Październik w ogrodzie. Jakie prace ogrodowe wykonujemy w październiku?

Październik w ogrodzie to czas zakończenia zbiorów w naszych sadach oraz na grządkach z warzywami. Cieszymy się jesiennymi kwiatami. Gdy nadchodzi październik, w ogrodzie swoje piękno ukazują jesienne astry oraz chryzantemy.

Październik to dobry czas na nowe nasadzenia drzew i krzewów. Warto zatem przemyśleć co zmienić w sadzie. Od października dostępne są tanie sadzonki drzew owocowych i krzewów z tzw. odkrytym korzeniem - nie tylko owocowych ale też np. żywopłotowych. Październik w ogrodzie to czas na planowanie, sadzenie, porządkowanie grządek po skończonych uprawach, użyźnianie gleby i przygotowanie ogrodu do nadejścia zimy. Zaplanuj najważniejsze prace ogrodnicze w październiku!

Październik w ogrodzie to czas zbioru ostatnich jabłek i gruszek
Fot. pixabay

Październik w ogrodzie - jaki będzie?

Październik bywa miesiącem pogodnym, o dużej liczbie dni słonecznych. Słońce październikowe nie dogrzewa już jednak mocno i zachodzi wcześnie (chwilę po godz. 17-tej). Długość dnia wynosi jeszcze ponad 11 godzin, jednak w ciągu tego miesiąca dzień skróci się o około dwie godziny. Wieczory i noce bywają bardzo chłodne, co nie sprzyja długiemu przesiadywaniu w ogrodzie. Często występują poranne przymrozki. W końcu miesiąca zaczynają się zwykle słoty jesienne, połączone nieraz z opadami śniegu. O nadejściu jesieni przypominają nam liście przebarwiające się na żółto, czerwono i brązowo - powstaje swoisty jesienny koloryt, nadający, szczególnie w dni słoneczne, tak wspaniały urok "złotej polskiej jesieni". Niestety niebawem drzewa liściaste będą już ogołocone z liści zupełnie, a nieco zieleni będziemy mogli szukać wyłącznie wśród nasadzeń drzew iglastych.

Październik w sadzie

• Kończymy zbiór owoców z ogrodu - ostatnich jabłek i gruszek, późnych odmian śliwek oraz pigwy pospolitej. Owoce duże i dobrze wyrośnięte zbieramy najpierw, natomiast te drobniejsze możemy pozostawić na drzewach nieco dłużej, pamiętając jednak aby zebrać je przed nastaniem mrozów (przygruntowe przymrozki nie są jeszcze groźne, jabłka i gruszki wytrzymują bez uszkodzeń spadki temp. do -3°C).
• Do połowy października można jeszcze zbierać śliwki Węgierki. Jeżeli nie damy rady wszystkich zjeść na surowo, warto zdecydować się na suszenie śliwek w piekarniku. Możemy to zrobić w dwa dni - najpierw przez jeden dzień susząc je w piekarniku w temp. 60°C, a potem dosuszając już w normalnej temperaturze pokojowej przez kolejny 1 dzień.
• Owoce pigwy na surowo nie są zbyt smaczne. Można z nich za to przygotowywać wyśmienite przetwory z pigwy, np. słynną nalewkę - pigwówkę. Pamiętajmy, że przed jakimkolwiek zastosowaniem owoców pigwy należy zetrzeć ze skórki filcowy kutner, który pozostawiony nadaje nieprzyjemny posmak przypominający terpentynę.
• Zebrane owoce przeglądamy i sortujemy. Do przechowywania przeznaczamy tylko owoce zdrowe, nie robaczywe i z nie uszkodzoną skórką. Owoce przechowujemy w chłodnym i niezbyt suchym pomieszczeniu (jeżeli jest zbyt sucho skórka owoców może się pomarszczyć).

Przechowywanie owoców
W warunkach uprawy amatorskiej plony z naszego sadu przechowujemy najczęściej w piwnicy. Przeczytaj, co zrobić aby jabłka i gruszki z własnej działki zachowały jak najdłużej świeżość i smak. Co wpływa na trwałość przechowywanych owoców i jak uchronić je przed gniciem i chorobami? Oto kilka wskazówek, które pozwolą na znacznie dłuższe przechowywanie owoców w piwnicy. Więcej...

