Rośliny ozdobne zimą - zimowe kwiaty i kolorowe pędy

Rośliny ozdobne zimą sprawią, że nasz ogród również w tym okresie nabierze ciepłych barw. Mogą go zdobić czerwone pędy dereni, magicznie powykręcane gałęzie wierzb, przepiękne zimowe kwiaty ciemierników i oczarów oraz krzewy iglaste o różnokolorowym zabarwieniu igieł - zielonym, żółtawym i niebieskim. Poznaj najciekawsze rośliny ozdobne zimą i wybierz coś ciekawego do Twojego ogrodu!

Rośliny ozdobne zimą o poskręcanych pędach - leszczyna 'Contorta'. Od lutego można podziwiać jej niezwykle ozdobne, podłużne, żółte bazie.

Zima to okres, w którym w naszych ogrodach jest raczej szaro i smutno. Ale czy musi tak być? Oczywiście, że nie. Jeżeli chcemy aby ogród był piękny także zimą, najbardziej oczywistym wydaje się wybór krzewów zimozielonych, w tym przede wszystkim drzew i krzewów iglastych o różnej barwie igieł i rozmaitym pokroju. Te wyższe mogą pełnić rodzaj ogrodowej choinki, ale nie mniej atrakcyjne w tym okresie są też niższe krzewy, jak np. sosna górska czy karłowe odmiany jałowca sabińskiego lub jałowca chińskiego.

Roślin ozdobnych zimą jest jednak znacznie więcej. Dziś przedstawiam kilka takich zimowych osobliwości. Są to rośliny niezłomnie kwitnące w zimowym okresie, drzewa i krzewy o barwnych pędach (co widać po opadnięciu liści jesienią) oraz jaskrawo połyskujących oszronionych owocach. Mam nadzieję w ten sposób przekonać Cię, iż zima i w Twoim ogrodzie może być ciekawa, pełna niezwykłych kształtów i barw.

Krzewy ozdobne zimą - poskręcane gałęzie

Niektóre drzewa i krzewy, zrzucające na zimę liście, mogą w tym okresie wyglądać szczególnie wyjątkowo, gdyż tuż po opadnięciu liści odkrywają swoje niezwykle poskręcane pędy. Do takich roślin zalicza się leszczyna 'Contorta', a dokładniej - leszczyna pogięta (Corylus avellana) 'Contorta'. Jest to bardzo ciekawa odmiana leszczyny o poskręcanych pędach i liściach. Rośnie dość wolno. Można ją uprawiać na stanowiskach słonecznych i półcienistych. Należy jednak unikać uprawy na glebach jałowych i podmokłych.

Niemniej atrakcyjne są poskręcane pędy wierzby mandżurskiej. Jest to dość szybko rosnące, niewysokie drzewko o wysmukłym pokroju i niezwykłych spiralnie poskręcanych pędach. Pędy przybierają barwę żółtawą lub oliwkowozieloną, często od strony nasłonecznionej są zaczerwienione. Nadaje się na stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Wymaga gleby przepuszczalnej, próchniczej, obojętnej lub lekko wapiennej.

Rośliny o poskręcanych pędach
Poszukującym roślin, które ozdobią ogród w okresie zimy, zazwyczaj proponuje się krzewy zimozielone - iglaste lub liściaste, zachowujące ulistnienie przez cały rok. Często wspominane są też rośliny, których zimową ozdobą są barwne i długo utrzymujące się na pędach owoce lub nieliczne rośliny kwitnące w tym nietypowym okresie. Tymczasem zupełnie nie są doceniane drzewa i krzewy o wymyślnie poskręcanych gałęziach, których uroda uwidacznia się właśnie po zrzuceniu liści. Więcej...

Krzewy ozdobne zimą - kolorowe pędy

Drzewa i krzewy odkrywające swoje pędy po opadnięciu liści mogą zadziwić nie tylko kształtem ale też barwą pędów. Do najbardziej znanych i lubianych roślin ozdobnych zimą dzięki dzięki barwnym pędom należą derenie, a w szczególności dereń biały (Cornus alba). Gatunek ten sprawdzi się doskonale na stanowiskach słonecznych jak i lekko ocienionych. Warto go co roku silnie przycinać. Dzięki temu uzyskamy większą ilość pędów i krzew będzie jeszcze bardziej dekoracyjny. Jeżeli zależy nam aby pędy były wyjątkowo mocno czerwone, wybierzmy odmianę 'Sibirica', której pędy czerwienią się nawet na stanowisku ocienionym.

Rośliny ozdobne zimą o kolorowych pędach - dereń biały

Inne rośliny o czerwonych pędach to klon palmowy (Acer palmatum), berberys koreański (Berberis koreana) czy też wierzba purpurowa (Salix purpurea).

Poza pędami czerwonymi, łatwo rzucają się w oczy pędy o barwie żółtej lub lekko złotawe. Taką barwę pędów zaobserwujemy u derenia rozłogowego (Cornus serices) 'Flaviramea', wierzby białej (Salix alba) 'Vitellina' i 'Chermesina', czy też lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos) odmiany 'Aurea'. Pędy tych roślin będą dobrze widoczne na ciemnym tle innych krzewów.

