Ognik szkarłatny - uprawa, odmiany, rozmnażanie

Ognik szkarłatny (Pyracantha coccinea) jest popularnym krzewem ozdobnym. Od maja do czerwca ten ciernisty krzew obsypany jest ogromną ilością drobnych, białych kwiatów, zaś w sierpniu pojawiają się jaskrawe owoce, utrzymujące się jeszcze przez zimę. Zobacz jak wygląda uprawa ognika szkarłatnego w ogrodzie, wybierz najlepsze odmiany ognika na swoją działkę oraz poznaj sposoby na samodzielne rozmnażanie ognika szkarłatnego w warunkach uprawy amatorskiej!

Ognik szkarłatny - Pyracantha coccinea - owoce
Fot. pixabay

Jak wygląda ognik szkarłatny

Ognik szkarłatny jest liściastym, częściowo zimozielonym krzewem dorastającym od 70 cm (odmiany karłowe) do ok. 2,5-3 m wysokości. Sztywne pędy pokryte są ostrymi cierniami o długości do 1,5 cm.

Ciemnozielone i błyszczące liście ognika o ząbkowanych brzegach i długości do 4 cm w łagodne zimy pozostają na roślinie. Drobne, białe i miododajne kwiaty zebrane w baldachogrona pojawiają się w maju na dojrzałych pędach.

Ozdobą ognika są kuliste owoce o intensywnej, pomarańczowoczerwonej lub żółtej barwie. Osiągają 0,5-1 cm średnicy i zebrane są w gęste owocostany. Owoce ognika szkarłatnego dojrzewają w sierpniu i długo utrzymują się na krzewach. Zimą są pokarmem dla ptaków.

Ognik szkarłatny - jak szybko rośnie

Ognik szkarłatny ma umiarkowane tempo wzrostu, które zależy od odmiany i warunków uprawy. Odmiany wyższe zwykle rosną szybciej niż niewysokie odmiany karłowe i przyrastają o ok. 20 cm rocznie, osiągając docelowo do 2,5-3 m wysokości.

Ognik szkarłatny - czy jest jadalny

Owoce ognika szkarłatnego na surowo są lekko trujące, dlatego w tej postaci nie powinny być spożywane. Mogą mieć zastosowanie dopiero po obróbce cieplnej jako dodatek do konfitur, na soki oraz do produkcji wina. Nadają się wyłącznie jako dodatek do przetworów, ponieważ nie mają wyrazistego smaku, miąższ jest nieco mączysty, lekko cierpki i kwaskowaty ale bogaty w witaminę C. Warto zaznaczyć, że owoce ognika szkarłatnego bywają mylone z owocami rokitnika, choć to dwa różne gatunki roślin a ich owoce także mają odmienne właściwości.

Ognik szkarłatny - Pyracantha coccinea - kwiaty
Fot. pixabay

Ognik szkarłatny - właściwości i zastosowanie

Za sprawą zimozielonych liści oraz długo utrzymujących się owoców barwy żółtej, pomarańczowej lub czerwonej (w zależności od odmiany) ogniki to doskonałe rośliny ozdobne zimą. Ozdobny w porze kwitnienia i owocowania ognik szkarłatny atrakcyjnie prezentuje się sadzony zarówno pojedynczo jak i w grupach. Wykorzystywany jest do tworzenia szpalerów i ciernistych żywopłotów. Można go uprawiać w ogrodach przydomowych ale też - ze względu na dużą odporność na zanieczyszczenia i upał - do obsadzania zieleni miejskiej. Karłowe lub niższe odmiany ognika (np. ognik szkarłatny 'Red Cushion') sprawdzą się w uprawie pojemnikowej na tarasach lub balkonach.

Ognik szkarłatny - uprawa

Ognik szkarłatny wymaga gleb żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Nie toleruje nadmiernej wilgoci, stosunkowo dobrze znosi okresy suszy. Stanowisko uprawy ognika powinno być słoneczne. Na takim krzew ten szybciej się rozwija, obficiej kwitnie i owocuje.