• Przeglądamy korony drzew, usuwamy porażone chorobami części roślin i zaschnięte owoce (tzw. mumie), które należy usunąć lub głęboko zakopać aby nie stały się źródłem zakażenia w przyszłym roku. Usuwamy również owoce opadłe z drzew, które zaczynają gnić.
• Zdejmujemy i usuwamy opaski i pułapki lepowe, do których odłapywaliśmy szkodniki.
• Grzyb wywołujący raka drzew owocowych powoduje tworzenie się na porażonych gałęziach narośli w kształcie bulw. Po zbiorach owoców chore gałęzie musimy wyciąć. Tniemy w miejscach zdrowych, odległych o 15 cm od miejsca zrakowacenia. Rany smarujemy balsamem przyspieszającym gojenie.
• Jeżeli na obumarłych gałęziach pojawiają się czerwonawe pęcherzyki, wielkości główki od szpilki, oznacza to iż roślina została zaatakowana przez chorobę grzybową - czerwoną gruzełkowatość. Porażone gałęzie ścinamy i usuwamy z ogrodu.
• Nadszedł doskonały okres aby w sadzie zastosować nawozy organiczne. Pomiędzy drzewami i krzewami rozrzuć i płytko zakop obornik lub kompost. Z nawozów mineralnych możesz zastosować nawozy jesienne bezazotowe. Jeśli te ostatnie mają być również pochodzenia naturalnego, godna polecenia jest mączka bazaltowa. Podobnie jak nawozy organiczne - rorsypujemy ją pomiędzy roślinami a następnie płytko przykrywamy ziemią lub wgrabiamy. Wymieszanie nawozów z glebą ułatwi Ci glebogryzarka.

Nawożenie drzew owocowych jesienią
Nawożenie drzew owocowych jesienią jest bardzo ważnym zabiegiem wykonywanych w ogrodach działkowych i przydomowych sadach po zakończeniu zbioru owoców. Gwarantuje dokładne rozpuszczenie nawozu i równomierne rozprowadzenie go w glebie. Nie zawsze jednak ten zabieg jest polecany. Zobacz kiedy warto wykonać nawożenie drzew owocowych jesienią oraz jakie nawozy są najlepsze do nawożenia jesiennego drzew owocowych. Więcej...

• Październik jest w ogrodzie dobrym okresem na sadzenie drzew i krzewów owocowych, szczególnie tych o odkrytych korzeniach. Drzewka w pojemnikach łatwiej się przyjmują i można w zasadzie sadzić przez cały sezon wegetacyjny, są jednak znacznie droższe. Dlatego większość roślin sadowniczych jest oferowana z tzw. odkrytym korzeniem. Rośliny można sadzić dopóki nie zamarznie ziemia. Drzewa owocowe sadzi się na taką głębokość, aby miejsce okulizacji drzewa owocowego znalazło się 5 - 10 cm nad ziemią, natomiast krzewy agrestu i porzeczek sadzimy od 5 do 7 cm głębiej, a maliny i borówkę 2 - 3 cm głębiej, niż rosły w szkółce. Po posadzeniu obficie je podlewamy i obsypujemy kopczykami chroniącymi szyjkę korzeniową przed spadkami temperatury. Posadzonych drzewek nie należy natomiast przycinać - zrobimy to dopiero na wiosnę.
• Jeżeli latem zebrałeś pestki moreli, czereśni, wiśni, śliwy czy też brzoskwini (tych ostatnich tylko z odmian późnych), teraz możesz je umieścić w doniczce z lekko wilgotnym piaskiem. W ten sposób należy je przechować do grudnia, kiedy to trzeba będzie zakopać je płytko w glebie w ogrodzie i zabezpieczyć przed mrozem przykrywając liśćmi lub igliwiem. Gdy minie zima, w marcu, wysiewamy je do gruntu. Otrzymane w ten sposób siewki mogą posłużyć jako podkładki lub nawet jako owocujące drzewka (na pierwsze owoce trzeba będzie jednak poczekać kilka lat).
• Wokół drzew i krzewów warto po raz ostatni usunąć chwasty. Dzięki temu opóźnimy ich pojawienie się na wiosnę. Ograniczymy też bytowanie gryzoni, które w miejscach zarośniętych przez chwasty mogą zakładać zimowe kryjówki.
• Jeżeli w Twoim sadzie występował parch jabłoni, wykonaj oprysk 5% roztworem mocznika. Jesienne opryski drzew owocowych mocznikiem przyspieszają rozkład liści wraz z zimującycymi otoczniami grzyba powodującego parcha jabłoni.

