Paciorecznik ogrodowy, kanna - odmiany, uprawa, sadzenie

Paciorecznik ogrodowy, inaczej określany też jako kanna, to kłączowa bylina pochodząca z obszarów tropikalnych Ameryki Południowej, Afryki i Indii. Łacińska nazwa pochodzi od greckiego słowa kanna, oznaczającego trzcinę, a nadana została ze względu na silny wzrost i sztywne łodygi omawianych roślin. Polska nazwa paciorecznik nawiązuje do kulistych, błyszczących nasion paciorecznika, przypominających paciorki różańca. Zobacz jak wygląda sadzenie i uprawa paciorecznika i poznaj najciekawsze odmiany pacioreczników.

Paciorecznik ogrodowy, kanna
Fot. Rob Hille, Public Domain, Wikimedia Commons

Paciorecznik ogrodowy, Kanna - odmiany

Do rodzaju paciorecznik (łac. Canna) należy kilkadziesiąt gatunków ale w uprawie ogrodowej spotykany jest najczęściej paciorecznik ogrodowy (Canna x generalis). Tą nazwą określa się mieszańce powstałe w wyniku krzyżowania różnych gatunków. Mieszańce te wyhodowane zostały przez ogrodników i są albo nieznanego pochodzenia, albo mają złożony rodowód.

Warto jednak podkreślić, że najpopularniejszym gatunkiem paciorecznika, który dał początek ogrodowym mieszańcom jest paciorecznik indyjski (Canna indica). W uprawie spotykanych jest wiele ogrodowych odmian pochodzących właśnie od gatunku Canna indica, jak również rośliny czystego gatunku paciorecznika indyjskiego. Co ciekawe, paciorecznik indyjski nie pochodzi z Indii, jak mogłaby sugerować jego nazwa, a z obszarów Meksyku i Ameryki Południowej.

Czysty gatunek Canna indica jest byliną kłączową osiągającą do 2,4 m wysokości. Jej liście są podłużnie jajowate, ciemnozielone, czasem mają czerwone przebarwienia. Roślina kwitnie w barwach od żółtej do czerwonej przez całe lato, aż do jesieni. Płatki kwiatów są bardzo wąskie, a kwiatostany ukazują się na szczytach grubych, mięsistych łodyg.

Paciorecznik indyjski - Canna indica
Fot. pixabay

Wśród mieszańcowych odmian paciorecznika spotkamy odmiany kanny różniące się barwą kwiatów, zarówno o kwiatach jednobarwnych (białe, kremowe, żółte, pomarańczowe, różowe, łososiowe lub w odcieniach czerwieni) jak i wielobarwnych, a także różniące się wysokością. Karłowe odmiany pacioreczników osiągają przeważnie od 50 do 70 cm wysokości. Odmiany wysokie mogą natomiast przekraczać 150 cm.

Liście pacioreczników są pojedyncze, podłużnie jajowate, ułożone skrętolegle, pochwiasto obejmują łodygę. Przeważnie są zielone ale są też odmiany paciorecznika o kolorowych liściach, głównie w odcieniach czerwieni, purpury lub wielobarwnych.

Egzotycznie wyglądające kwiaty pacioreczników mogą zdobić ogrodowe rabaty od początku lata do późnej jesieni (aż do pierwszych przymrozków). Są to zatem świetne kwiaty ogrodowe długo kwitnące. Rośliny można uprawiać na rabatach mieszanych. Świetnie prezentują się sadzone w grupach przy trawniku. Niskie odmiany pacioreczników można sadzić do pojemników na balkony i tarasy. Pacioreczniki są też wykorzystywane jako kwiaty cięte.