Nie możemy także zapomnieć o roślinach posiadających korę białą, a więc o brzozach. Szczególnie ciekawe są takie gatunki jak Betula utilis, u której nie tylko kora pnia przybiera barwę białą, ale również jej pędy są kremowo-białe.

Wśród roślin ozdobnych zimą o ciekawych pędach są jeszcze inne niezwykłe osobliwości. Jedna z nich to trzmielina oskrzydlona (Euonymus alatus). Jesienią jej liście przybierają jaskrawy czerwony kolor, co czyni ją wspaniałą ozdobą jesiennych rabat. Po opadnięciu liści możemy bez trudu zaobserwować niezwykłą właściwość tego gatunku - wzdłuż pędów tego krzewu biegną po 4 nieregularne korkowe listwy. Wygląda to naprawdę niesamowicie. Stąd właśnie nazwa "oskrzydlona".

Trzmielina oskrzydlona - uprawa, rozmnażanie, cena sadzonki
Trzmielina oskrzydlona, potocznie zwana płonącym krzewem, przebarwia się jesienią i przybiera ognistych barw. Zimą dekorację stanowią oskrzydlone, korkowate pędy tej rośliny. Uprawa trzmieliny oskrzydlonej jest możliwa zarówno w ogrodzie, jak i w donicy na tarasie. Poznaj bliżej jej wymagania, sposób na rozmnażanie trzmieliny oskrzydlonej oraz dowiedz się, gdzie kupić sadzonki w najlepszej cenie. Więcej...

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o ambrowcu balsamicznym (Liquidambar styraciflua), określanym też jako ambrowiec amerykański. Ze swoim czerwonym bądź miedzianym listowiem, jest jednym z najpiękniejszych drzew jesiennych. Gdy liście opadną, w okresie zimowym możemy podziwiać jego oryginalne skorkowaciałe pędy. Drzewo to najlepiej uprawiać na kwaśnych glebach i stanowiskach osłoniętych od wiatrów. Niestety długotrwałe mrozy mogą uszkodzić nawet dorosłe egzemplarze, dlatego w najchłodniejszych rejonach Polski lepiej zrezygnować z jego uprawy.

Rośliny ozdobne zimą o kolorowych owocach - berberys

Krzewy ozdobne zimą - błyszczące owoce

Na wielu drzewach i krzewach po opadnięciu liści na znacznie dłużej pozostają barwne owoce, które wspaniale błyszczą gdy nieco przymarzną. Krzewy o takich owocach warto mieć w ogrodzie nie tylko ze względów estetycznych ale też aby zimą ptaki w ogrodzie znalazły nieco pożywienia.

Najbardziej rzucają się w oczy owoce czerwone, które możemy podziwiać zimową porą u płożącej irgi szwedzkiej (Cotoneaster suecicus) 'Coral Beauty', ognika szkarłatnego (Pyracantha coccinea), oraz bardzo popularnego berberysu Thunberga (Berberis thunbergii).

Berberys Thunberga to ciernisty krzew o kopulastym pokroju kopulastym, osiągający do 2 m wysokości. Ma dość niewielkie wymagania glebowe, wodne i stanowiskowe (może rosnąć w pełnym słońcu jak i lekkim cieniu). Dobrze też znosi zanieczyszczenie powietrza, przez co doskonale nadaje się do ogrodów przydomowych w miastach. Występuje w wielu ciekawych odmianach ogrodowych.

Ale oczywiście zimą możemy podziwiać nie tylko owoce czerwone. Wspomniany wyżej ognik szkarłatny ma też odmiany o owocach pomarańczowych (odm. "Orange Glow") i żółtych (odm. "Soleil d'Or"). Ogniki lubią żyzne gleby i nasłonecznione stanowiska. Najlepiej sadzić je przy południowych ścianach lub nasłonecznionych trawnikach.

Mahonia pospolita - jesienne zabarwienie liści i owoce pozostające na zimę

Z kolei granatowo-niebieskie owoce stanowią podczas zimy ozdobę mahonii pospolitej (Mahonia aquifolium).

Mahonia pospolita to krzew zimozielony o ząbkowanych, błyszczących liściach. Pod koniec kwietnia i w maju zakwita wspaniałymi żółtymi kwiatami. Jej kuliste, granatowo-niebieskie owoce pozostają na krzewie do zimy. Najlepiej czuje się na glebach wilgotnych, o odczynie kwaśnym do obojętnego, na stanowiskach cienistych lub półcienistych.

Mieliśmy już owoce czerwone, pomaranczowe, żółte i niebieskie. Pora zatem i na fioletowe. Takiego koloru owoce zdobią w zimie pędy kalikarpy (Callicarpa), zwanej także pięknotką. Roślina ta nie jest u nas bardzo rozpowszechniona, prawdopodobnie dlatego, że w mroźne zimy może przemarzać (wymaga okrycia). Kwitnie latem, kwiaty są drobne, gwiazdkowate. Jesienią pojawiają się drobne, podobne do pereł owoce, zebrane w grona. Pozostają na krzewie jeszcze długo po opadnięciu liści. Tym bardziej, że nie są ptasim przysmakiem, a zatem nie musimy się obawiać, że szybko zostaną zjedzone przez skrzydlatych gości.