Jesienne opryski drzew owocowych
Jesienne opryski drzew owocowych to jedne z ważniejszych zabiegów wykonywanych w sadach o tej porze roku. Dzięki nim drzewa owocowe lepiej przygotujemy do zimy i zmniejszymy ryzyko porażenia ich chorobami w następnym sezonie. Zobacz jak wykonywać jesienne opryski drzew owocowych, poznaj terminy oprysków i nazwy zalecanych preparatów ochronnych. Oto najważniejsze opryski do wykonania w sadzie jesienią. Więcej...

Cebulę i czosnek przeznaczone do przechowywania rozwieszamy zaplecione
w warkocze w miejscu suchym, np. na strychu.

Październik w ogrodzie warzywnym

• Zbieramy późne odmiany kapusty i marchwi, które nadają się do przechowywania, a także rzodkiewkę, rzodkiew i rzepę z siewów poplonowych.
• Późne odmiany kapust, zbierane w październiku, nie tylko dobrze się przechowują ale też są świetnym materiałem na kiszonkę. Polecamy kiszenie kapusty domowym sposobem dzięki czemu uzyskamy naturalną kiszonkę bez sztucznych dodatków. Nie trzeba mieć do tego beczek, wystarczą zwykłe słoiki. Przed kiszeniem kapustę warto na 3-4 dni umieścić w ciemnym pomieszczeniu, w temperaturze do 17°C. Dzięki temu zanikną związki siarkowe i chlorofil, co pozwoli zlikwidować nieprzyjemny zapach kapusty i późniejszy gorzki posmak kiszonki.
• Zbieramy też brokuły i kalafiory - zbierane w październiku charakteryzują się dobrą jakością.
• Do połowy miesiąca możemy zbierać szpinak z siewu letniego. Zbieramy również sadzone w lipcu kalafiory i kalarepę. Późne odmiany kalarepy nadają się do przechowywania.
• Na 8 do 10 dni przed zbiorem należy wybielić liście endywii, dzięki czemu będą delikatniejsze w smaku i mniej gorzkie. W ramach tego zabiegu liście spinamy za pomocą taśmy lub gumki, którą owijamy wokół liści, tak aby odciąć dopływ światła do liści wewnętrznych. Ważne aby zrobić to, gdy liście są suche, gdyż w przeciwnym razie endywia szybko zgnije. Możemy również przykryć rośliny talerzami lub wiaderkami. Aby nie spowodować procesów gnilnych, stopniowo wybielamy po tyle roślin, ile mamy zamiar zebrać.
• Zanim nadejdą chłody musimy zebrać wszystkie wykształcone owoce pomidorów i umieścić je w ciepłym pomieszczeniu, w którym będą dojrzewały (dostęp światła nie jest konieczny). Niedojrzałe, zielone pomidory można też wykorzystać do sporządzenia ciekawych w smaku przetworów.

Zielone pomidory smażone, kiszone, marynowane. Przepisy na przetwory i sałatki z zielonych pomidorów
Jesienią zielone pomidory, które nie zdążyły dojrzeć na krzaczkach, nie muszą się marnować. Otóż jak się okazuje, zielone pomidory są doskonałym składnikiem na przetwory. Bardzo cenione są smażone zielone pomidory, a także zielone pomidory kiszone lub marynowane. Oto najlepsze przepisy na przetwory z zielonych pomidorów, które warto wykorzystać we wrześniu i październiku! Więcej...