W zależności od odmiany, ogniki charakteryzują się większą lub mniejszą odpornością na mróz oraz choroby. Odmiany ognika szkarłatnego o słabej mrozoodporności powinny być uprawiane w zacisznych miejscach. Jeśli są sadzone przy domu, najlepsza jest południowa lub zachodnia strona. Pozostałe odmiany również wolą zaciszne stanowiska. Zimozielone liście ogników na mróz reagują brązowieniem i opadaniem. Wiosną jednak krzewy szybko się regenerują, dobrze znoszą przycinanie i usuwanie uszkodzonych przez mróz pędów.

Ognik szkarłatny 'Soleil d'Or'. Fot. ©Herbi

W przypadku małych opadów, przed nadejściem zimy ognika szkarłatnego należy obficie podlać w celu zgromadzenia zapasów wody, która jest potrzebna do utrzymania zimozielonych liści. Z zamarzniętej gleby rośliny już wody nie pobiorą.

Ognik szkarłatny nie najlepiej znosi przesadzanie, dlatego warto od razu wybrać dla niego dobre stanowisko. W przypadku krzewów wysokich i silnie rozgałęziających się, wskazana jest uprawa przy podporach, np. wzdłuż murów czy ogrodzeń.

Ognik szkarłatny - odmiany

Polecane odmiany ognika szkarłatnego różnią się pokrojem, przeznaczeniem, barwą owoców, odpornością na mróz i choroby. Posiadając ogród o różnych stanowiskach, chcąc uprawiać pojedyncze krzewy lub formować żywopłot, można dobrać odmiany ognika, które będą spełniały nasze wymagania.

Ognik szkarłatny 'Red Column' - krzewy o wzniesionych pędach, wysokie (do 3 m). Owoce czerwone. Roślina jest mrozoodporna. Krzewy mogą rosnąć pojedynczo lub zostać wykorzystane do tworzenia żywopłotów. Dobrze znoszą zacienione stanowisko.

Ognik szkarłatny 'Golden Charmer' - krzewy gęsto ulistnione, dorastające do 2 m, obficie owocujące. Owoce żółte lub pomarańczowe. Odmiana odporna na choroby.

Ognik szkarłatny 'Golden Chrome'
Fot. ©Katarzyna Żywot-Górecka

Ognik szkarłatny 'Orange Charmer' - krzewy gęsto ulistnione, do 2 m wysokości. Owoce pomarańczowe. Średnia mrozoodporność.

Ognik szkarłatny 'Orange Glow' - średniej wielkości krzewy, gęsto ulistnione, obficie owocujące. Owoce pomarańczowe lub pomarańczowo-czerwone. Roślina wrażliwa na mróz, odporna na choroby.

Ognik szkarłatny 'Kasan' - krzewy gęste, dorastające do 2,5 m wysokości, odporne na mróz, zanieczyszczenia powietrza i wysokie temperatury. Mało odporny na choroby. Owoce pomarańczowe.

Ognik szkarłatny 'Mohave' - gęste krzewy, doskonale nadające się do tworzenia żywopłotów. Owoce pomarańczowo - żółte. Krzewy są wrażliwe na mróz.

Ognik szkarłatny 'Red Cushion' - Krzewy rozłożyste, niewysokie (dorastają do 0,7 m) gęsto ulistnione. Owoce czerwone.

Ognik szkarłatny 'Soleil d'Or' - Krzewy rozłożyste, niewysokie, o wiotkich pędach. Owoce żółte. Odmiana odporna na mróz i choroby.

Ognik szkarłatny.
Fot. AnRo0002, CCO, Żródło: Wikimedia Commons

Ognik szkarłatny - rozmnażanie

Często stosowanym sposobem jest rozmnażanie ognika szkarłatnego z zielnych sadzonek wierzchołkowych pobieranych w drugiej połowie czerwca. Sadzonki ok. 15 cm długości i przynajmniej 2 węzłach pozyskuje się ze zdrowych, tegorocznych pędów. Odcina się sadzonkę pod węzłem, a nad węzłem poziomo nacina skórkę. Odcina się również wierzchołek sadzonki na kilka cm.

