Antraknoza - objawy, zwalczanie, polecany oprysk

Antraknoza to choroba grzybowa atakująca wiele gatunków roślin sadowniczych, warzywniczych i ozdobnych. Objawia się w postaci ciemnych, lekko zagłębionych plam na liściach, owocach i pędach. Może prowadzić do dużych strat plonów. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy antraknozy i jak pozbyć się jej z ogrodu. Podpowiadamy najlepsze sposoby na zwalczanie antraknozy w ogrodach przydomowych i na działkach.

Antraknoza borówki amerykańskiej
Fot. Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Antraknoza - co to jest

Antraknoza jest chorobą roślin uprawnych oraz dziko występujących wywoływaną przez grzyby głównie z rodzaju Colletotrichum. Patogeny porażają liście, łodygi, owoce i inne części roślin. Choroba charakteryzuje się pojawieniem się ciemnych, wodnistych plam, które mogą prowadzić do obumierania roślinnych tkanek i ich zapadnia się.

Choroba ta najczęściej dotyka rośliny takie jak: truskawki, porzeczki, maliny, borówki, warzywa strączkowe, warzywa dyniowate, pomidory, winorośl czy drzewa owocowe.

Antraknoza może prowadzić do znacznych strat w uprawach, zwłaszcza w warunkach wysokiej wilgotności (patogen rozprzestrzenia się wraz z kroplami deszczu i rosy) oraz wysokich temperatur (powyżej 20°C).

Antraknoza na liściach agrestu
Fot. Elżbieta M, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Jak wygląda antraknoza? Objawy antraknozy

Antraknoza poraża głównie nadziemne części roślin. Podatne na tę chorobę są zwłaszcza najmłodsze rośliny. Drobne, brunatne, zapadnięte plamki pojawiają się na ogonkach liściowych oraz liściach i sprawiają, że liście przedwcześnie opadają. Wraz z rozwojem choroby na porażonych tkankach rozwijają się pomarańczowe zarodniki grzyba. Plamy na pędach zlewają się osłabiając tkankę do tego stopnia, że pędy często się w tych miejscach wyłamują.

Antraknoza maliny i jeżyny - objawy na liściu i pędzie
Fot. Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Zarówno na niedojrzałych jak i na dojrzałych owocach także rozwijają się ciemne, zapadające się plamy. Zawiązki owoców gniją i zamierają a owoce przedwcześnie opadają. Chorobotwórcze grzyby mogą także powodować zgorzele podstawy pędów oraz zgniliznę korzeni. Nasiona roślin zainfekowanych antraknozą nie nadają się do siewu.

Antraknoza - zwalczanie, jak się pozbyć

Tak jak w przypadku innych chorób roślin, najlepiej postawić na obserwację roślin oraz zapobieganie antraknozie. Bardzo ważne jest usuwanie porażonych organów roślin, a w przypadku rozwoju choroby, także całych roślin. Gdy infekcja się rozprzestrzeniła, warto sięgnąć po fungicydy przeznaczone do oprysku roślin.

Antraknoza na liściu lipy drobnolistnej
Fot. Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Aby zwalczać antraknozę i zapobiegać jej rozprzestrzenianiu się w ogrodzie, warto stosować kilka prostych, ale skutecznych praktyk:

• do uprawy w ogrodzie wybieraj odmiany roślin odporne na antraknozę. Jest to szczególnie ważne, jeśli choroba już wcześniej pojawiła się w Twoim ogrodzie;
• stosuj prawidłowy płodozmian warzyw, aby zapobiec gromadzeniu się zarodników patogenów glebie;
• zachowuj odpowiednie rozstawy sadzenia i utrzymuj odpowiednią odległość między roślinami, aby zapewnić dobrą cyrkulację powietrza i utrzymać wilgotność na optymalnym poziomie;
• podlewaj rośliny u podstawy, aby uniknąć zamaczania liści, kwiatów i owoców. Wybieraj poranki do podlewania, aby liście miały czas wyschnąć w ciągu dnia;
• regularnie sprzątaj opadłe liście i resztki roślinne, które mogą stanowić źródło infekcji. Ścinaj także przekwitłe kwiaty;
• dbaj o prawidłowe nawożenie roślin, aby zapewnić im zdrowy wzrost i odporność na choroby;
• monitoruj rośliny pod kątem oznak choroby i reaguj szybko, aby ograniczyć rozprzestrzenienie;
• ściółkuj glebę dzięki czemu zmniejszysz ryzyko rozprzestrzeniania się zarodników grzyba wraz z kroplami wody;
• regularnie dezynfekuj narzędzia ogrodnicze, aby zapobiec przenoszeniu patogenów;
• usuwaj porażone owoce i liście, ścinaj zainfekowane fragmenty pędów. Rany po cięciu zabezpieczaj maścią ogrodniczą.