• W październiku rozpoczynamy zbiory mało znanych warzyw korzeniowych, jakimi są salsefia i skorzonera. Obie można zbierać aż do grudnia lub pozostawić na zimę w gruncie i wykopywać w miarę potrzeb. Jesienny zbiór tych warzyw ułatwimy sobie podlewając grządki 2 dni wcześniej. Z salsefią nie ma tego problemu, ale w przypadku skorzonery pamiętajmy, że jej korzenie są niezwykle kruche. Dlatego trzeba je wykopywać bardzo ostrożnie.
• Przeznaczone do przechowywania warzywa korzeniowe i rzodkiew umieszczamy w piwnicy, gdzie będą miały zapewnioną odpowiednią wilgotność powietrza. Natomiast cebulę i czosnek lepiej przechowywać na strychu, gdzie jest bardziej sucho.
• Pozostałości po liściach i łodygach uprzątamy i wykorzystujemy do produkcji kompostu. Zwiędnięte części roślin możemy równie dobrze pozostawić zakopane w glebie - w podobny sposób użyźnią naszą glebę, a jest to metoda mniej pracochłonna. Należy jednak uważać aby nie pozostawić w ziemi resztek chwastów korzeniowych i roślin chorych!
• Pamiętajmy jednocześnie, że obecnie zabronione jest palenie liści i gałęzi na działce, zarówno w ogródkach ROD jak i na prywatnych posesjach. Dotyczy to również części roślin porażonych chorobami. Wszelkie pozostałości po naszych roślinach podlegają obowiązkowi segregacji i zbierania odpadów.

Czy wolno palić ognisko w ogrodzie? Przepisy 2023
Zanim rozpalisz ognisko w ogrodzie lub na działce, koniecznie przeczytaj ten artykuł. Unikniesz wielu nieprzyjemności i mandatu. Spalanie liści, gałęzi i innych odpadów w ogrodzie jest całkowicie zabronione. Jeśli chcesz upiec kiełbaskę, możesz palić ognisko w ogrodzie ale musisz spełnić wymogi określone w przepisach. Więcej...

• Przekopujemy ziemię na rabatach i zagonach, zasilamy ją obornikiem lub kompostem. Możemy też zastosować nawożenie nawozami mineralnymi.
• Na początku miesiąca sadzona może być zimowa cebula dymka (zalecane odstępy 25x6 cm i głębokość około 5 cm). Pod koniec listopada cebulę przykrywamy włókniną - to uchroni ją przed mrozem.
• Nadszedł czas aby posadzić zioła. Rośliny dojrzałe należy wykopać i przesadzić na zimę do doniczek.
• Sadzimy warzywa cebulowe, a pod osłonami zimowe sałaty i orientalne kapusty.
• Usuwamy opadłe liście zimozielonych ziół. Gatunki delikatne zabezpieczamy przed mrozem.
• Wykopujemy warzywa przeznaczone do pędzenia. Zabezpieczamy warzywa wieloletnie korzeniowe, rosnące w gruncie.

Październik w ogrodzie to czas sprzątania opadłych z drzew liści.
Należy je usuwać także z powierzchni oczka wodnego, gdyż gnijąc
pogarszają jakość wody i zagrażają rybom.

Październik w ogrodzie ozdobnym

• Nasiona niektórych gatunków jednorocznych, takich jak chaber, nagietek lekarski, ostróżka czy smagliczka nadmorska, możemy posiać już jesienią i w ten sposób przyspieszyć ich wiosenną wegetację - wzejdą tak szybko, jak tylko pogoda na to pozwoli.
• Rozety liściowe roślin dwuletnich, takich jak malwy, dzwonki, naparstnice i bratki, zimą narażone są na wysuszające wiatry, dlatego warto dobrze je podlać jesienią, a po pierwszych przymrozkach okryć gałązkami iglaków, suchymi liśćmi lub agrowłókniną.
• Możemy nadal sadzić cebule roślin kwitnących na wiosnę, musimy to jednak zrobić jeszcze gdy ziemia nie jest zamarznięta.
• Cebule takich roślin, jak arizema, eukomis, cynobrówka, galtonia, kamasja, sternbergia, mogą zimować w gruncie, na stanowiskach przykrytych suchymi liśćmi, słomą lub gałęziami świerkowymi.
• Wykopujemy natomiast cebule, bulwy i kłącza gatunków niezimujących w gruncie, czyli dalie, mieczyki, tygrysówki, sprekelie, frezji, tritonie, weltheimie, oraz fiołki alpejskie i pacioreczniki. Robimy to, gdy pierwsze przymrozki zwarzą liście roślin. Obumarłe pędy odcinamy 10 cm ponad karpą i wyciągamy karpy z ziemi. Robimy to delikatnie, tak aby nie uszkodzić delikatnych tkanek. Karpy suszymy przez kilka dni w przewiewnym miejscu, a następnie umieszczamy w skrzynkach, przesypujemy korą, torfem lub trocinami i ustawiamy w suchym pomieszczeniu nie narażonym na działanie mrozu.

