Przewidywanie pogody przy pomocy roślin

Człowiek od niepamiętnych czasów poszukiwał niezawodnych sposobów na przewidywanie pogody. Do dziś prognozy oparte o skomplikowane obliczenia meteorologiczne bywają zawodne. Tymczasem dawniej ludzie dość trafnie przewidywali pogodę, choć raczej krótkoterminowo, obserwując zachowanie zwierząt i owadów. Jak się okazuje, również obserwując rośliny możemy przewidzieć zmiany pogody. Oto najciekawsze rośliny pogodynki!

Otwarte rankiem kwiaty kurzyśladu polnego zwiastują pogodny dzień

W świecie roślin jedną z najbardziej typowych reakcji na zmiany pogody jest zamykanie i otwieranie kwiatów. Możemy tutaj jako pomocnika wykorzystać kurzyślad polny (Anagallis arvensis), porastający powszechnie przydroża i nieużytki. Na noc i podczas pochmurnej pogody jego kwiaty zamykają się. Gdy rano są otwarte, zwiastują pogodny dzień.

Identycznie, o nadchodzącym deszczowym dniu poinformują nas zamknięte rankiem kwiaty gwiazdnicy pospolitej (Stellaria media), będącej powszechnie występującym chwastem. Kwitnie ona od kwietnia aż do późnej jesieni, a zatem cennej informacji o pogodzie może nam dostarczać niemal przez cały sezon wegetacyjny.

W podobny sposób zmianę pogody pozwalają przewidzieć, chętnie uprawiane w ogrodach, nagietek lekarski (Calendula officinalis), malwa ogrodowa (Alcea rosea) oraz wilec (Ipomoea). Gdy w pogodny dzień zobaczymy, że kwiaty tych roślin składają płatki, niebawem możemy się spodziewać deszczu.

Nieco odmiennie na zmiany pogody reagują rozchodniki, pozwalając nam przy tym już wieczorem przewidzieć pogodę na dzień następny. Jeśli w nocy ich kwiaty nie zwijają się jak zwykle, a rozchylają, to rano za pewne będzie deszczowo, a gdy zamykają się na noc, jest to zwiastun dobrej pogody.

Gdy w pogodny dzień nagietek składa swe płatki, niebawem możemy się spodziewać deszczu

Ale przed deszczem rośliny nie tylko zamykają lub otwierają kwiaty. Często też zwijają liście. Dobrym przykładem jest tutaj, powszechnie występująca w naszych lasach, paproć orlica pospolita (Pteridium aquilinum). Może ona przepowiadać zmiany pogody nawet z dwudniowym wyprzedzeniem. Przed deszczem jej liście skręcają się ku górze, a gdy ma być słonecznie - ku dołowi. Przed deszczem liście składają też koniczyna łąkowa (Trifolium pratense) i szczawik zajęczy (Oxalis acetosella).

Rośliny jednoroczne i byliny informują nas o zmianie pogody nie tylko składaniem kwiatów lub zwijaniem liści, a także wydzielaniem intensywnego zapachu. Na kilka godzin przed deszczem intensywniej pachną kwiaty miłka wiosennego (Adonis vernalis) i nostrzyka lekarskiego (Melilotus officinalis). Intensywnym zapachem kwiatów, zapowiadającym deszczową pogodę, mogą się też pochwalić drzewa i krzewy. Najbardziej znanym przykładem jest robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), potocznie nazywana po prostu akacją. Jej kwiaty przed deszczem otwierają się i intensywnie wydzielają nektar o silnym zapachu, przyciągającym pszczoły i inne owady z odległości nawet kilkuset metrów. Przy suchej pogodzie owadów przy tym drzewie nie zaobserwujemy. Podobnie na nadchodzącą zmianę pogody reagują porzeczki i wiciokrzewy.

O nadchodzącym deszczu poinformują nas silniej niż zwykle pachnące kwiaty wiciokrzewów

Bardzo dobrymi meteorologami są powszechnie rosnące w naszych lasach drzewa iglaste - jodły, modrzewie i świerki. W czasie upałów ich gałęzie są uniesione ku górze, a przed deszczem, opadają ku dołowi.

Zapowiadając deszcz, rośliny też często wydzielają krople wody. Zjawisko to jest nazywane "płaczem". Nawet na 2 dni przed opadami wilgotnieją liście klonu i wierzby. Na kilka godzin przed deszczem "płaczą" topole czarne, kasztanowce i czeremchy.

Opisane wyżej zmiany w zachowaniu roślin pozwalają przewidzieć pogodę z wyprzedzeniem od kilku godzin do nawet dwóch dni. Ale czy z pomocą roślin można prognozować pogodę nawet na kilka miesięcy? Okazuje się, że i takie rozwiązanie podpowiada nam przyroda. I może być to hit w przepowiadaniu pogody na lato!

Gdy jesienią liście brzozy żółkną od wierzchołków, zwiastują krótką zimę i szybkie nadejście wiosny. Gdy wiosną brzozy wypuszczą liście wcześniej niż olchy, możemy spodziewać się pogodnego lata

Otóż niezawodne długoterminowe prognozy dają ponoć brzozy i olchy. Jeżeli wiosną brzoza wypuści liście wcześniej niż olcha, to lato będzie ciepłe i pogodne. Wcześniejszy rozwój liści u olchy zapowiada natomiast pogodę chłodną i deszczową. Przyznam, że tej zależności sam dotąd nie znałem i nie miałem okazji jej potwierdzić. Na wiosnę poczynię zatem pierwsze obserwacje i zobaczymy jakie będzie lato.

Brzoza pozwala też już na jesieni oszacować długość nadchodzącej zimy i termin nadejścia wiosny. Liście brzozy żółknące jesienią od wierzchołka zwiastują wczesne nadejście wiosny, a jeśli liście zaczynają żółknąć od dołu - zima się przeciągnie i na wiosnę przyjdzie nam długo czekać.

Oczywiście w tym krótkim tekście przedstawiliśmy tylko przykłady, bo roślin pozwalających przewidywać pogodę jest znacznie więcej. Do podawania własnych propozycji i sposobów przewidywania pogody za pomocą roślin zapraszam na nasze forum, gdzie tworzymy foto-leksykon roślin pogodynek.

Przeczytaj również:

Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze w mieszkaniu
Odpowiednio dobrane gatunki roślin mogą zwiększać wilgotność powietrza, wyłapywać kurz i pochłaniać szkodliwe substancje. Oto 15 roślin doniczkowych skutecznie oczyszczających powietrze, dzięki którym stworzysz własne SPA w swoim mieszkaniu! Więcej...

Kwiaty doniczkowe do sypialni - najzdrowsze, nawilżające i oczyszczające powietrze
Jako kwiaty do sypialni warto wybrać te, które posiadają walory terapeutyczne, nawilżają i oczyszczają powietrze, są korzystne dla naszego zdrowia i samopoczucia. Poznaj najlepsze kwiaty doniczkowe do sypialni, a wśród nich rośliny nawilżające i oczyszczające powietrze! Więcej...

Trujące rośliny ogrodowe
Trujące rośliny ogrodowe, choć nie jesteśmy tego świadomi, bardzo powszechnie występują na naszych działkach i w ogrodach. Wiele popularnych roślin ozdobnych wytwarza substancje chemiczne odpowiedzialne za ich trujące właściwości. Oto najczęściej występujące w ogrodach rośliny trujące. Więcej...