Ostrokrzew - uprawa, rozmnażanie, choroby

Ostrokrzew to jeden z bardziej dekoracyjnych krzewów jaki możemy posadzić w ogrodzie. Nadaje się na stanowiska cieniste, do tego posiada zimozielone liście. Dowiedz się więcej o uprawie ostrokrzewu, jego rozmnażaniu a także chorobach. Te informacje zapewnią Tobie sukces w uprawie ostrokrzewu, który odwdzięczy się pięknymi czerwonymi owocami stanowiącymi doskonały element dekoracyjny na Boże Narodzenie.

Ostrokrzew kolczasty - Ilex aquifolium

Ostrokrzew naturalnie występuje w zachodniej, środkowej i południowej Europie, a także w północnej Afryce gdzie rośnie jako wysoki krzew lub drzewo dorastające nawet do 15 m wysokości. U nas nie występuje naturalnie, sadzony jest jedynie w ogrodach jako ozdobny krzew dorastający maksymalnie do 3 m wysokości. Jego głównym atutem są liście. Utrzymują się przez cały rok, posiadają ciemnozieloną barwę, brzeg liści jest falisty i kolczasty. Kwiaty są drobne, białawe i wydzielają przyjemny zapach. Ostrokrzewy kwitną od maja do czerwca. Owoce zaś są czerwone i kuliste. Pojawiają się we wrześniu i utrzymują na roślinie do wiosny (pod warunkiem, że nie zjedzą ich żadne ptaki, np. jemiołuszki).

Uwaga! Owoce ostrokrzewu pojawiają się tylko na osobnikach żeńskich. Warto o tym pamiętać przy zakupie tych roślin. Wśród krzewów żeńskich warto posadzić przynajmniej jeden męski aby owocowanie było obfite.

Ostrokrzew - uprawa i pielęgnacja

Najlepszym terminem sadzenia ostrokrzewu jest wiosna lub wczesna jesień. Ostrokrzew preferuje świeże i żyzne gleby. Podobnie jak bukszpan wiecznie zielony jest jednym z najlepszych cienioznośnych krzewów liściastych. Bardzo dobrze znosi strzyżenie i formowanie, które najlepiej wykonywać w połowie lata. Jeżeli ma pod dostatkiem wody, dobrze znosi wszelkie zanieczyszczenie powietrza. Uprawiając ostrokrzew nie można dopuścić do przesuszenia bryły korzeniowej.

Przed zimą należy osłaniać krzew od zimnych wiatrów. Gatunek ostrokrzew Meservy (Ilex x meserveae) jest średnio odporny na mróz. Natomiast ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) jest wrażliwy na mrozy, dlatego należy go uprawiać na ciepłych i dobrze osłoniętych stanowiskach, najlepiej w podszycie większych drzew. Zimą należy szczelnie okrywać każdy ostrokrzew.

Uwaga! Dobrze wybierz miejsce dla ostrokrzewu, gdyż roślina ta źle znosi przesadzanie.

Rozmnażanie ostrokrzewu

Ostrokrzew najlepiej jest rozmnażać przez sadzonki półzdrewniałe z piętką. Termin takiego rozmnażania to koniec lata lub początek jesieni. Taka sadzonka powinna mieć ok. 15-20 cm. długości. Należy usunąć z niej dolne 2-4 listki, resztę zostawić. W ten sposób przygotowaną sadzonkę zanurzamy w ukorzeniacz. Zanurzamy jedynie podstawę sadzonki. Następnie przenosimy sadzonkę do doniczki z podłożem. Najlepiej aby był to wymieszany po równo torf ogrodniczy z piaskiem.

Doniczki z sadzonkami przenosimy do lekko zacienionego, ciepłego miejsca. Na zimę należy przenieść je do chłodnego pomieszczenia, osłoniętego od mrozu. Najlepsza jest temperatura 5-7°C. Wiosną następnego roku, sadzonki powinny już być gotowe do wysadzenia na miejsce stałe.

Rozmnażanie ostrokrzewu z nasion nie jest polecane ponieważ trwa to niezwykle długo. Nasiona wysiane do inspektu przeważnie potrzebują ok. 2 lat żeby w ogóle wykiełkować. Warto też poddać nasiona skaryfikacji czyli uszkodzeniu wierzchniej warstwy nasiona, co powinno ułatwić kiełkowanie. Jeżeli jednak uzyskamy siewki, będą one potrzebować co najmniej kolejnego roku w doniczce aby nieco się wzmocnić zanim wysadzimy je na miejsce stałe. Pamiętajmy też żę z nasion można rozmnażać tylko gatunki. Otrzymane siewki odmian ogrodowych mogą nie zachować cech roślin matecznych.