Przechowywanie bylin i cebulek kwiatowych niezimujących w gruncie
Większość bulw, cebul i kłączy bylin nie zimujących w gruncie, które sadziliśmy wiosną, należy wykopać we wrześniu lub październiku i przechować aż do wiosny następnego roku, kiedy to znowu umieścimy je w ziemi. Zobacz co zrobić aby przechowywane bulwy i cebulki nie uległy chorobom i przetrwały w doskonałej formie. Więcej...

• Sadzimy drzewa i krzewy ozdobne. Rośliny w pojemnikach możemy sadzić bez obaw. Jeśli kupiliśmy rośliny z nagimi (odkrytymi) korzeniami, powinniśmy obejrzeć korzenie roślin i przyciąć ich uszkodzone części. Po posadzeniu rośliny obficie podlewamy. Pamiętajmy też, że w przypadku roślin liściastych, sadzenie drzew i krzewów jesienią najlepiej wykonać, gdy liście już opadną ale ziemia jeszcze nie jest zamarznięta.
• Przed posadzeniem roślin, glebę na głębokości, na której znajdzie się bryła korzeniowa, warto wymieszać z HydroŻelem. Jest to tzw. doglebowy absorbent wody. Dodanie do gleby HydroŻelu pozwoli Ci zaoszczędzić w przyszłym roku nawet 70% wody do podlewania! HydroŻel utrzymuje wilgoć wokół korzeni i zapobiega usychaniu roślin. Nie tylko w czasie letniej suszy! Rośliny zimozielone potrzebują wody również zimą. Często spotykam się z opiniami, że podczas zimy żywopłot z tui wymarzł. To raczej niemożliwe w naszym klimacie. Bardziej prawdopodobne, że rośliny uschły z braku wody w glebie. Na szczęście z HydroŻelem im to nie grozi.
• Wrażliwe na mróz krzewy (róże, hortensje, powojniki) u nasady obsypujemy ziemią lub korą do wysokości 20-40 cm (tzw. kopczykowanie). Nawet jeżeli gałęzie przemarzną, roślina odbije na wiosnę z dolnych okrytych części.
• Wycinamy sadzonki ze zdrewniałych części pędów. Przygotowane sadzonki róż i innych krzewów liściastych umieszczamy w skrzynce z piaskiem i przechowujemy do wiosny w chłodnym pomieszczeniu.
• Nadal rozmnażamy byliny - sadzonki z wierzchołkowych części pędów zdążą jeszcze dobrze ukorzenić się przed nadejściem zimy.
• Byliny możemy także jeszcze przesadzać. Zakupionych roślin nie kładźmy bezpośrednio na ziemi - należy wykopać prowizoryczny dołek i przykryć korzenie roślin ziemią. W ten sposób korzenie zabezpieczymy przed szkodliwym działaniem słońca i wiatru. Sadząc rośliny, wykopujemy większy dół, tak aby korzenie spoczywały w nim luźno. Przysypujemy je ziemią i obficie polewamy wodą. Gdy woda wsiąknie, wsypujemy do dołu resztę ziemi i udeptujemy ją.
• Od 16 października do końca lutego, czyli poza okresem gniazdowania, można czyścić budki lęgowe dla ptaków. Warto to zrobić od razu na jesieni i nie czekać do lutego, gdyż niektóre ptaki nieco szybciej rozpoczynają poszukiwanie miejsc lęgowych. Oczyszczona jesienią budka lęgowa będzie też stanowiła bezpieczne schronienie dla ptaków zimujących. Z drugiej strony z czyszczeniem budki lęgowej nie należy się zbytnio spieszyć. Pamiętajmy, że czyszczenie budek lęgowych przed 16 października jest prawnie zabronione i grozi za to mandat.
• Do zimy trzeba także odpowiednio przygotować oczko wodne - przede wszystkim czyścimy z zasychających kwiatostanów i liści wszystkie rośliny wodne. Z powierzchni zbiornika usuwamy wszelkie zanieczyszczenia nawiewane przez wiatr, aby nie opadały na dno i nie gniły (zapobiegamy w ten sposób psuciu się wody i zagrożeniom dla zdrowia ryb). Liście opadające z drzew pomoże wyłapać siatka do oczka wodnego, rozpięta nad taflą wody.
• Odkurzacze do oczek wodnych są pomocne w odsysaniu zalegającego na dnie mułu i zanieczyszczeń organicznych. Zanieczyszczenia te w procesie rozkładu zużywają znaczne ilości tlenu, co może doprowadzić do śnięcia ryb w okresie zimowym.
• Zanim wystąpią pierwsze przymrozki należy przenieść do ciepłego pomieszczenia egzotyczne gatunki roślin wodnych, takich jak topian, hiacynt wodny i salwinia. Rośliny te umieść w akwarium lub innym pojemniku z wodą, zapewniając im dobre oświetlenie (mogą być świetlówki akwaryjne lub energooszczędne).