Sadzenie pacioreczników

Duży wybór kłączy jest dostępny w sprzedaży w okresie wiosennym, gdyż wiosna to najlepszy czas na sadzenie paciorecznika. Kłącza pacioreczników sadzi się od początku marca do doniczek wypełnionych ziemią kompostową, do której dodaje się torf ogrodniczy i piasek, a następnie ustawia w ogrzewanym pomieszczeniu o temp. od 15 do 18°C. W czasie ukorzeniania kłącza podlewamy bardzo umiarkowanie, gdyż przy nadmiernym podlewaniu łatwo gniją. W tym okresie dostęp światła nie ma większego znaczenia. Kłącza paciorecznika ogrodowego ukorzeniają się w czasie około 3 tygodni. Gdy zaczną się pojawiać liście, wystawiamy doniczki do jasnego pomieszczenia i podnosimy temp. do około 20°C.

Kwiaty cebulowe sadzone wiosną
Kwiaty cebulowe sadzone wiosną stanowią doskonałą ozdobę ogrodu przez całe lato, aż do jesieni. Większość z tych roślin posiada niezwykle bajeczne, przepiękne, wielobarwne kwiatostany, świadczące o ich tropikalnym rodowodzie. To dzięki nim w naszym ogrodzie zapanuje nastrój ciepłego lata, dopełnionego nutką egzotyki. Zobacz jakie kwiaty cebulowe sadzić wiosną i jak przeprowadzić sadzenie, aby rośliny te zachwycały nas aż do jesieni. Więcej...

Do ogrodu kwiaty te sadzimy w maju. Od początku maja rośliny hartujemy, wystawiając je na dzień na zewnątrz. Na noc, ze względu na ryzyko przymrozków, muszą wracać do pomieszczenia. W drugiej połowie mają, gdy mamy pewność że ryzyko wystąpienia przymrozków już minęło, można przeprowadzić sadzenie kanny na ogrodowe rabaty lub do pojemników na balkonie czy tarasie. Kłącza kanny sadzi się poziomo, na takiej głębokości aby przykrywało je zaledwie 4 do 5 cm podłoża. Odmiany niskie sadzi się w rozstawie 30 x 50 cm, średniowysokie - w rozstawie 50 x 70 cm, a wysokie - w rozstawie 60 x 90 cm. Rozstawa sadzenia paciorecznika zależy zatem od rozmiarów osiąganych przez rośliny danej odmiany.

Uprawa paciorecznika ogrodowego

Uprawa kanny w ogrodzie wymaga zapewnienia roślinie stanowiska ciepłego, słonecznego (ewentualnie mogą być miejsca lekko ocienione przez część dnia), osłoniętego od wiatru, a także żyznej i próchniczej gleby o pH 6,5 do 7,0. Glebę warto wzbogacić dodając do niej kompost lub dobrze przefermentowany obornik.

Paciorecznik ogrodowy powinien być podlewany obficie 2 do 3 razy w tygodniu. W uprawie pojemnikowej trzeba podlewać zazwyczaj codziennie. Kilkakrotnie w sezonie podajemy też dodatkowe dawki nawozów. Aby przedłużyć kwitnienie, warto usuwać przekwitłe kwiaty.

Paciorecznik, kanna - odmiana o czerwonych liściach
Fot. pixabay

Kłącza pacioreczników nie mają odporności na mróz. W związku z tym jesienią, przed nadejściem pierwszych przymrozków, konieczne jest wykopywanie pacioreczników. Rośliny trzeba wykopać wraz z całymi bryłami korzeniowymi. Następnie ostrym nożem od kłącza odcina się łodygę. Po tym zabiegu kłącza otrząsamy z nadmiaru ziemi i układamy w skrzynkach w pomieszczeniu zabezpieczonym przed mrozem. Aby kłącza nie przeschły obsypuje się je wilgotnym torfem lub trocinami. W czasie przechowywania kłączy pacioreczników trzeba kontrolować wilgotność i w razie potrzeby lekko je zwilżać. Temperatura przechowywania kłączy kanny przez zimę powinna wynosić od 5 do 8°C.

