Ochrona roślin przed zimą, mrozem i wiatrem

Gdy nastają chłodniejsze dni i jesień zbliża się ku końcowi szczególnego znaczenia nabiera ochrona roślin ogrodowych przed zimą, mrozem i wiatrem - zwłaszcza gdy uprawiamy rośliny w strefie chłodniejszej niż strefa zalecana do ich uprawy. Niektóre rośliny uprawiane w pojemnikach będą wymagały ukrycia ich na okres zimy do zamkniętych pomieszczeń. Roślin sadzonych w gruncie nie możemy jednak przenieść. Dlatego też warto poznać sposoby ochrony roślin przed zimą oraz zimowym mrozem i mroźnym, wysuszającym wiatrem.

Krzewy róż owinięte na zimę agrowłókniną. U podnóża krzewów usypano kopczyki z ziemi chroniące przed mrozem korzenie

Ochrona roślin przed mrozem

Wiele roślin wymaga zabezpieczenia na okres zimowy przed wpływem niskich temperatur. Musimy zapobiec przemarznięciu roślin, a także często zabezpieczyć przed zamarznięciem również glebę wokół roślin. Możemy to osiągnąć stosując różnego rodzaju materiały izolacyjne pochodzenia naturalnego, bądź gotowe materiały, zakupione w sklepie ogrodniczym, których celem jest ochrona roślin przed mrozem.

Byliny, których część nadziemna zamiera, okrywamy ściółką, liśćmi, słomą, bądź gałązkami drzew iglastych (czyli tzw. stroiszem). Krzewy ozdobne, takie jak np. róże, zabezpieczamy poprzez kopczykowanie, czyli obsypanie nasad pędów kopczykami z ziemi. W rejonach bardzo zimnych kopczyki dodatkowo możemy okryć słomą, dla dodatkowej ochrony roślin przed mrozem.

Młode drzewa i krzewy zabezpiecza się również poprzez owinięcie ich słomą, a następnie otoczenie jutą lub płótnem. Słomę umieszczamy w przestrzeniach pomiędzy gałęziami, zaczynając od dołu. Po ułożeniu słomy, roślinę luźno otaczamy płótnem i związujemy sznurkiem. Drzewka możemy również osłonić matami ze słomy lub bambusa.

Zapamiętaj!
Roślin nie wolno bezpośrednio owijać folią. Nieprzepuszczająca powietrza folia, powoduje zamieranie końców pędów, pękanie kory i sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. Nigdy do okrywania roślin na zimę nie używaj też agrowłókniny czarnej, która nadmiernie się nagrzewa. Dobre okrycie na zimę stanowi tylko agrowłóknina biała.

Do ochrony przed zimą pojedynczych roślin niewielkich rozmiarów, możemy zastosować klosze. Jako klosz może nam posłużyć wiadro lub karton. Lepiej jednak zakupić klosze wykonane z przezroczystego plastiku, dzięki czemu nie ograniczymy dostępu światła do rośliny. Do ochrony grup roślin, np. na grządkach, możemy użyć tuneli foliowych.

Tunel foliowy można wykonać samodzielnie, rozpościerając folię na drucianych pałąkach. Pamiętajmy o konieczności wietrzenia roślin - w ciągu dnia podnieśmy folię z jednego boku, aby zapewnić roślinom dostęp świeżego powietrza.

Szałas z juty zbudowany nad wrażliwym na mróz krzewem

Prostym sposobem ochrony młodych pędów roślin wrażliwych na przymrozki, jest okrycie ich gazetami. Gazety po bokach obsypujemy ziemią, aby uchronić je przed zerwaniem przez wiatr. Niestety, o ile gazety sprawdzą się podczaz mrozów, to w czasie odwilży takie okrycie szybko zniszczy deszcz.

Idealnym materiałem do ochrony roślin przed mrozem jest agrowłóknina, którą można nabyć w każdym dobrym sklepie ogrodniczym. Okrycie z agrowłókniny posiada liczne zalety - jest lekkie, częściowo przepuszcza wilgoć, powietrze i światło, co czyni je niezastąpionym szczególnie przy okrywaniu na zimę roślin zimozielonych. W zależności od potrzeb możemy wybrać materiał o odpowiadającej nam grubości. Rośliny otulamy luźno, z góry do dołu i mocujemy osłonę sznurkiem, a dolne brzegi przysypujemy ziemią. Możemy nią owijać również pojemniki i donice. Agrowłóknina może służyć nam przez kilka sezonów. Po zdjęciu z roślin, należy ją wysuszyć, złożyć i przechowywać w suchym pomieszczeniu.

Jak stosować agrowłókniny
Coraz częściej stosowanym materiałem do okrywania roślin jest agrowłóknina. Okrycie z agrowłókniny jest lekkie (nie obciąża i nie uszkadza roślin), częściowo przepuszcza wilgoć, powietrze i światło, pozwalając roślinom kontynuować procesy wegetacyjne. To powoduje, że agrowłóknina wygrywa w konkurencji z innymi, bardziej tradycyjnymi materiałami do okrywania roślin. Więcej...

Nowością na rynku agrowłóknin do ochrony roślin przed zimą są tzw. kaptury ochronne na zimę, dostosowane do roślin o różnych rozmiarach. Dzięki temu możemy zapomnieć o kłopotliwym zawijaniu agrowłókniny wokół roślin, owijaniu sznurem i sprawdzaniu czy wiatr nie rozwiał tej konstrukcji.

