Zamiokulkas zamiolistny - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby

Zamiokulkas zamiolistny to doskonała roślina doniczkowa do pomieszczeń, w których brakuje słońca. Nie trzeba go też często podlewać i jest mało wymagający. Jak powinna wyglądać uprawa i pielęgnacja zamiokulkasa aby pięknie i zdrowo rósł? Od czego zależy czy zamiokulkas zakwitnie? Jak wykonać przesadzanie i rozmnażanie zamiokulkasa? Czy tę odporną roślinę mogą atakować jakieś choroby? Oto wszystko o uprawie zamiokulkasa!

Zamiokulkas zamiolistny - ozdobą tej rośliny są jej ciemnozielone liście

Jak wyglÄ…da zamiokulkas

Zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia) jest byliną wyglądem przypominającą nieco paprocie doniczkowe, palmy bądź sagowce.

Uwaga! Często mylnie sprzedawcy w kwiaciarniach oferują zamiokulkasa jako zamię, należącą do rodziny sagowców. Z tymi roślinami nie łączy zamiokulkasa jednak żadne pokrewieństwo, należy bowiem do rodziny obrazkowatych (Araceae).

W naturze zamiokulkas zamiolistny występuje na Tanzanii oraz wyspie Zanzibar, gdzie panuje klimat podrównikowy suchy. Latem napływa tam wilgotne powietrze równikowe (pora deszczowa). W zimie natomiast napływa powietrze suche zwrotnikowe (pora sucha trwa aż do 10 miesięcy). Zapasy wody roślina gromadzi w mięsistych liściach wyrastających z podziemnego bulwiastego kłącza, które również jest magazynem zapasów.

Zamiokulkas rośnie na górskich sawannach i glebach o bardzo małej zawartości składników pokarmowych, często rośnie w cieniu wyższych roślin, co w dużej mierze tłumaczy jej wytrzymałość na warunki uprawy w domu.

Na stanowiskach naturalnych zamiokulkas może osiągać około 1 m wysokości. Choć znalazłem informację, iż w uprawie doniczkowej z reguły jest o połowę niższy, to okaz który od niedawna uprawiam w domu ma już 63 cm i rośnie dość szybko.

Pod powierzchnią ziemi w doniczce ukryte jest jasnobrązowe bulwiaste kłącze, posiadające liczne pąki przybyszowe, z których wyrastają liście. Ogonki liściowe (które niektórzy z nas mogą mylnie uznać za łodygi), są mięsiste, u nasady silnie rozdęte, barwy zielonej z nieregularnymi, brązowozielonymi plamkami i prążkami. Na ogonkach liściowych naprzemianlegle wyrastają niewielkie listki. Listki są jajowato-eliptyczne, zaostrzone na końcach, o szerokości około 4 cm i długości do 9 cm. Są ciemnozielone, grube i błyszczące. Kwiatostany w warunkach uprawy zamiokulkasa w mieszkaniu są raczej rzadkością.

Zamiokulkas zamiolistny - na ogonkach liściowych występują nieregularne, brązowozielone plamki

Zamiokulkas - pielęgnacja i uprawa

Zamiokulkas zamiolistny, choć powszechnie znany dopiero od niedawna (zarówno na światowych giełdach kwiatowych jak i w krajowych kwiaciarniach pojawił się zaledwie kilka lat temu), szybko staje się rośliną często spotykaną w uprawie domowej. Tą niebywałą popularność zawdzięcza odporności na niekorzystne warunki uprawy, których nie akceptują inne rośliny. Z powodzeniem zamiokulkas może być uprawiany w pomieszczeniach ciepłych, suchych i nie najlepiej oświetlonych. Pielęgnacja zamiokulkasa w uprawie doniczkowej nie sprawia większych problemów nawet osobom, które dopiero zaczynają swoją przygodę z uprawą roślin. Zamiokulkas zamiolistny rzadko bywa też atakowany przez choroby i szkodniki.

Zamiokulkas zamiolistny
Fot. pixabay

Jaka ziemia dla zamiokulkasa

Zamiokulkasa uprawia się w doniczce wypełnionej żyznym, próchniczym i dobrze przepuszczalnym podłożem (może być to mieszanina substratu torfowego z piaskiem lub drobnym żwirem) o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym (pH 5,5-6,5).

Zamiokulkas - stanowisko

Stanowisko do uprawy zamiokulkasa powinno być półcieniste. Dopuszczalne jest nawet cieniste stanowisko w głębi pokoju. Niewielkie wymagania świetlne są podstawową zaletą tej rośliny, dzięki czemu uprawa zamiokulkasa jest możliwa w niedoświetlonych mieszkaniach, gdzie nie chcą rosnąć inne rośliny. Gdy niedobór światła będzie zbyt silny liście zamiokulkasa zaczną się wyciągać i nabierać barwy jasnozielonej. W przeciętnych warunkach mieszkaniowych wydaje się to jednak niemożliwe. W moim mieszkaniu na parterze, przez niemal cały dzień, gdy jestem w pracy, okna są zasłonięte przez rolety antywłamaniowe. Czas przez który słońce zagląda do pokoju jest zatem bardzo skrócony, a mimo to zamiokulkas radzi sobie dość dobrze. Pod wpływem jednostronnego oświetlenia liście zamiokulkasa wyginają się w kierunku światła. W takiej sytuacji regularnie obracaj doniczkę z rośliną.