Tak przygotowane sadzonki ognika należy potraktować ukorzeniaczem. W proszku zanurzamy ich dolne końce, skąd wypuszczone zostaną korzonki. Ukorzeniacz ten proces przyspieszy.

Następnie sadzonki ognika umieszczamy w doniczkach, w podłożu stanowiącym mieszaninę piasku i torfu. Młode sadzonki należy podlewać. Utracie wody zapobiega uprawa w cieniu, w szklarni lub pod osłoną foliową. Po wytworzeniu dużej ilości korzeni (po około 3 miesiącach) każdą sadzonkę przesadza się do oddzielnego pojemnika, który umieszcza się w jasnym stanowisku. Na wiosnę następnego roku sadzonki nadają się już do przesadzenia na stałe miejsce.

Rozmnażanie ognika z sadzonek półzdrewniałych i zdrewniałych jest również popularne. Sadzonki takie pozyskuje się późną jesienią z tegorocznych pędów. Z sadzonek mierzących ok 15 cm, posiadających po 2 pary węzłów, usuwa się zielone wierzchołki oraz liście z dolnej części, pozostawiając jedną parę. Dalsze postępowanie z sadzonkami jest podobne, jak w przypadku zielnych sadzonek wierzchołkowych, z tym że są one nieco mniej wrażliwe na utratę wody i wysychanie.

Sadzonki zdrewniałe przechowuje się przez zimę zadołowane w piasku, w osłoniętym, zacisznym miejscu ogrodu, w szklarni, inspekcie lub w chłodnym pomieszczeniu. Wiosną młode sadzonki umieszcza się w tunelu lub rowie z piaskiem oraz regularnie podlewa. Ponad podłożem powinna znajdować się tylko część sadzonek z najwyższym pąkiem. Ziemię wokół nich należy dokładnie ugnieść. Po kilku, kilkunastu tygodniach sadzonki zaczną wypuszczać młode liście. To będzie znakiem, że rozmnażanie ognika szkarłatnego zakończyliśmy z sukcesem. Jesienią młode rośliny wysadza się na stałe miejsce.

Nie poleca się rozmnażania ognika szkarłatnego z nasion, przede wszystkim dlatego, że otrzymane rośliny nie są odporne na choroby.



mgr inż. Katarzyna Żywot-Górecka

Przeczytaj również:

Jarząb szwedzki - opis, zastosowanie, uprawa
Jarząb szwedzki jest drzewem łatwym w uprawie i dekoracyjnym przez cały rok. Chodź drzewo to przyjmuje pokaźne rozmiary i swoje zastosowanie częściej znajduje w aglomeracjach miejskich jako wartościowe drzewo alejowe i uliczne, warto zastanowić się nad wyborem tego gatunku również do ogrodu przydomowego. Jakie warunki należy zapewnić, aby uprawa jarzęba szwedzkiego się udała? Więcej...

Porzeczka krwista - uprawa, odmiany, rozmnażanie
Porzeczka krwista to ceniony krzew ozdobny, bardzo ładnie kwitnący w połowie wiosny. Jest to najczęściej uprawiany gatunek ozdobnej porzeczki, o stosunkowo niedużych wymaganiach. Zobacz jak wygląda uprawa porzeczki krwistej i przekonaj się, które odmiany tego krzewu będą odpowiednie do Twojego ogrodu. Więcej...

Irga, Cotoneaster - odmiany, uprawa, cięcie, rozmnażanie
Irga to krzew bardzo chętnie sadzony w ogrodach. Za popularnością irgi przemawia łatwa uprawa oraz liczne walory dekoracyjne, u niektórych gatunków irgi widoczne także w okresie zimowym. Irga może być rośliną okrywową, żywopłotową, sadzoną na rabatach oraz w ogródkach skalnych. Zobacz jak wygląda uprawa irgi w ogrodzie oraz wybierz najlepsze gatunki i odmiany irgi do Twojego ogrodu. Więcej...