Kaptury są doskonałym rozwiązaniem dla osób posiadających pojedyncze rośliny w donicach lub posadzone w ogrodzie jako solitery, dla których kupowanie całych rolek agrowłóniny jest zbędnym i zbyt dużym wydatkiem. Zimowe kaptury ochronne na rośliny są zazwyczaj sprzedawane na sztuki, więc możemy ich kupić dokładnie tyle ile mamy roślin do okrycia.

Zapamiętaj!
Zbyt wczesne założenie osłon przeciwmrozowych może być szkodliwe, gdyż opóźni przejście roślin w stan spoczynku. Dlatego rośliny okryj dopiero po wystąpieniu pierwszych, łagodnych przymrozków. Osobiście agrowłókniny zazwyczaj zakładam na rośliny dopiero w listopadzie.

Gdy rośliny wymagają okrycia grubą warstwą ochronną, po pierwszych przymrozkach załóż pierwszą warstwę okrywy. Kolejne warstwy zakłada się dopiero gdy nadejdą głębsze mrozy. Jeżeli w czasie zimy nadchodzi odwilż, część materiału okrywającego trzeba usunąć i ponownie go założyć, gdy wrócą mrozy.

Okrywanie roślin na zimę. Kiedy i czym okrywać rośliny?
Zobacz czym okrywać rośliny na zimę i kiedy najlepiej to zrobić, by rośliny dobrze poradziły sobie z zimnym wiatrem i niskimi temperaturami. Przekonaj się, że zimowe okrycia roślin mogą wyglądać estetycznie i... stanowić element ozdobny! Więcej...

Ochrona roślin przed wiatrem

Opisane wyżej osłony, takie jak maty i agrowłóknina, służące do ochrony roślin przed mrozem, doskonale zabezpieczają rośliny także przed mroźnym, wysyszającym wiatrem. Aby zapewnić roślinom ochronę przed skutkami mocnych powiewów wiatru, takimi jak łamanie gałęzi i pędów oraz wysuszanie, nie tylko w okresie występowania mrozów ale i również przez cały sezon wegetacyjny, stosuje się różnego rodzaju osłony przeciwwietrzne. Funkcję takiej osłony znakomicie spełnia żywopłot, stanowiący osłonę naturalną, nie burzącą ogólnej estetyki ogrodu.

Do ochrony roślin na zimę używamy wyłącznie agrowłókniny białej. Agrowółóknina czarna się do tego nie nadaje!

Jeżeli gatunków wymagających miejsca zacisznego nie możemy posadzić w miejscu osłoniętym przez żywopłot, inne większe rośliny, bądź elementy architektury, możemy do ochrony roślin przed wiatrem zastosować elastyczną siatkę, przymocowaną do wbitych w ziemię palików, bądź też plecione płotki, które rozmieszczamy w pewnych odstępach, pod kątem zapewniającym ochronę przed najczęściej występującymi podmuchami wiatru.

Ochrona roślin przed zimą - podlewanie

Na koniec pragnę jeszcze zwrócić uwagę, iż nie zawsze zła kondycja roślin po zimie wynika wyłącznie z braku ochrony przed mrozem i wiatrem. Czasami rośliny mogą też usychać po prostu z braku wody. Dotyczy to szczególnie roślin zimozielonych, które potrzebują wody przez cały rok. Jednak zimą często nie mogą pobrać wody z zamarzniętej gleby. Dlatego ochrona tych roślin przed zimą polega także na dostarczaniu im brakującej wody. W tym celu rośliny obficie podlewa się jesienią, zanim nadejdą pierwsze mrozy, a nastęnie powtarza podlewanie zimą w okresach odwilży, gdy gleba rozmarznie. Więcej na ten temat napisaliśmy w artykule podlewanie roślin zimą.

Przeczytaj również:

Zabezpieczenie róż na zimę - okrywanie, kopczykowanie, przycinanie
Zabezpieczenie róż na zimę jest zazwyczaj koniecznością, gdyż krzewy te nie są wystarczająco mrozoodporne w naszym klimacie. Dzięki odpowiednio dobranym działaniom, można jednak sprawić, że nasze róże doskonale przetrwają nawet bardzo mroźną zimę. Zobacz jak najlepiej zabezpieczyć róże na zimę, kiedy i w jaki sposób należy je okryć, czy wskazane jest przycinanie róż na zimę. Więcej...

Przygotowanie trawnika do zimy
Jeżeli chcesz uniknąć niemiłego wczesnowiosennego zaskoczenia, weź sobie do serca treść przysłowia "lepiej zapobiegać niż leczyć". Oto pięć prostych zabiegów jesiennych, które skutecznie zabezpieczą Twój trawnik i zmniejszą prawdopodobieństwo wystąpienia zimowych uszkodzeń darni. Zobacz jak powinno wyglądać przygotowanie trawnika do zimy aby darń ponownie zachwycała swoim wyglądem już od wczesnej wiosny. Więcej...

Oczko wodne jesienią. Przygotowanie oczka wodnego do zimy
Oczko wodne jesienią wymaga szeregu prac związanych z utrzymaniem wody w oczku w dobrym stanie. W tym okresie musimy usuwać liście opadające z drzew, które rozkładając się zanieczyszczają wodę w oczku. Trzeba też wykonać prace porządkowe w oczku wodnym i zdecydować jak przygotować oczko wodne do zimy. Sposób zabezpieczenia oczka wodnego na zimę zależy od wielkości i głębokości zbiornika. Więcej...

Materiały wykorzystane w powyższym artukule : Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 520 - 521, oraz artykuły Ogrodowy Sen Zimowy , Mój Piękny Ogród, nr 11/98, s. 52 - 55 i A. Pawłowski, Żeby lepiej przetrwały zimę, Kwiaty, nr 3/2002, s. 17.