Niecierpek - gatunki, uprawa
Niecierpek jest rośliną uprawianą w naszym klimacie jako jednoroczna, najczęściej na ogrodowych rabatach, w skrzynkach okiennych lub innych pojemnikach. Niecierpki w zależności od gatunku mogą posiadać duże ozdobne kwiaty lub niewielkie niemal niedostrzegalne. W większości preferują stanowiska cieniste i pół-cieniste. Co jeszcze warto wiedzieć o pielęgnacji i uprawie niecierpków?
Niecierpek
Niecierpki należą do rodziny Niecierpkowatych (Balsaminaceae), są roślinami przeważnie jednorocznymi. W Polsce są to głównie odmiany ozdobne, choć występują też u nas niecierpki naturalnie rosnące.
Charakterystyczną cechą niecierpków jest sposób ich rozsiewania. Rośliny te, bowiem wytwarzają torebki nasienne, które pod dużym ciśnieniem wyrzucają nasiona na znaczne odległości, ten rodzaj wysiewu nazywa się autochoryzmem. Wyrzucanie nasion powodowane jest czasem przez podmuch wiatru, lub na zasadzie dotyku (np. zwierzę przypadkowo otrze się o torebkę niecierpka przechodząc akurat obok rośliny) stąd też pochodzi ich nazwa: niecierpek, od niecierpliwego zachowania.
Niecierpek - polecane gatunki
Niecierpek Walleriana (Impatiens Walleriana)
Pochodzi z tropikalnej Afryki oraz Zanzibaru, gdzie rosną do wysokości 60 cm. U nas w kraju jest to popularna i łatwa do hodowli roślina o mięsistych i soczystych łodygach. Liście są lancetowate do owalnych. Kwiaty występują licznie, są płaskie, z ostrogą i środkowym oczkiem. Niecierpek może mieć kwiaty barwy białej, różowej, czerwonej, karminowej, łososiowej, pomarańczowej, a nawet lawendowej, bywają też odmiany o wiatach dwukolorowych. Warto wiedzieć, że roślina może kwitnąć przez cały rok.
Niecierpek Waleriana preferuje glebę żyzną, średnio-zwięzłą i umiarkowanie wilgotną, lubi stanowiska słoneczne, gdzie bardziej obficie kwitnie. Nasiona należy wysiewać w marcu do ciepłej szklarni, po czym siewki pikuje się do palet wielodoniczkowych, z których rozsada do gruntu trafi w połowie maja. Gdy lato jest chłodne i deszczowe rośliny często zamierają. Możliwa jest też uprawa niecierpka Walleriana w pojemniku - wówczas latem należy go co 2 tygodnie nawozić nawozem bogatym w potas.
Niecierpek waleriana - odmiany, wysiew nasion, uprawa
Niecierpek waleriana jest popularną rośliną jednoroczną świetnie czującą się w miejscach półcienistych w ogrodzie lub na tarasie. Różnobarwne odmiany niecierpka waleriana pozwalają tworzyć z tej rośliny kolorowe nasadzenia i obrzeża trawników. Radzimy kiedy najlepiej wykonać wysiew nasion niecierpka oraz jak wygląda uprawa tej rośliny. Więcej...
Niecierpek balsamina (Impatiens Balsamina)
Ten niecierpek dziko rośnie w środkowych Indiach i w Chinach, gdzie osiąga wysokość nawet 70 cm. Łodygi są grube, soczyste, a liście lancetowate o brzegach piłkowanych, osadzone gęsto na całej łodydze. Kwiaty o średnicy 2-3 cm, są grzebieniaste, różowe i osadzone pojedynczo w kątach liści, na krótkich szypułkach. Kwitnie w lipcu i sierpniu.
Wymagania uprawowe i pielęgnacyjne takie same jak u niecierpka Walleriana, z tym że niecierpek balsamina nie nadaje się do uprawy w pomieszczeniach, jest to roślina na kwietniki lub balkony i tarasy.
Niecierpek nowogwinejski (Impatiens hawkeri)
Dziko występuje w Nowej Gwinei i na Wyspach Salomona. W naszym kraju jest to wyłącznie roślina ozdobna hodowana na zewnątrz lub w pomieszczeniach. Niecierpek ten posiada krótką łodygę, dlatego nie osiąga wyjątkowych rozmiarów. Dorasta maksymalnie do kilkunastu centymetrów wysokości. Kwiaty są duże i mocno wybarwione, posiadają 5 płatków korony, średnicy ok. 5 cm. Niecierpek nowogwinejski kwitnie na wiele kolorów, od białego, różowego przez pomarańczowy do czerwonego.