Paciorecznik ogrodowy - odmiana o kwiatach dwubarwnych
Fot. pixabay

Paciorecznik, kanna - podział kłączy

Posiadane kanny możemy we własnym zakresie rozmnożyć wiosną poprzez podział kłączy. Zabieg ten przeprowadza się w marcu. Przechowywane kłącza dzielimy w taki sposób aby każda oddzielona część miała przynajmniej 1 lub 2 pąki odnawiające. Po podzieleniu kłącza pozostawiamy aby rany obeschły. Wskazane jest też obsypanie ran miałem węglowym lub sproszkowanym węglem aktywnym. Gdy rany zaschną, możemy kłącza kanny sadzić do doniczek i dalej postępujemy z nimi tak samo jak z kłączami nowo zakupionymi.

W uprawie amatorskiej rozmnażanie paciorecznika z nasion nie jest polecane, gdyż siewki nie powtarzają cech roślin rodzicielskich. Szczególnie, jeśli uprawiamy mieszańcowe odmiany paciorecznika ogrodowego.

Choroby i szkodniki pacioreczników

Najgroźniejszą chorobą dla pacioreczników jest bakterioza paciorecznika, wywoływana przez grzyb Xanthomas cannae. W efekcie infekcji pąki kanny gniją, a na liściach pojawiają się brunatne i smugowate plamy. Inny grzyb - Sclerotina sclerotiorum, może wywoływać zgniliznę twardzikową łodyg paciorecznika. W czasie zimowego przechowywania kłącza paciorecznika mogą być porażane przez grzyby powodujące gnicie kłączy. Porażone rośliny trzeba usunąć.

Ze szkodników - na liściach pacioreczników mogą pojawić się ślimaki i mszyce. Kłączom mogą natomiast zagrozić żerujące w ziemi drutowce. Czasem rośliny te bywają też atakowane przez nicienie glebowe, muchówki lub roztocza.

Opracowano na podstawie:
1. Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 110-111
2. J. Krause, Sadzimy pacioreczniki, Działkowiec, nr 3/2011, s. 22.

Przeczytaj również:

Jak pozbyć się ślimaków z ogrodu? Sprawdzony sposób!
Ślimaki potrafią być utrapieniem w każdym ogrodzie, a ich licznemu występowaniu sprzyja wilgotna pogoda. Lubują się w liściach wielu roślin, pozostawiając na nich śluzowate ślady i wygryzione dziury. Przy bardzo licznej inwazji ślimaków w ogrodzie, mogą nawet powodować gołożer, zjadając niemal całe liście roślin. Na szczęście do dyspozycji mamy nowy, naturalny i bezpieczny dla środowiska, a przy tym bardzo skuteczny sposób aby pozbyć się ślimaków. Więcej...

Begonia - odmiany i uprawa
Begonia to roślina niezwykle popularna i doceniana w naszym kraju, ozdoba kwietników, ogrodów, tarasów i balkonów. Begonie występują w różnych gatunkach i odmianach. Od kilku lat ich popularność zdecydowanie rośnie, dzięki czemu dzisiaj ich zróżnicowanie jest o wiele większe. Begonie mogą być uprawiane zarówno w pomieszczaniach jak i ogrodach. Jakie gatunki wybrać do uprawy i co trzeba im zapewnić aby pięknie kwitły? Więcej...

Piwonie - uprawa, sadzenie, rozmnażanie, odmiany ogrodowe
Piwonie, to jedne z najpiękniejszych kwiatów, jakie zakwitają w naszych ogrodach. Przybyły do Europy z Japonii oraz Chin, gdzie znano i uprawiano je od bardzo dawna. Rodzaj piwonia to ok. 35 gatunków roślin, z czego zdecydowaną większość stanowią byliny, a tylko kilka to niewielkie krzewy. W zdecydowanej większości naszych ogrodów spotykamy piwonię chińską (Paeonia lactiflora). To właśnie ten gatunek posiada najwięcej różnorodnych ogrodowych odmian mieszańcowych, których z roku na rok ciągle przybywa. Więcej...