Żurawka, Heuchera - odmiany i uprawa
Żurawki (Heuchera) to doskonałe byliny do półcienia, które pozwalają uzyskać wspaniały efekt ozdobny kosztem niewielkiej ilości pracy. Żurawki są roślinami o niezwykłej urodzie, co sprawia że stają się coraz bardziej popularne. Nadają się doskonale na stanowiska półcieniste i bardzo dobrze radzą sobie w pojemnikach, na balkonach lub tarasach. Pielęgnacja żurawek ogranicza się głównie do regularnego podlewania. Przedstawiamy najciekawsze gatunki i odmiany żurawek oraz zasady ich uprawy w ogrodzie.
Żurawka drobnokwiatowa 'Purple Palace'
Żurawka - charakterystyka
Żurawka (Heuchera) to rodzaj roślin należący do rodziny Saxifragaceae (Skalnicowate). Żurawki są bylinami zimozielonymi, co oznacza, że na zimę w większości nie tracą swojej części nadziemnej, a na wiosnę wytwarzają nowe liście z bryły korzeniowej. Rosną w zwartej kępie, osiągając maksymalnie wysokość 40 cm. Ich główną ozdobę stanowią liście (sercowate i klapowane) występujące w różnych odcieniach, od żółtego do ciemnej purpury, czasem również z dekoracyjnym wzorem.
Kwiaty żurawek zebrane są w wiechowate kwiatostany, barwy od białej przez różową do czerwonej kwitną od czerwca do sierpnia. Żurawki najlepiej prezentują się w dużych skupiskach, na obrzeżach rabat lub w ogrodach skalnych. Są to idealne rośliny okrywowe oraz do tworzenia nasadzeń kontrastowych na rabatach.
Różnobarwne odmiany żurawek
Fot. depositphotos
Żurawka - uprawa
Uprawa żurawki jest bardzo prosta i nie wymaga za dużo czasu. Idealne stanowisko dla tych roślin to miejsce półcieniste z próchniczną, przepuszczalną i wilgotną glebą, o odczynie najlepiej lekko zasadowym. Możliwa jest też uprawa żurawki na stanowisku słonecznym ale wtedy trzeba zadbać o odpowiednią wilgotność gleby. Kiedy stanowisko jest w zacienione, nie można przesadzać z wilgocią ponieważ rośliny mogą zacząć chorować. Natomiast jeżeli gleba jest zbyt ciężka trzeba przed posadzeniem żurawki wymieszać ją z torfem.
Uwaga!
Uprawiając żurawkę należy przede wszystkim pamiętać o odpowiedniej wilgotności, nie wolno przesuszać tych roślin. Żurawka nie znosi też silnego, prażącego słońca.
Sadząc żurawki należy pamiętać, że liczba roślin nie powinna przekroczyć 12 sztuk na 1m². Jeżeli sadzimy Heuchery w dużych grupach to najlepiej po 10-20 sztuk.
Żurawka drżączkowata posiada sercowate, klapowane liście z białym deseniem
Pielęgnacja żurawki
Rośliny z rodzaju żurawka nadają się doskonale dla osób zapracowanych ponieważ niemal nie wymagają pielęgnacji. Należy jedynie pamiętać o regularnym podlewaniu. Żurawki są bylinami, które utrzymują w większości ulistnienie zimą dlatego na wiosnę należy przyciąć zeszłoroczne liście, tak żeby zrobić miejsce na tegoroczne przyrosty. Na zimę nie trzeba ich specjalnie okrywać ponieważ żurawki rosnące w gruncie są mrozoodporne. Natomiast rośliny rosnące w pojemnikach należy zadołować z pojemnikiem w osłoniętym miejscu i dodatkowo okryć.
Warto wiedzieć!
Ze skrzyżowania żurawki (Heuchera) z tiarellą (Tiarella) powstała żuraweczka (Heucherella) nazywana także żurawkotenellą. Po żurawce odziedziczyła przepiękne barwy liści, zaś po tiarelli - powcinany kształt liści oraz groniaste kwiatostany.
Żurawka - rozmnażanie
Żurawki można rozmnażać poprzez dzielenie rośliny matecznej. Dużą roślinę, należy wykopać, oczyścić z ziemi i od głównego pędu odrywać małe odrosty liściowe z już wykształconymi korzeniami. W ten sposób uzyskane sadzonki należy zasadzić w skrzynce (rozstaw 20-30cm) i poczekać aż nieco podrosną i staną się silniejsze. Podlewamy raz w tygodniu. Żurawki najlepiej rozmnażać na wiosnę lub jesienią. Rozmnażanie z nasion raczej nie daje zbyt dobrych efektów, zwłaszcza w amatorskiej hodowli.