Ostrokrzew - choroby i szkodniki

Ostrokrzew niestety nie jest całkowicie odporny na choroby i szkodniki. Zagrażają mu przede wszystkim:

Przylepnica szklarniowa - jest to szkodnik zaliczany do czerwców, uważany za najgroźniejszego szkodnika ostrokrzewu. Żerując hamuje wzrost krzewów i obniża ich walory dekoracyjne, zanieczyszczając liście rosą miodową, która szybko pokrywa się grzybami sadzakowymi oraz licznymi białymi woreczkami jajowymi. Białych larw szkodnika należy szukać na spodniej stronie liści. Szkodnika najlepiej zwalczać w okresie od listopada do lutego wykonując oprysk olejem parafinowym (zwykła ciekła parafina do kupienia w aptece, którą rozcieńczamy z wodą w ilości 20 ml parafiny na litr wody) lub ogrodniczym preparatem na bazie tego oleju, np. Treol 770 EC. Tego typu zabieg jest stosunkowo mało szkodliwy dla środowiska i nie zagraża owadom pożytecznym, zalecany w ogrodach przydomowych i działkowych. Jeżeli konieczne jest zwalczanie larw przylepnicy w okresie ich żerowania, po zauważeniu larw pod spodem liści, należy zastosować preparat kontaktowy, np. Karate Zeon 050 CS.

Miniarki - są to owady (muchówki), których larwy wygryzają miąższ ze środka liścia, pomiędzy skórkami. W te miejsca dostaje się powietrze. Efektem tego są szare plamy na liściach, przypominające poskręcane korytarze. Szkodniki minujące liście można zwalczać w/w preparatem Karate Zeon 050 CS, choć zazwyczaj nie występują one tak licznie aby było to konieczne.

Grzyby - wywołują choroby ostrokrzewu jeżeli jest zbyt dużo wilgoci, grzyby powodują zgniliznę korzeni. Mogą też atakować liście, zwłaszcza w wilgotne wiosny, powodują wtedy pojawienie się brązowych i czarnych plamek na liściach. Liście żółkną i opadają. W walce z plamistością liści pomogą takie fungicydy jak Dithane NeoTec 75 WG, Score 250 EC, Topsin M 500 SC. Pierwszy oprysk wykonuje się natychmiast po zauważeniu objawów choroby. Po 10 - 14 dniach należy go powtórzyć, najlepiej używając innego fungicydu niż za pierwszym razem.

Nadmierne nasłonecznienie - także sprawia iż ostrokrzew choruje, m. in. powoduje poparzenie liści, żółknięcie i ich opadanie. W takim przypadku roślinie nalezy zapewnić więcej cienia. Jeżeli konieczne jest przesadzenie, należy to robić bardzo ostrożnie, gdyż ostrokrzew źle znosi przesadzanie.

Przeczytaj również:

Kwiaty na Boże Narodzenie
Za oknem nie ma już zieleni ani kolorowych kwiatów, a wszędzie króluje szarość lub biel śniegu. Jednak nawet w tym dość smutnym czasie uśpienia przyrody, możemy cieszyć się jej kolorami w naszych mieszkaniach, jakie wprowadzą kwiaty na Boże Narodzenie. Wtedy bowiem zakwitają rośliny dnia krótkiego, a część z nich to główni bohaterowie bożonarodzeniowych dekoracji. Niektóre z nich mogą okazać się doskonałym świątecznym prezentem. Więcej...

Berberys Thunberga, berberys zimozielony - odmiany i uprawa berberysów
Berberys to krzew o ozdobnych liściach, niezbyt wymagający, nadaje się do bardzo różnorodnych zastosowań. W ogrodach najchętniej sadzony jest berberys Thunberga i jego liczne odmiany. To krzew zrzucający liście na zimę ale wśród berberysów można też znaleźć berberys zimozielony. Oto najciekawsze gatunki i odmiany berberysów. Więcej...

Katarzyma Matuszak

Opracowano na podstawie: Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski, Dendrologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 345,345 oraz Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 327-328. Fot. sxc.hu