Uwaga! Znacznie bardziej niż niedobór światła roślinie tej może zaszkodzić ostre słońce. W takim przypadku na liściach pojawią się brązowe plamy.

Zamiokulkas - podlewanie

Zamiokulkas, podobnie jak kaktusy, jest sukulentem. Oznacza to, iż ma zdolność do gromadzenia wody. Świadczą o tym jego zgrubiałe ogonki liściowe i listki, a także bulwiaste kłącze. Z tego względu zamiokulkasa podlewaj bardzo oszczędnie, dopiero gdy lekko przeschnie podłoże.

Jak często podlewać zamiokulkasa

Zamiokulkasa podlewaj nie częściej jak raz w tygodniu. Zbyt częste podlewanie jest najczęstrzym błędem popełnianym podczas pielęgnacji zamiokulkasa. Do podlewania najlepiej używaj wody odstałej o temperaturze pokojowej. Unikaj polewania liści, bo wtedy pojawiają się na nich brzydkie plamy (osady soli).

Zbyt długo nie podlewany zamiokulkas zacznie usychać. Jest to jednak mało prawdopodobne, gdyż roślina ta potrafi przetrwać bez podlewania nawet ponad dwa miesiące.

Zamiokulkas - dlaczego gnije

Niebezpieczne dla zamiokulkasa jest zbyt częste podlewanie, powodujące żółknięcie liści i brązowienie kłącza. Z czasem może prowadzić nawet do gnicia bulw korzeniowych całej rośliny. Gniciu kłącza zamiokulkasa sprzyja także zbyt silne nawożenie.

Zamiokulkas - temperatura

Idealna dla zamiokulkasa jest temperatura od 22°C do 25°C. W takiej temperaturze pielęgnacja zamiokulkasa przebiega bezproblemowo. Zamiokulkas zamiolistny dobrze sobie jednak radzi w zakresie temperatur od 20 do nawet 30°C. W okresie zimowym, gdy rośliny przechodzą okres spoczynku, nie zaszkodzą mu spadki temperatury do 16°C. Zapewnienie odpowiedniej temperatury dla zamiokulkasa uprawianego w mieszkaniu nie powinno być zatem problemem. Uważaj jednak aby rośliny nie narażać na przeciągi! W okresie zimowym może okazać się to dla zamiokulkasa zabójcze.

Ważne!
Nie kupuj zamiokulkasa w zimie. Jeżeli się na to zdecydujesz, trzeba roślinie zapwnić odpowiednie warunki podczas transportu do mieszkania. Spadek temp. poniżej 5°C zabije zamiokulkasa.

Zamiokulkas - nawożenie

Nawożenie zamiokulkasa zamiolistnego nie powinno być aż tak intensywne, jak w przypadku większości innych roślin doniczkowych. Zamiokulkasa w okresie wegetacji wystarczy zasilać co 2 lub 3 tygodnie nawozami wieloskładnikowymi rozcieńczonymi do połowy lub nawet zaledwie 1/4 dawki zalecanej dla większości innych roślin doniczkowych. Zbyt intensywne nawożenie zamikulkasa, podobnie jak zbyt intensywne podlewanie, doprowadzi do gnicia kłącza i liści rośliny.

Nawożenie roślin doniczkowych
Nawożenie roślin doniczkowych jest ważnym zabiegiem w pielęgnacyjnym, wpływającym na obfitość kwitnienia, zabarwienie liści oraz tempo wzrostu roślin, a także ich zdrowotność i ogólną kondycję. W jakim terminie wykonuje się nawożenie roślin doniczkowych, jak dawkować nawozy i które z nich są najlepsze? Oto wszystko co trzeba wiedzieć na temat nawożenia roślin doniczkowych. Więcej...

Przesadzanie zamiokulkasa

Wiele osób zastanawia się jak przesadzać zamiokulkasa i czy w ogóle warto to robić. Odpowiedź jest taka, że warto, bo kłącza korzeniowe tej rośliny szybko się rozrastają i zamiokulkas cierpi, gdy doniczka jest za mała. Jednocześnie jednak kłącza są bardzo delikatne, dlatego zabieg trzeba przeprowadzić ostrożnie aby nie uszkodzić kłączy.

Przesadzanie zamiokulkasa wykonuje się wiosną, najlepiej w marcu lub kwietniu. Młode okazy przesadza się co roku, starsze - co dwa lub trzy lata. Innym możliwym terminem na przesadzanie zamiokulkasa jest końcówka lata, kiedy kłącza rośliny silnie przyrastają.

Doniczka powinna być odpowiednio duża, gdyż kłącza zamiokulkasa osiągają stosunkowo duże rozmiary. Nie powinna być jednak zbyt głęboka, a na dnie musi być kilkucentymetrowa warstwa drenażu. I oczywiście otwory odpływowe w dnie doniczki. To wszystko zapobiegnie gniciu kłącza.

