Rośliny ekspansywne - krzewy i byliny. Ich odrosty korzeniowe to koszmar!

Rośliny ekspansywne, rozrastające się przez odrosty korzeniowe (w przypadku krzewów) lub rozłogi korzeniowe (w przypadku bylin), mogą stać się prawdziwym utrapieniem w ogrodzie. Lepiej zawczasu dowiedzieć się, które to gatunki, aby nie rozrosły się nadmiernie i nie zagłuszyły rosnących w ich sąsiedztwie innych roślin. Oto najczęściej spotykane krzewy i byliny ekspansywne.

Rośliny ekspansywne, tworzące odrosty korzeniowe

Krzewy ekspansywne

Krzewy i niewielkie drzewa mogą się rozrastać za pomocą odrostów korzeniowych. Jeśli nad nimi nie zapanujemy i nie będziemy ich regularnie usuwać, szybko opanują całe połacie ogrodu. W małym ogrodzie odbijające z odrostów korzeniowych nowe pędy krzewów są niewątpliwą wadą. Natomiast na skarpie, którą chcemy umocnić albo w żywopłocie, który powinien się zagęścić, odrosty korzeniowe mogą być cenną zaletą. Roślin ekspansywnych zatem całkowicie nie przekreślajmy. Warto jednak wiedzieć, jak sobie z nimi radzić i kiedy warto je wykorzystać, a kiedy lepiej zrezygnować z ich sadzenia.

Rokitnik zwyczajny

Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) bardzo silnie się rozrasta przez odrosty korzeniowe. Nowe pędy wyrastające z korzeni mogą pojawić się nawet w odległości 1,5-2 metrów od krzewu. W małym ogrodzie może sprawić kłopot. Ale ma też niewątpliwe zalety. Jest odporny na suszę, zasolenie gleby, może rosnąć na piaszczystych, lekkich glebach.

Rokitnik zwyczajny - Hippophae rhamnoides
Fot. pixabay

Rokitnik zwyczajny jest bardzo dobry do umacniania osypujących się skarp na terenie miejskim, gdzie powietrze często jest zanieczyszczone. Doskonały na żywopłoty, które szybko się zagęszczą i będą trudne do przebycia dla intruzów. Jednocześnie będzie to schronienie przyjazne dla ptaków, które chętnie zakładają gniazda w ciernistych gałązkach, gdyż tam czują się bezpiecznie.

Rokitnik jest nie tylko atrakcyjnym krzewem dzięki oliwkowo-srebrzystym liściom i pomarańczowym owocom, ale także pożytecznym, gdyż z owoców można robić rozmaite przetwory.

Róża błyszcząca

Róża błyszcząca (Rosa nitida) to krzew warty posadzenia nie ze względu na kwiaty, które są raczej skromne, ale ze względu na przepiękne, ogniste barwy liści jesienią, czerwonawe gałązki i czerwone, malutkie, błyszczące kuleczki owoców, które zdobią ogród zimą. Aby zapobiec rozrastaniu tego krzewu przez odrosty korzeniowe, najlepiej posadzić ją w dużym pojemniku bez dna, na przykład w wiadrze po farbie.

Róża błyszcząca - Rosa nitida
Fot. Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Róża błyszcząca jest bardzo przydatna do zadarniania większych powierzchni i nie wymaga pielęgnacji. Dorasta do wysokości niewiele ponad pół metra. Kupując kilka krzewów, bardzo szybko z odrostów można uzyskać dużo nowych sadzonek i tym sposobem tanim kosztem obsadzić spory kawałek gruntu.

Migdałowiec karłowaty

Migdałowiec karłowaty (Amygdalus nana, syn. Prunus tenella) jest ślicznym, niewielkim krzewem odpornym na mrozy i suszę. Nie wymaga specjalnej opieki, poza tym, że trzeba go pilnować, aby pozostał na swoim miejscu.

Migdałowiec karłowaty - Amygdalus nana, syn. Prunus tenella
Fot. pixabay/p>

Różowopurpurowe, pachnące kwiaty, bardzo gęsto wyrastające na gałązkach w kwietniu mogą być atrakcyjną ozdobą skalniaka, pod warunkiem, że migdałowca posadzicie w donicy zagłębionej w gruncie. Można też co roku odkopywać i odcinać odrosty korzeniowe, ale trzeba mieć świadomość, że to pobudza wyrastanie nowych.

Złotlin japoński

Złotlin japoński (Kerria japonica) to kolejny krzew, który z biegiem lat coraz bardziej panoszy się w ogrodzie. Warto jednak mieć cierpliwość i usuwać odrosty korzeniowe, gdyż złotlin wyjątkowo długo i pięknie kwitnie. Jego pełnokwiatowa odmiana 'Pleniflora' ma żółte kwiaty, podobne do małych różyczek, rozwijające się masowo od początku czerwca przez kilka tygodni.

Złotlin japoński - Kerria japonica
Fot. pixabay

Latem i na początku jesieni kwiaty nadal się ukazują, choć już nie w tak dużych ilościach. Ta cecha złotlinu (nazywanego także kerią) jest bardzo cenna, gdyż inne krzewy szybko kończą kwitnienie. Zimą ozdobne są także zielone gałązki tej rośliny ekspansywnej.