Niecierpek
Uprawa niecierpka nowogwinejskiego jest bardzo prosta. Należy usuwać przekwitłe kwiaty i regularnie podlewać i nawozić. Niecierpek nowogwinejski należy do roślin cieniolubnych, dlatego dobrze czuje się w półcieniu, ziemia dla niego powinna być żyzna i przepuszczalna.
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora)
Jest to roślina, która dziko występowała w północno-wschodniej Azji oraz wschodniej Europie. U nas początkowo została wprowadzona do ogrodów botanicznych, z których zaczęła się dziko wysiewać. Obecnie jest to roślina ruderalna, traktuje się ja jak chwast. Niecierpek drobnokwiatowy rośnie głównie wzdłuż traktów pieszych, ulic, stanowi podszyt lasów i zarośli preferuje lasy liściaste, występuje tez na cmentarzach i w parkach miejskich. Można tego niecierpka spotkać niemal wszędzie. Nie jest to roślina specjalnie ozdobna, dlatego nie hoduje się jej w żadnych odmianach. Preferuje stanowiska zacienione do pół-cienistych, w pełnym słońcu usycha. Osiąga maksymalną wysokość 60 cm.
Niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere)
Gatunek ten występuje dziko w niemal całej Europie, Ameryce Północnej i w Azji. W naszym kraju jest bardzo pospolity, występuje niemal wszędzie oprócz wyższych partii górskich. Uprawa tego niecierpka w naszym klimacie nie jest zatem skomplikowana. Jest to roślina jednoroczna, która osiąga maksymalnie wysokość 180 cm. Łodyga jest silna, zgrubiała, czasem posiada dwu centymetrową średnicę. Gatunek ten płytko się ukorzenia, co ułatwia jego usuwanie. Kwiaty są niewielkie, zwykle 2-3 cm, w kolorze żółtym, jaśniejszym lub ciemniejszym. Jak każdy niecierpek i ten rozmnaża się autochtorycznie, czyli poprzez wyrzucanie nasion pod ciśnieniem ze swoich owoców. Niecierpek pospolity preferuje cieniste siedliska, w lasach liściastych lub iglastych. Niecierpek ten jest wrażliwy na mróz, dlatego wraz z pierwszymi przymrozkami zamiera całkowicie.
Przeczytaj również:
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące sprawią, że rabata kwiatowa będzie wypełniona barwnymi kwiatostanami niemal przez cały sezon od wiosny do jesieni. Oto nasze zestawienie - 20 najlepszych wieloletnich kwiatów ogrodowych o długim terminie kwitnienia, które ozdobią rabaty w Twoim ogrodzie od maja do października! Więcej...
Niezapominajka ogrodowa - opis, odmiany, uprawa z nasion
Niezapominajka jest zapewne wszystkim znana jako roślina symbolizująca pamięć. Jest też kwiatem stanowym Alaski, a od 2002 roku w Polsce obchodzimy Dzień Polskiej Niezapominajki, który ma nam przypominać o konieczności ochrony polskiej przyrody. Wśród niezapominajek uprawianych w ogrodach można znaleźć zarówno rośliny dwuletnie jak i wieloletnie byliny, których ozdobą są niebieskie, fioletowe, różowe lub białe kwiaty. Więcej...
Aksamitka. Uprawa i odmiany aksamitki
Aksamitka (Tagetes) to stosunkowo łatwa w uprawie roślina jednoroczna, która przez całe lato cieszy swoimi żółtymi lub pomarańczowymi kwiatami o karbowanych płatkach. Doskonale sprawdza się na ogrodowych rabatach, sadzona na obwódki oraz w donicach na balkonach i tarasach. Zobacz jak wygląda uprawa aksamitki oraz wybierz najlepsze odmiany aksamitek do ogrodu, na balkon lub taras. Więcej...
Opracowano na podstawie: Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 329-330; Joanna Krause, Anna Lisiecka, Stanisława Szczepaniak, Ozdobne rośliny jednoroczne i dwuletnie, Wydawnictwo UP im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2004, s. 34 i 37; Elżbieta Wierzbicka, Kwiaty w domu, Readers Digest, Warszawa 1998, s. 99. Fot. © Anna Kalaschnikow, depositphotos oraz sxc.hu