Przesadzanie roślin doniczkowych
Przesadzanie roślin doniczkowych jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Trzeba je zazwyczaj wykonywać co roku w przypadku roślin młodych, u starszych wystarczy raz na kilka lat. Jaki jest najlepszy termin na przesadzanie, do jakiej ziemi przesadzać rośliny doniczkowe, jak dobierać doniczki do przesadzania oraz jak wykonać samą czynność przesadzania aby nie uszkodzić rośliny. Więcej...

Zamiokulkas - rozmnażanie

Uprawiany w mieszkaniu zamiokulkas kwitnie bardzo rzadko, a szanse na zawiązanie nasion są równe zeru. Rozmnażanie zamiokulkasa w prosty sposób można natomiast przeprowadzić wegetatywnie poprzez podział kłącza lub sadzonki liściowe. Kłącza dzieli się wiosną. Sadzonki liściowe natomiast pobiera się od kwietnia do czerwca. Możesz spróbować ukorzenić cały liść z ogonkiem. Zanim włożysz go do ziemi, najpierw zanurz końcówkę ogonka liściowego w ukorzeniaczu. Sadzonka taka w ciągu jednego roku odtworzy całą roślinę.

Sadzonki możesz też uzyskać z pojedynczych listków, jednak przy tym sposobie rozmnażania zamiokulkasa czas oczekiwania na "gotową" roślinę będzie znacznie dłuższy. Wybrane listki z dolnej lub środkowej części ogonka liściowego odetnij tuż przy nasadzie. Odcięte listki posadź w podłoże nieco ukośnie, aby nowe liście wyrastały na zewnątrz, i nawzajem się nie przerastały. Najodpowiedniejsze do ukorzeniania sadzonek liściowych będzie podłoże z perlitu bądź torfu zmieszanego z piaskiem w proporcji 1:1. Do ukorzenienia sadzonek właściwa jest normalna temp. pokojowa (około 22°C). Korzonki pojawią się w ciągu miesiąca.

Zamiokulkas - choroby i szkodniki

Pojawienie się chorób u zamiokulkasa jest związane głównie ze zbyt niską temp. w pomieszczeniu lub nadmiernym podlewaniem.

Rzadziej choroby zamiokulkasa mogą być przeniesione z podłoża lub innych porażonych roślin. Najczęściej wystąpić mogą takie choroby roślin doniczkowych jak zgnilizny oraz fytoftoroza. W przypadku zgnilizny (objawom choroby towarzyszy "rybi" zapach) roślinę niestety trzeba wyrzucić. Rozwojowi fytoftorozy, dopóki porażenie jest niewielkie, możesz zapobiegać stosując biopreparat Biosept 33 SL.

Szkodniki roślin doniczkowych atakują Zamiokulkasa bardzo rzadko. W zasadzie jedynym zagrożeniem mogą być nicienie glebowe. Szkodniki te pojawiają się w podłożu i atakują system korzeniowy rośliny.

Przeczytaj również:

Żywe kamienie, Lithops - uprawa i pielęgnacja
Żywe kamienie lub inaczej Lithops to rośliny do złudzenia przypominające kamyki i kawałki skał. Wspaniałego ozdobnego charakteru żywe kamienie nabierają jesienią, gdy ich kuliste liście otwierają się i pojawiają się błyszczące, jedwabiste kwiaty koloru białego lub żółtego. Zobacz jak powinna wyglądać pielęgnacja żywych kamieni aby rośliny cieszyły nasze oczy, a uprawa Lithops przynosiła dużo satysfakcji. Więcej...

Bluszcz doniczkowy - pielęgnacja, rodzaje, choroby
Bluszcz jest popularną rośliną doniczkową. Przekonaj się jak prosta jest pielęgnacja tego dekoracyjnego pnącza. Poznaj jakie są rodzaje bluszczu i czym się charakteryzują. Bluszcz to bardzo dekoracyjna i niedroga roślina, która nadaje się do każdego wnętrza. W poniższym artykule dowiesz się najważniejszych informacji o pielęgnacji i rodzajach bluszczu doniczkowego. Więcej...

Zygokaktus, grudnik - uprawa i pielęgnacja
Szlumbergera, kaktus bożonarodzeniowy, grudnik, zygokaktus - tak wiele nazw wymyślono dla tego ciekawego kaktusa o prześlicznych kremowych, różowych lub czerwonych kwiatach, stanowiących zimową ozdobę wielu mieszkań. Wyjaśniamy skąd tyle nazw dla tej rośliny, co jest w niej wyjątkowego oraz jakie są zasady uprawy i pielęgnacji grudnika w domu. Więcej...

Opracowano na podstawie: Marie-Helene Loaec, Rośliny pokojowe, WiŻ, 2003; J. Przymęska, Roślina ery dinozaurów, Hasło Ogrodnicze, Nr 4/2004; L. Orlikowski, Zamiokulkas choruje, Hasło Ogrodnicze, Nr 2/2003.