Allelopatia w ogrodzie. Tabela i przykłady
Allelopatia to wzajemna zależność między gatunkami roślin, w której jeden z gatunków wpływa korzystnie bądź niekorzystnie na drugi. Poznaj przykłady allelopatii dodatniej (czyli wzajemnie korzystnego wpływu roślin) oraz allelopatii ujemnej (czyli wzajemnie negatywnego wpływu roślin), a także zobacz jak wykorzystać zjawisko allelopatii w ogrodzie. Pobierz za darmo praktyczną tabelę z przykładami allelopatii.
Allelopatia w ogrodzietaax. Przykład sadzenia razem warzyw, ziół i kwiatów
Fot. dopisitphotos.com
Allelopatia - co to jest?
Pojęcie allelopatia pochodzi od greckich słów - allelon (wzajemny) i pathos (cierpieć, szkodzić). Oficjalnie zostało wprowadzone w 1937 roku przez austriackiego profesora Hansa Molischa, chociaż przykład hamowania wzrostu roślin przez korzenie innych gatunków pojawił się w piśmiennictwie znacznie wcześniej, bo już w 1832 r. Molisch użył pojęcia allelopatii do określenia wzajemnego oddziaływania roślin poprzez wydzielanie pewnych związków chemicznych. W toku badań, w kolejnych latach, ukuto precyzyjniejszy termin allelopatii.
Allelopatia to wzajemne oddziaływanie biochemiczne roślin i mikroorganizmów na siebie.
Wyróżniamy 2 rodzaje allelopatii:
- Allelopatia dodatnia - oznacza wzajemny pozytywny wpływ roślin i mikroorganizmów, jest formą symbiozy, czyli korzystnego współistnienia,
- Allelopatia ujemna - oznacza wzajemny niekorzystny wpływ roślin, stanowi sposób na przetrwanie i obrony przed konkurencją.
Allelopatia dodatnia - przykłady
Allelopatię z powodzeniem można stosować w ogrodzie, sadząc obok siebie rośliny wzajemnie odstraszające szkodniki, zapobiegające występowaniu chorób oraz poprawiające plony. Wzorując się na naturze najkorzystniej jest hodować wiele różnych roślin obok siebie - warzyw, kwiatów i ziół. W zależności od wymagań uprawowych poszczególnych gatunków oraz ich pokroju, sadźmy je w rzędach, pomiędzy innymi roślinami (tzw. uprawa współrzędna) bądź jako obwódki.
Nasturcje, aksamitki i nagietki sadzone jako obwódki, albo kępami pomiędzy rzędami roślin, nie tylko dekorują ogród warzywny, ale przede wszystkim pomagają ograniczać szkodliwe nicienie, pchełki ziemne oraz mszyce. Silny zapach kwiatów tych roślin przyciąga wiele owadów pożytecznych, w tym drapieżne bzygi żerujące na mszycach.
Wykorzystanie allelopatii w ogrodzie warzywnym
Fot. dopisitphotos.com
Pietruszka i wrotycz odstraszają groźne szkodniki, w tym owocówkę jabłkóweczkę i owocówkę śliwkóweczkę. Warto je zatem sadzić pod drzewami owocowymi. Mięta zaś odstrasza bielinka kapustnika, mrówki i mszyce. Rumianek i pokrzywa zwiększają odporność roślin, a mniszek lekarski przyspiesza kwitnienie i owocowanie.
Doskonałym przykładem idealnego sąsiedztwa są marchew i cebula, które wzajemnie odstraszają swoje najgroźniejsze szkodniki: połyśnicę marchwiankę i śmietkę cebulankę. Popularnym trio są także: czosnek, bazylia i pomidory - czosnek odstrasza szkodniki i chroni przed chorobami, a bazylia poprawia smak pomidorów.
Allelopatia ujemna - przykłady
Niektóre gatunki, gdy znajdują się blisko siebie, konkurują ze sobą o teren i wydzielają specyficzne substancje chemiczne, które hamują kiełkowanie nasion innych roślin i wpływają na wielkość plonów. Takie zjawisko można określić jako amensalizm.
Sztandarowym przykładem jest wpływ orzecha czarnego, który wydziela toksyny hamujące rozwój innych roślin w otoczeniu. Podobnie czarna porzeczka i bylica piołun, eliminują ze swego otoczenia inne rośliny lub nie dopuszczają do ich kiełkowania.
Jaskier polny, pełnik czy tojad wydzielają substancje hamujące rozwój bakterii brodawkowych, więc nie powinny być sadzone w pobliżu grochu czy fasoli, a substancje wydzielane przez czosnek i cebulę są tak silne, że obniżają plon fasoli.
Allelopatia w ogrodzie - tabela
Jak widać, planując ogród warto wiedzieć, które gatunki są dla siebie dobrym towarzystwem, a których lepiej nie sadzić obok siebie. Tabela poniżej pomoże Ci w dopasowaniu roślin w Twoim ogrodzie.
Pobierz tę tabelę w wersji do wydrukowania (PDF):
Więcej sprawdzonych przepisów!
Jeżeli zainteresował Cię ten artykuł i chcesz korzystać z naturalnych metod pielęgnacji ogrodu, zapoznaj się z treścią naszego e-booka ZRÓB TO INACZEJ! Sprytne rozwiązania od Matki Natury, które uratowały niejednego ogrodnika, którego przygotowaliśmy dla osób takich jak Ty!
Znajdziesz w nim mnóstwo przepisów na ekologiczne nawozy oraz opryski, przygotowywane na bazie prostych substancji dostępnych w każdym domu, a także z chwastów i ziół.
- Czasem wystarczy dodać do wody nieco sody oczyszczonej, octu lub szarego mydła aby w niecałą minutę przygotować doskonały oprysk przeciwko szkodnikom na roślinach;
- Jeśli masz w kuchni czosnek lub cebulę, w kilka chwil przygotujesz oprysk na choroby roślin;
- Wykorzystując niechciane chwasty możesz uzyskać ogromne ilości nawozu całkiem za darmo.
Ten e-book pokaże Ci jak pielęgnować ogród w sposób naturalny, jednocześnie oszczędzając czas i pieniądze :-)
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. H. Heynitz, G. Marckens, Ogród biodynamiczny, PWRiL, Warszawa 1992, 137-139;
2. Z. Przybylak, 300 ekosposobów na szkodniki i choroby, Wydawnictwo GAJ Eko Media, Bydgoszcz 2019, s. 75-116;
3. D. Metera, Ogród biodynamiczny przy domu, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1989, s. 14-28.
Przeczytaj również:
Jakie warzywa sadzić obok siebie - tabela
Zobacz jakie warzywa sadzić obok siebie, aby uzyskać zdrowy i wysoki plon. Oto kilka przydatnych wskazówek oraz tabela z zestawieniem warzyw, które warto sadzić obok siebie. Więcej...
Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw
Obecnie bardzo modne jest ekologiczne ogrodnictwo, w którym dobór odpowiedniego sąsiedztwa roślin jest szczególnie istotny. Warto dowiedzieć się więcej o tym, które rośliny oddziałują na siebie pozytywnie, a które przeszkadzają sobie. Więcej...
Złe sąsiedztwo roślin
Bardzo często nie zdajemy sobie sprawy, iż uprawiając niektóre gatunki roślin w bliskim sąsiedztwie ułatwiamy rozwój chorobom i szkodnikom. Chodzi tu o choroby i szkodniki, które w swoim cyklu życiowym potrzebują dwóch żywicieli. Poznaj przykłady na złe sąsiedztwo roślin. Więcej...