Żurawka 'Georgia Peach' jest odmianą o zmiennym zabarwieniu liści - wiosną są brzoskwiniowo-różowe, później ciemnieją, a jesienią robią się bordowe
Choroby i szkodniki żurawek
Żurawki są w większości roślinami odpornymi na wszelkie choroby jednak nie oznacza to, że są całkowicie odporne. Przede wszystkim nie można przesadzić z wilgocią ponieważ wtedy zaczynają atakować je grzyby. Nadmierne nasłonecznienie może prowadzić do poparzeń blaszki liściowej. Trzeba też uważać na pędraki, które czasem podgryzają korzenie i rośliny zaczynają usychać.
Funkia w towarzystwie żurawek i innych roślin
Fot. depositphotos
Gatunki i odmiany żurawek
Żurawka drżączkowata (Heuchera x brizoides)
Liście tego gatunku są jak u większości żurawek sercowate i klapowane. Dorasta do 30 - 40 cm. wysokości. Kwiaty zebrane są w smukłe kwiatostany o barwie intensywnie różowej. Nazwa żurawki drżączkowatej pochodzi właśnie od kwiatostanów, które pod wpływem wiatru zaczynają charakterystycznie drżeć. Istnieją odmiany tego gatunku o kwiatach białych a nawet czerwonych. Ciekawie prezentuje się odmiana 'Pluie de Feu' o liściach ciemno-czerwonych.
Sadzenie żurawek w ogrodzie
Fot. depositphotos
Żurawka ogrodowa (Heuchera hybrida)
Są to różnego rodzaju mieszańce wielu gatunków żurawek rozmnażane przez szkółkarzy. Odmiany różnią się barwą i kształtem liści a także siłą wzrostu. W tej grupie wyróżniamy bardzo dużo różnych odmian:
- 'Cascade Dawn' o liściach srebrzystych z ciemno purpurowymi żyłkowaniami
- 'Chocolate Ruffles' liście z wierzchniej strony ciemnoczekoladowe, pod spodem purpurowe
- 'Creme Brule' niezwykle efektowna odmiana o liściach karminowo brzoskwiniowych, idealna do połączeń kontrastowych
- 'Mint Frost' liście srebrzyste z zielonym żyłkowaniem, kwiaty koralowe, utrzymuje liście zimą, które robią się zimno fioletowe z srebrzystym żyłkowaniem
- 'Plum Pudding' liście błyszczące o purpurowej barwie ze srebrzystym wzorem, kwiaty białawe
- 'Purple Petitcoats' wczesna odmiana o pofałdowanych liściach koloru ciemnej purpury do brązu z wierzchu, a pod spodem jasnopurpurowe, kwiaty kremowe
- 'Regina' liście tej odmiany są fioletowo srebrzyste
- 'Rachel' tworzy niską kępę brązowo-purpurowych liści z wierzchu, a jasno-purpurowych od spodu, kwiaty białawe, 60cm wysokości, 45 cm szerokości.
Żurawka drobnokwiatowa (Heuchera micrantha)
Rośnie bujnie, do wysokości 30 cm. Wytwarza kwiatostany o drobnych, beżowych kwiatach, wysokości do 45 cm. Wymagania jak u innych żurawek.
'Palace Purple' znana odmiana żurawki drobnokwiatowej o intensywnie wiśniowo-czerwonych liściach, ceniona przez ogrodników.
Żurawka krwista (Heuchera sanguinea)
Rośnie w kępach, posiada okrągłe, sercowate liście. Kwiatostany wysokości 30-40 cm, kwiaty najczęściej czerwonego koloru, kwitną od czerwca do lipca.
Szkółkarze dzięki temu gatunkowi często tworzą odmiany o biało-pstrych lub prawie białych liściach.
Katarzyna Matuszak
Przeczytaj również:
- Funkia, Hosta - uprawa, odmiany, rozmnażanie
- Byliny cieniolubne długo kwitnące
- Rudbekia - odmiany i uprawa
- Juka ogrodowa - odmiany, uprawa, rozmnażanie, choroby
Opracowano na podstawie:
1. dr Jacek Marcinkowski, Katalog bylin polecanych przez Związek Szkółkarzy Polskich, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa 2005, s. 42-43;
2. Roy Lancaster Wielka Księga Roślin ogrodowych, Świat Książki, Warszawa 2003, s. 138;
3. Boot&Hortorus, Zielony Podręcznik, Boot&Hortorus Sp. z o.o. Szkółka Drzew i Krzewów, s. 369.