Rośliny ozdobne kwitnące zimą - ciemiernik biały

Rośliny ozdobne kwitnące zimą

Nieco trudniej jest znaleźć rośliny kwitnące zimą. Jest jednak kilka okazów o tak nietypowej porze kwitnienia, nadających się do uprawy w naszym klimacie.

Już w grudniu zakwita ciemiernik biały (Helleborus niger), zwany także "Różą Bożego Narodzenia". Jest to chyba najpopularniejszy u nas gatunek ciemiernika, dorastający do 30 cm wysokości. Jest rośliną zimozieloną o dużych skórzastych liściach. Idealne stanowisko do uprawy powinno być cieniste, a gleba zasadowa, próchnicza. Obfitemu kwitnieniu sprzyja zima łagodna i słoneczna.

Mniej popularną rośliną kwitnącą już od grudnia jest zimokwiat wczesny (Chimonanthus praecox). W łagodniejsze zimy na wyprostowanych pędach tego krzewu, osiągających długość do 3 metrów, pojawiają się już właśnie od grudnia jasnożółte kwiaty z czerwonymi środkami. Te pikantnie pachnące dzwonki kwiatowe są bardzo trwałe i mogą utrzymać się na gałęziach aż do początku marca. Rośliny te lubią żyzne, wapienne gleby i stanowiska słoneczne, osłonięte od mroźnych zimowych podmuchów wiatru. Mimo zapewnienia takich warunków, w niektórych rejonach kraju, mogą jednak przemarzać.

Kremowo białe kwiaty, o intensywnym zapachu pojawiają się w styczniu na pędach suchodrzewu Purpusa (Lonicera purpusii). Ten krzaczasty, gęsty krzew osiąga do 2 metrów wysokości i około 3 metrów szerokości. Może być uprawiany na stanowiskach słonecznych lub półcienistych. Wymaga gleb żyznych i wilgotnych.

Z kolei już w lutym żółtawe, frędzelkowate kwiaty pojawią się na pędach oczaru omszonego (Hamamelis mollis). Jest to krzew pochodzący z Chin, o luźnej koronie i słabo rozgałęzionych pędach. Oczar lubi stanowiska słoneczne lub półcieniste, osłonięte od wiatrów, gleby żyzne, lekko kwaśne. Młode egzemplarze trzeba na zimę osłaniać.

Rośliny ozdobne zimą - trawa pampasowa

Trawy ozdobne zimą

Mówiąc o roślinach ozdobnych zimą, nie można zapomnieć o zimozielonych trawach, takich jak turzyca japońska (Carex oshimensis) 'Variegata'. Zimą, gdy większość rabat świeci pustkami, jej wąskie liście z białymi paskami są szczególnie wyraziste. Roślina ta lubi stanowiska cieniste lub połcieniste. Doskonale rośnie pod drzewami lub przy brzegu oczka wodnego.

Szczególnie pięknie prezentuje się też olbrzymia trawa pampasowa (Cortaderia selloana). Jej źdźbła mogą mieć długość nawet do 2 metrów. Jesienią z rozłożystej rozety równowąskich liści wyrastają okazałe wiechy, które po zasuszeniu zachowują wartość ozdobną przez całą zimę. Najlepiej sadzić ją jako soliter, w miejscach dobrze wyeksponowanych. Lubi stanowiska słoneczne i zaciszne, osłonięte od wiatru. Trzeba jednak pamiętać iż może przemarzać i nadaje się do uprawy tylko w najcieplejszych rejonach Polski. Przed nastaniem mrozów korzenie w zasięgu rozety liści należy przykryć 15-20 cm warstwą liści, torfu lub trocin.

Jak widać mamy do dyspozycji szereg roślin ozdobnych zimą, które o tej właśnie porze roku ukazują swoje niepowtarzalne piękno. Te, które tu wymieniłem, to jedynie przykłady. Dociekliwy ogrodnik znajdzie takich okazów znacznie więcej. Zachęcam zatem do poszukiwania roślin pięknych zimą i sadzenia ich na rabatach, aby w ogrodzie zawsze było barwnie i ciekawie.

Przeczytaj również:

• Drzewa i krzewy liściaste kwitnące zimą
• Trawy ozdobne w ogrodzie
• Iglaki - najładniejsze odmiany ozdobne, gdzie sadzić, uprawa i wymagania

Opracowano na podstawie: Barbara Wilczyńska, Gdy wszędzie Biało, Kwietnik 12/1997; Wiesław Szydło, Owoce zimą, Kwietnik 1/2000; Wiesław Szydło, Zimozielone kobierce, Kwietnik 11/1998; Piotr Banaszczyk, Barwne pędy, Działkowiec 12/2003; Czarowny grudzień, Mój piękny ogród 12/1999; Kwitną w styczniu, Mój piękny ogród 1/2000; Rośliny kwitnące w lutym, Mój piękny ogród 2/2000.