Sumak octowiec

Sumak octowiec (Rhus typhina) może być dużym krzewem, albo niewielkim drzewkiem atrakcyjnym o każdej porze roku. Latem można podziwiać jego zgrabną, kulistą koronę i aksamitne, purpurowe kwiatostany w kształcie stożka, utrzymujące się na wielu drzewkach także zimą, a jesienią zachwyca jaskrawo pomarańczową lub czerwoną barwą liści.

Sumak octowiec - Rhus typhina
Fot. depositphotos

Korzenie sumaka znajdują się bardzo płytko, tuż pod powierzchnią gruntu, dlatego często pod drzewkiem wyrasta mnóstwo małych sumaków. Odrosty korzeniowe pojawiają się masowo zwłaszcza tam, gdzie korzenie zostaną zranione szpadlem lub choćby grabiami.

Sumak dobrze rośnie niemal wszędzie, nawet na suchych, gorszych glebach, byle miejsce było słoneczne. Doskonała roślina do umacniania skarp i zagospodarowania nieużytków. Kępy sumaków są bardzo malownicze jesienią. Niestety jest to również też jedna z najbardziej problematycznych roślin ekspansywnych, szybko rozrastających się przez odrosty korzeniowe i z czasem trudnych do wytępienia.

Byliny ekspansywne

Ekspansywne byliny często rozrastają się przez rozłogi korzeniowe. Nie są to korzenie ani odrosty korzeniowe lecz płożące pędy ułożone płytko pod powierzchnią ziemi, z których wyrastają pędy nadziemne. Poniżej przykłady takich bylin.

Podagrycznik pospolity 'Variegata'

Podagrycznik pospolity 'Variegata' (Aegopodium podagraria) to bardzo ekspansywna, rozłogowa bylina o ozdobnych kremowo - zielonych liściach. Szybko porasta duże przestrzenie i może zagrażać sąsiadującym roślinom. Z tego względu wykorzystuje się ją jako roślinę okrywową ale miejsce dla niej trzeba dobrać z rozwagą. Podagrycznik nadaje się do uprawy pojemnikowej.

Podagrycznik pospolity 'Variegata'
Fot. Meneerke bloem, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Konwalia majowa

Konwalia majowa (Convallaria majalis) ceniona jest za intensywnie pachnące białe kwiaty pojawiające się w maju. Liście konwalii są atrakcyjne przez cały sezon. Ta bylina ekspansywna rozrasta się za pomocą podziemnych rozłogów tworząc zwarte łany. Tę cechę warto wykorzystać i sadzić ją jako roślinę okrywową, zapewniając jej większą powierzchnię. Jeśli chcemy umieścić konwalię na rabacie, wśród innych roślin, można wkopać barierę korzeniową, która ograniczy jej ekspansywność.

Konwalia majowa - Convallaria majalis
Fot. pixabay

Tojeść kropkowana

Tojeść kropkowana (Lysimachia punctata) – jest niewymagającą byliną o żółtych kwiatach, pojawiających się przez długi okres, od czerwca aż do sierpnia. Wyprostowane pędy dorastają do 80 cm wysokości. Najbujniej tojeść rozrasta się na glebach żyznych i wilgotnych, np. przy zbiornikach wodnych. Szczególnie ładnie prezentuje się odmiana tojeści 'Alexander' o liściach z białym obrzeżeniem.

Tojeść kropkowana - Lysimachia punctata
Fot. Wouter Hagens, Public domain, Wikimedia Commons

Odętka wirginijska

Odętka wirginijska (Physostegia virginiana) to atrakcyjna bylina kwitnąca od lipca aż do września. Jej miododajne kwiaty w kolorach: białym, różowym i fioletowym zebrane są w kłosowate kwiatostany. Wyprostowane pędy pokryte ząbkowanymi liśćmi dorastają do 80-120 cm wysokości. Na glebach żyznych i wilgotnych ta roślina ekspansywna rozrasta się szybko, dlatego najlepiej sadzić ją na dużych rabatach, zaś na mniejszych - w zadołowanych donicach bez dna.

Odętka wirginijska - Physostegia virginiana
Fot. depositphotos

Miechunka rozdęta

Miechunka rozdęta (Physalis alkekengi), nazywana chińskim lampionem, to bardzo dekoracyjna bylina o intensywnie pomarańczowych, rozdętych kielichach. Pędy dorastają do ok. 60 cm wysokości i są chętnie wykorzystywane w bukieciarstwie. Na żyznej ziemi miechunka rozdęta łatwo się rozrasta, dlatego lepiej sadzić ją z dala od innych roślin.

Miechunka rozdęta - Physalis alkekengi
Fot. pixabay

Krwawnik pospolity

Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) jest pospolitą rośliną ekspansywną o białych kwiatach, porastającą łąki.

Krwawnik pospolity - Achillea millefolium
Fot. AnRo0002, licencja CCO, Wikimedia Commons

W ogrodach najczęściej sadzone są ozdobne odmiany krwawnika (określane powszechnie jako krwawnik ogrodowy) o kwiatach w barwach od jasnoróżowych do ciemnowiśniowych (np. 'Cerise Queen', 'Paprika'). Rośliny kwitną bardzo długo, od czerwca do października, i dorastają do 80 cm wysokości. Poradzą sobie na miejscach słonecznych i suchych.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Iglaki szybkorosnące na żywopłot
• Rośliny na żywopłot liściasty - buk, grab, ligustr czy berberys
• Żywopłot z ałyczy - jak sadzić, pielęgnacja, kiedy ciąć