitnącymi kwiatami jesiennymi w ogrodzie, będziemy mogli się jeszcze długo cieszyć ich pięknem. Więcej...

Wrzos pospolity - 3 sekrety uprawy
Wrzos pospolity to wdzięczna, zimozielona krzewinka, zdobiąca ogrody jesienią. Wrzosy można sadzić na rabatach, w grupach i jako pojedyncze okazy. Doskonale prezentują się na skalniakach i jako rośliny okrywowe. Więcej...>

Jeżówka purpurowa - uprawa, zastosowanie, właściwości
Jeżówka to rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Należy do niego 9 gatunków pochodzących z Ameryki Północnej. Miłośnikom uprawy roślin w ogrodach najbardziej znana jest jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea). Więcej...

M. Czekalski, Astry i uprawa i pielęgnacja, Działkowiec, Nr 10/95, s. 20-21, oraz Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 64-65.