Antraknoza orzecha włoskiego
Fot. Rasbak, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Jaki oprysk na antraknozę?

Opryski przeciwko antraknozie należy wykonywać systematycznie co 7-14 dni najlepiej z wykorzystaniem 2 różnych preparatów.

W uprawie amatorskiej poleca się przede wszystkim środki i preparaty na antraknozę, takie jak: Switch 62.5 WG oraz Signum 33 WG oraz Scorpion 325 SC.

Oprysk na antraknozę środkiem Scorpion 325 SC

Scorpion 325 SC jest środkiem grzybobójczym o działaniu wgłębnym i układowym, stosowany zapobiegawczo i interwencyjnie w zwalczaniu chorób grzybowych w uprawie warzyw, ziół, roślin sadowniczych i ozdobnych. Środek ten ma przy tym krótki okres karencji wynoszący w zależności od rośliny od 3 do 30 dni. Zwalczamy nim antraknozę na roślinach takich jak: truskawka, malina, jeżyna, fasola, groch, melon, kawon, dynia olbrzymia, ogórek, cukinia, kabaczek, patison.

Oprysk na antraknozę należy wykonywać zapobiegawczo lub od momentu wystąpienia pierwszych objawów.

Dawkowanie Scorpion 325 SC różni się w zależności od rodzaju uprawy, najpopularniejsze dawki to:

• truskawka, poziomka 10 ml na 3-12 l wody/100 m²
• malina, jeżyna 10 ml na 1-5 l wody/100 m²
• fasola, groch - 10 ml na 3-12 l wody/100 m²
• melon, kawon, dynia olbrzymia jadalna, cukinia, kabaczek, patison - 10 ml na 5-15 l wody/100 m²
• ogórek, 10 ml na 5-15 l wody/100 m²

Oprysk na antraknozę środkiem Switch 62,5 WG

Fungicyd Switch 62,5 WG jest preparatem o działaniu wgłębnym i powierzchniowym, do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w zwalczaniu chorób warzyw, roślin sadowniczych i ozdobnych. Posiada szeroki zakres działania, dzięki temu pomoże zwalczać chorobę na różnych roślinach, ma przy tym krótki okres karencji - można go zastosować nawet na 3 dni przed zbiorem truskawki.

Środek jest przeznaczony do zwalczania antraknozy na: truskawce, malinach, jeżynach, porzeczkach, borówce amerykańskiej, żurawinie, grochu cukrowym.

Dawkowanie Switch 62,5 WG różni się w zależności od rodzaju uprawy, najpopularniejsze dawki to:

• truskawka 8 g na 6-8 l wody/100 m²
• malina 8-10 g na 7-10 l wody/100 m²
• jeżyna 8-10 g na 7-10 l wody/100 m²
• porzeczka czarna, porzeczka czerwona, porzeczka biała, borówka amerykańska, żurawina 8-10 g na 5-20 l wody/100 m²

Oprysk na antraknozę środkiem Signum 33 WG

Antraknozę na roślinach sadowniczych można zwalczać preparatem Signum 33 WG o działaniu układowym. Środek ten służy do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w zwalczaniu szeregu chorób grzybowych warzyw, roślin sadowniczych, ziół i roślin ozdobnych. Środek ten jest przeznaczony do zwalczania antraknozy na: truskawce, orzechu włoskim, malinie, jeżynie, porzeczkach, borówce amerykańskiej, żurawinie, grochu siewnym cukrowym.

Dawkowanie Switch 62,5 WG różni się w zależności od rodzaju uprawy. Najpopularniejsze dawki to:

• truskawka 18 g na 5-7 l wody/100 m²
• malina 18 g na 6-7 l wody/100 m²
• czarna porzeczka 18 g na 6-8 l wody/100 m²
• borówka wysoka 15 g na 5-10 l wody/100 m²
• orzech laskowy, orzech włoski 10 g na 6-15 l wody/100 m²

Oprysk fasoli szparagowej na antraknozę

Środkami do zwalczania antraknozy na fasoli szparagowej są także są także: Amistar 250 SC (okres karencji 7 dni) i Kaptan zawiesinowy 50 WP o okresie karencji 14 dni.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Antraknoza (opadzina) liści porzeczki. Objawy i zwalczanie
• Antraknoza truskawki. Objawy, opryski, zwalczanie

Opracowano na podstawie:
1. Szkodniki i choroby roślin sadowniczych, Praca zbiorowa, PWRiL, Warszawa 1983, s. 311-312;
2. H. Masternak, K. Wiech, Jaki to szkodnik, jaka choroba, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1994, s. 55-56;
3. K. Wiech, Ochrona roślin na działkach, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1999, s. 118-120.