Oczko wodne jesienią. Przygotowanie oczka wodnego do zimy
Oczko wodne jesienią wymaga szeregu prac związanych z utrzymaniem wody w oczku w dobrym stanie. W tym okresie musimy usuwać liście opadające z drzew, które rozkładając się zanieczyszczają wodę w oczku. Trzeba też wykonać prace porządkowe w oczku wodnym i zdecydować jak przygotować oczko wodne do zimy. Sposób zabezpieczenia oczka wodnego na zimę zależy od wielkości i głębokości zbiornika. Więcej...

Kwiaty w domu, balkony i tarasy w październiku

• Podlewanie roślin domowych ograniczamy coraz bardziej. Niektóre rośliny podlewamy 2 razy lub tylko raz w tygodniu, inne jeszcze rzadziej.
• Ograniczamy również podlewanie roślin rosnących w pojemnikach na balkonach i tarasach. Nadchodzi okres spoczynku zimowego i zapotrzebowanie roślin na wodę maleje. Nie zapominajmy jednak o podlewaniu krzewów zimozielonych. Ich zielone części, liście lub igły, potrzebują wody przez cały rok.
• Pamiętajmy aby przed nadejściem mrozów zabezpieczyć rośliny, np. okrywając pojemniki agrowłókniną lub styropianem.
• Jeśli wystąpiły już przymrozki, pod koniec paźdiernika wykopujemy ze skrzynek na balkonie begonie bulwiate i zabieramy je do pomieszczenia zabezpieczonego przed mrozem, np. do garażu lub piwnicy. Begonie zimujemy w skrzyneczkach, przesypane torfem lub piaskiem, w temp. 5-10°C. Jeżeli zaś temperatury są jeszcze dodatnie, czekamy z tą czynnością do listopada.
• Na początku miesiąca rozpoczynamy pędzenie hiacyntów i tulipanów. Dzięki temu rośliny powinny zakwitnąć w okolicy Świąt Bożego Narodzenia.

Przed nastaniem mrozów trzeba zabezpieczyć rośliny na balkonach i tarasach.
Pamiętajmy, że niektóre rośliny egzotyczne nie mogą zimować na tarasie
i trzeba je przenieść do pomieszczeń.

Trawnik w październiku

• Regularnie sprzątamy trawnik zasypywany przez opadające z drzew liście. Grabimy go i w drugiej połowie miesiąca kosimy po raz ostatni - wyższa trawa łatwiej zgnije pod śniegiem.
• Na większych powierzchniach sprzątanie liści znacznie przyspieszy zastosowanie maszyn, takich jak odkurzacze ogrodowe.
• Kosiarkę rozkładamy i czyścimy, a następnie dobrze oliwimy, składamy i odstawiamy na zimę do suchego pomieszczenia

Jak zaplanować prace w ogrodzie?

Jeśli chcesz jak najlepiej przygotować się do prac ogrodniczych na dany miesiąc oraz mieć pewność, że już nigdy nie przegapisz nic ważnego, co trzeba zrobić w ogrodzie, skorzystaj z książko-kalendarza Planer zaradnego ogrodnika. To praktyczny poradnik ogrodniczy z kalendarzem prac w ogrodzie na cały rok oraz miejscem na własne notatki. Więcej informacji w opisie na stronie naszego sklepu :-)

Przeczytaj również:

• Co siejemy i sadzimy w październiku? Jakie warzywa, kwiaty, krzewy i drzewka
• Przygotowanie trawnika do zimy
• Jesienne prace w ogrodzie

Tekst opracowano na podstawie Mój Ogród, Delta, Warszawa 1993, str. 510 - 518, oraz artykułów umieszczonych w Mój Piękny Ogród nr 10/99, Działkowiec, nr 10/95 i Kwiaty na działce i balkonie, nr 2(35)/03.