Trujące rośliny ogrodowe

Trujące rośliny ogrodowe, choć nie jesteśmy tego świadomi, bardzo powszechnie występują na naszych działkach i w ogrodach. Wiele popularnych roślin ozdobnych wytwarza substancje chemiczne odpowiedzialne za ich trujące właściwości. Oczywiście zazwyczaj nic nam grozi, o ile takiej trującej rośliny nie zjemy, choć niektóre z nich mogą podrażniać już po zwykłym kontakcie ze skórą. Większe ryzyko jest, gdy z ogrodu korzystają zwierzęta domowe lub ciekawe świata małe dzieci. Oto najczęściej występujące w ogrodach rośliny trujące. Zobacz jak mogą Ci zaszkodzić i jak się ustrzec przed ewentualnym zatruciem!

Trujące rośliny ogrodowe - hiacynt

Rośliny wytwarzają wiele związków wtórnych, które w środowisku naturalnym odgrywają ważną rolę, między innymi w ich ochronie przed atakami szkodników oraz porażeniem przez choroby grzybowe roślin. Duża grupa gatunków produkuje także substancje chemiczne o nieprzyjemnym zapachu i smaku, głównie po to by nie stać się posiłkiem roślinożerców.

Kontakt z sokiem lub potarcie liści niektórych roślin trujących może powodować krótko utrzymujące się zaczerwienienie i pieczenie skóry. Istnieje jednak też duża grupa roślin o silnych właściwościach trujących, których pod żadnym pozorem nie należy pielęgnować bez zachowania podstawowych zasad bezpieczeństwa. W innym przypadku może okazać się konieczna wizyta u lekarza lub nawet dłuższy pobyt w szpitalu.

Jeśli w ogrodzie znajdują się rośliny trujące należy mieć się na baczności i zwracać szczególna uwagę zwłaszcza na bawiące się dzieci. Właśnie u dzieci bardzo często dochodzi do poważnych zatruć, ponieważ wkładają one do ust każdą napotkaną rzecz, nie omijając przy tym ogrodowych roślin. Podczas, gdy u osób dorosłych zatrucie po spożyciu trującej rośliny często ma przebieg łagodny, to u maluchów mogą pojawić się poważne komplikacje. Dzieci skuszone kolorem owoców lub kwiatów, często nieświadomie próbują ich smaku, co w skrajnych przypadkach może nieć tragiczny skutek.

Związki trujące występują u roślin należących do wszystkich grup roślin ozdobnych. Można je spotkać zarówno u jednorocznych, jak też gatunków dwuletnich, bylin oraz drzew i krzewów. Szczególnie dużo gatunków trujących występuje wśród roślin cebulowych.

Mak, choć tak piękny, bywa zdradliwy. Trujące mogą być wszystkie części tej rośliny. Umiejętnie stosowany staje się jednak surowcem zielarskim i ma zastosowanie w medycynie. Wysuszony sok mleczny, zebrany z nacięcia niedojrzałych makówek, wykorzystywano też do produkcji narkotyków

Już wczesną wiosną pojawiają się pierwsze rośliny zawierające w swoich tkankach związki trujące, powodujące u ludzi po spożyciu zatrucia. Można tutaj wymienić wszystkie uprawiane w ogrodach narcyzy (Narcissus sp.), hiacynty (Hyacinthus sp.), wiosenne jaskry (Ranunculus sp.), ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna), śniedki (Ornithogalum sp.), śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivea).

Wśród wiosennych bylin większość gatunków z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) należy do roślin trujących. Będą tutaj zaliczały się wszystkie gatunki zawilców wiosennych (Anemone sp.), miłków (Adonis sp.), ostróżek (Delphinium sp.) oraz ostróżeczek (Consolida sp.), ciemierniki (Helleborus sp.), ranniki (Eranthis sp.), zdrojówki (Isopyrum sp.), sasanka (Pulsatilla sp.), orlik (Aquilegia sp.) oraz knieć błotna (Caltha palustis) i przylaszczka (Hepatica sp.).

Owoce bzu koralowego wyglądają apetycznie. Niestety ich spożycie może skończyć się zatruciem!

Również pięknie zakwitające późną wiosna piwonie (Peonia sp.), powojniki (Clematis sp.), barwinki (Vinca sp.) i złotokapy (Laburnum sp.) należą do roślin trujących, z którymi trzeba obchodzić się ostrożnie i unikać zarówno kontaktu ich soku z powierzchnią skóry, jak też spożycia nawet najmniejszego fragmentu rośliny.

Wczesnym latem należy zwracać szczególną uwagę na dzieci bawiące się w pobliżu krzewów wawrzynka wilczełyko (Dahne mezereum) oraz bzu koralowego (Sambucus racemosa) ponieważ mogą się skusić na skosztowanie apetycznie wyglądających czerwonych owoców, a przez to narazić się na bardzo silne zatrucie organizmu. Szczególnie niebezpieczny jest wawrzynek wilczełyko, gdyż już jeden jego owoc zjedzony przez dziecko może prowadzić do śmierci!

Podobnie łatwo można zatruć się atrakcyjnymi z wyglądu, czerwonymi owocami cisa. Dlatego w żadnym wypadku nie wolno ich brać do ust i pilnować aby nie robiły tego dzieci. A o kontakt z cisem łatwo, bo jest on rośliną chętnie wykorzystywaną na żywopłoty otaczające posesje. Trujące są zresztą wszystkie części cisów, a zatem również ich gałązki i igły, zaś samo zatrucie ma przebieg bardzo gwałtowny i wymaga szybkiej pomocy lekarskiej.

Czy cis jest trujący?
Cisy to iglaste drzewa lub krzewy, które doskonale sprawdzają się w formie strzyżonych żywopłotów. Jesienią na gałązkach cisów dojrzewają różowoczerwone nibyjagody, które pięknie kontrastują z głęboką zielenią igieł. Zanim jednak zdecydujemy się na uprawę cisów, warto sprawdzić czy cis jest trujący, a jeśli tak, to dla kogo roślina ta może być groźna. Więcej...

Skoro już wspominam o cisie, który jest doskonałą rośliną żywopłotową, warto też zwrócić uwagę na znacznie bardziej popularne tuje, czyli żywotniki zachodnie (Thuja occidentalis). Coraz częściej pojawiają się doniesienia o trujących właściwościach tui i niebezpieczeństwie, jakie wiąże się z ich sadzeniem w ogrodach. Są one jednak znacznie przesadzone. Wprawdzie w pędach tui można znaleźć toksyczny dla człowieka tujon ale może on być niebezpieczny jedynie po zjedzeniu części rośliny. Tuje jednak nie wytwarzają ciekawych z wyglądu nasion czy owoców, które na które można by się skusić, dlatego prawdopodobieństwo zatrucia tują jest niezwykle niskie. Jedynie osoby uczulone powinny przycinanie gałązek tui i prace pielęgnacyjne wykonywać w rękawiczkach.

Rośliny uczulające w ogrodzie. Masz alergię? Lepiej ich unikaj!
Rośliny uczulające posadzone w ogrodzie mogą stanowić problem dla osób ze skłonnościami do alergii. Prezentujemy najczęściej występujące w ogrodach gatunki roślin, które mogą uczulać. Jeśli jesteś alergikiem, lepiej unikaj ich w swoim ogrodzie! Więcej...

Do trujących roślin ogrodowych zaliczany jest zimowit jesienny (Colchicum autumnale), który zawierają bardzo toksyczną kolchicynę. Ten pseudoalkaloid spożyty nawet w bardzo niewielkiej ilości może powodować bardzo groźne zatrucia. Kolchicyna wpływa także na prawidłowy przebieg podziałów komórkowych powodując ich poważne zakłócenia.

Innym sposobem działania cechują się trujące związki zawarte w roślinach z rodziny baldaszkowatych (Apiaceae), do których należą także uprawiane powszechnie w ogrodach koper, marchew, seler oraz pietruszka. Substancje te po dostaniu się do organizmu lub na powierzchnię skóry, wywołują reakcje nadwrażliwości na promienie słońca nazywaną powszechnie fotouczuleniem. Związki te zawarte są w dużej ilości w częściach zielonych, ale mogą także znajdować się w korzeniach. Dlatego spożywając duże ilości wyżej wymienionych warzyw należy unikać kontaktu skóry z intensywnym południowym słońcem, szczególnie w miesiącach letnich.

Pamiętajmy też, że trujące są owoce wielu roślin pnących, powszechnie sadzonych przy płotach, a zatem łatwo dostępnych z ulicy np. dla dzieci. Dobrze znanym przykładem jest winobluszcz, z którego owców czasem wyrabia się przetwory, ale na surowo owoce te są trujące. Uważać jednak powinniśmy też na owoce mniej znanych i kusząco wyglądających pnączy, jak np. winnik zmienny 'Elegans'.



Emil Gwizdała

Przeczytaj również:

Trujące rośliny doniczkowe. Czy masz je w domu?
Wiele popularnych roślin doniczkowych, które podziwiamy za ich piękne liście i kwiaty, to niestety również rośliny trujące dla człowieka. Oto 10 najczęściej spotykanych w naszych domach trujących roślin doniczkowych, które mogą nam zagrażać. Sprawdź czy nie masz w domu rośliny z tej listy! Więcej...

Barszcz Sosnowskiego - jak wygląda, objawy oparzenia, zwalczanie
Barszcz Sosnowskiego jest rośliną mocno ekspansywną i silnie trującą. Coraz częściej można go spotkać blisko aglomeracji miejskich, co stanowi duże zagrożenie dla mieszkańców. Aby się przed nim uchronić zobacz jak wygląda barszcz Sosnowskiego, jakie są objawy oparzenia oraz jak przeprowadza się zwalczanie barszczu Sosnowskiego. Więcej...

Rośliny doniczkowe trujące dla kota. Tych kwiatów trzeba się wystrzegać!
Każdy właściciel kota wie, że te niezależne zwierzęta mają zwyczaj chodzenia po parapetach i podgryzania roślin doniczkowych. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że może to skończyć się dla czworonoga tragicznie. Zobacz nasze zestawienie, których kwiatów trzeba się wystrzegać, jeżeli masz w domu kota, oraz jakie mogą być objawy zatrucia. Więcej...